Yeterlik Sınav Kılavuzu - EMEK e-Akademi
Yeterlik Sınav Kılavuzu - EMEK e-Akademi
Yeterlik Sınav Kılavuzu - EMEK e-Akademi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ENFEKSİYON HASTALIKLARI<br />
VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ<br />
YETERLİK SINAV KILAVUZU<br />
2010<br />
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji<br />
Eğitim ve <strong>Yeterlik</strong> Kurulu
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji<br />
Eğitim ve <strong>Yeterlik</strong> Kurulu<br />
Yürütme Kurulu<br />
Prof. Dr. Canan Ağalar<br />
Başkan<br />
Prof. Dr. Cafer Eroğlu<br />
Başkan Yardımcısı<br />
Prof. Dr. Sibel Gündeş<br />
Sekreter<br />
Doç. Dr. Nail Özgüneş<br />
Doç. Dr. İsmail Yaşar Avcı<br />
Doç. Dr. Oğuz Karabay<br />
Doç. Dr. Nurettin Erben<br />
<strong>Sınav</strong> Kurulu<br />
Doç. Dr. Bilgin Arda<br />
Doç. Dr. Şaban Esen<br />
Doç. Dr. Nazif Elaldı<br />
Doç. Dr. Tuna Demirdal<br />
Doç. Dr. Esra Gül Akıncı
Değerli Meslektaşlarım,<br />
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji <strong>Yeterlik</strong> Kurulu<br />
(<strong>EMEK</strong>), e-<strong>Akademi</strong> aracılığı ile, ülkemiz için bir ilk olacak olan<br />
internet üzerinden yeterlik sınavı 1. aşamasını, 18 Aralık 2010<br />
tarihinde gerçekleştirecektir. Gönüllülük esasına dayanan bu sınavı<br />
internet üzerinden yapmaktaki en büyük amacımız; bulunduğunuz<br />
veya çok yakınınızdaki bir merkezde katılabilmenizi<br />
sağlamaktır. <strong>EMEK</strong> yürütme kurulunda görev alan arkadaşlarım<br />
ve ben bu süreci sizler için en kolay hale getirmenin yollarını arıyoruz.<br />
Olanaklarımız ölçüsünde, bilişimin gücününden de yararlanarak<br />
bu alandaki faaliyetlerimizi sizler için artırarak gerçekleştireceğiz.<br />
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık alanında<br />
görev yapan son yıl araştırma görevlileri de uzman meslektaşlarımız<br />
gibi sınavın bu aşamasına katılabileceklerdir. 2010 Online<br />
<strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong>ı 1. Aşaması hakkında detaylı bilgiye sahip olabilmek<br />
ve başvuruda bulunmak için www.emek-e-akademi.com adresini<br />
ziyaret etmeniz yeterli olacaktır.<br />
<strong>Sınav</strong> sonucunuzun size özel olduğunu belirtmek isterim. Sonucunuzu,<br />
sınav bitiminden 24 saat sonra e-<strong>Akademi</strong>’den kullanıcı<br />
adı ve şifrenizle sadece siz öğrenebileceksiniz.<br />
Size şimdiden, Yürütme Kurulundaki arkadaşlarım adına, <strong>Yeterlik</strong><br />
<strong>Sınav</strong>ında başarılar diliyorum.<br />
Saygılarımla.<br />
Prof. Dr. Canan Ağalar<br />
<strong>EMEK</strong> Başkanı
ENFEKSİYON HASTALIKLARI<br />
VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ<br />
YETERLİK SINAV KILAVUZU<br />
Nasıl bir sınavdır?<br />
• Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Eğitim ve <strong>Yeterlik</strong><br />
Kurulu <strong>Yeterlik</strong> sınavı yılda iki kez yapılan, iki aşamalı<br />
bir sınavdır.<br />
<strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong>ı 1. Aşaması<br />
Kimler katılabilir?<br />
• Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji uzmanları<br />
veya uzmanlık eğitiminin son yılında olan araştırma görevlileri<br />
katılabilir.<br />
Kaç soru sorulmaktadır ne kadar süre verilmiştir?<br />
• <strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong>ı’nın 1. aşaması internet üzerinden,<br />
100 çoktan seçmeli soru sorularak gerçekleştirilir.<br />
• <strong>Sınav</strong> sonuçları kişeye özeldir. Sadece şifrenizle web sayfasından<br />
kendiniz öğrenebilirsiniz.<br />
Kimler başarılı kabul edilir?<br />
• <strong>Sınav</strong>da en az 60 doğru yanıt vermiş olanlar başarılı kabul<br />
edilir.<br />
1
ÖRNEKLER<br />
Soru: Aşağıdakilerden hangisi antiseptik ajan olarak kullanılmaz?<br />
A) Alkol<br />
B) Klorheksidin<br />
C) Perasetik asit<br />
D) Triklosan<br />
E) Povidon iyot<br />
Soru: Akşam yemeğinde balık yemiş bir kişi sabah ani<br />
başlayan bulantı, kusma, abdominal ağrı, ateş ve sulu<br />
ishal yakınmalarıyla acil servise başvurmuştur. Yapılan<br />
yaymada lökosit ve 3-4 eritrosit saptanmıştır. Kanlı<br />
agara yapılan kültürde oksidaz pozitif koloniler görülmüştür.<br />
Bu kişide etken olarak öncelikle aşağıdakilerden hangisi<br />
düşünülmelidir?<br />
A) Enteropatojenik Escherichia coli<br />
B) Salmonella typhimurium<br />
C) Shigella sonnei<br />
D) Vibrio parahaemolyticus<br />
E) Enterotoksijenik Escherichia coli<br />
Soru: Yüzünde ve vücudunda çok sayıda nodüler lezyonlar<br />
bulunan bir hastanın, burun mukozasından ve deri<br />
lezyonlarından alınan örnekler Ziehl-Neelsen tekniğiyle<br />
boyandığında asidorezistan boyanan basiller görülüyor.<br />
Yapılan kültürlerde ise üreme saptanmıyor.<br />
2<br />
<strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong> <strong>Kılavuzu</strong>
<strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong> <strong>Kılavuzu</strong><br />
Bu hastada etken olarak aşağıdaki Mycobacterium türlerinden<br />
hangisi düşünülmelidir?<br />
A) M. tuberculosis<br />
B) M. leprae<br />
C) M. intracellulare<br />
D) M. avium<br />
E) M. marinum<br />
Soru: T-hücresi üzerinde bulunan CD4 reseptorleri, antijen<br />
sunan hücredeki moleküllerden hangisiyle etkileşerek<br />
hücresel immün yanıtta rol oynar?<br />
A) MHC sınıf II molekülü<br />
B) LFA-3<br />
C) Yüzey immünoglobulini<br />
D) İnterlökin-2<br />
E) ICAM-1<br />
Soru: Hepatit C virus antikorları (anti-HCV) pozitif olan<br />
bir hastada, aşağıdakilerden hangisi tedavi yanıtını belirlemede<br />
en yararlıdır?<br />
A) ALT düzeyi<br />
B) İmmün kompleks varlığı<br />
C) Anti-HCV antikor titresi<br />
D) Serum HCV-RNA düzeyi<br />
E) Serum bilirubin düzeyi<br />
3
4<br />
Soru: İnfluenza tip A viruslarında gerçekleşen antijenik<br />
şift olayı, iki farklı virus alt tipi arasında meydana gelen<br />
hangi tip ilişki sonucu ortaya çıkar?<br />
A) Konjugasyon<br />
B) Komplementasyon<br />
C) Çapraz reaktivasyon<br />
D) Genetik reasortman<br />
E) Transkapsidasyon<br />
Soru: Ekinokandin grubu antifungal ilaçlar aşağıdaki<br />
mantar türlerinden hangisinin tedavisinde etkilidir?<br />
A) Candida türleri<br />
B) Zygomycetes türleri<br />
C) Cryptococcus türleri<br />
D) Trichosporon türleri<br />
E) Fusarium türleri<br />
Soru: Aşağıdakilerden hangisi kene aracılığıyla bulaşan<br />
bir parazit hastalığıdır?<br />
A) Babesiozis<br />
B) Lyme hastalığı<br />
C) Kırım-Kongo kanamalı ateşi<br />
D) Afrika uyku hastalığı<br />
E) Veba<br />
<strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong> <strong>Kılavuzu</strong>
<strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong> <strong>Kılavuzu</strong><br />
<strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong>ı 2. Aşaması<br />
Kimler katılabilir?<br />
• Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Eğitim ve <strong>Yeterlik</strong><br />
Kurulu yeterlik sınavının ikinci aşamasına girebilmek<br />
için Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı<br />
olmak ve <strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong>ı‘nın 1. aşama sınavında<br />
başarılı olmak gerekir.<br />
Nasıl bir sınavdır?<br />
• Uygulamaya yönelik, klinik becerilerin ölçüldüğü bir sınavdır.<br />
Bu aşamada sorun çözmeye yönelik teorik bilgiler sınanır.<br />
• <strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong>ı‘nın 2. aşaması Nesnel Yapısal Klinik <strong>Sınav</strong><br />
tipinde gerçekleştirilir.<br />
• Yapısallaştırılmış Klinik <strong>Sınav</strong>, tıbbi bilgileri klinik beceri ve<br />
tutumla birlikte değerlendirebilen ve tekrar edilebilir özellikteki<br />
güvenilir-geçerli sonuçlar veren bir sınav tipidir. <strong>Sınav</strong>a<br />
girenler istasyonlarda modelleme-simülasyon koşullarında<br />
sınav verirler. İstasyonda farklı bilgi/beceri/tutum<br />
soruna yaklaşım ve çözümleme becerisi değerlendirilir.<br />
• İstasyonlarda model olgular/öyküler/maketler üzerinde<br />
muayene/tanı-tedavi yaklaşımları/iletişim becerileri sorunu<br />
algılama-çözümleme becerileri değerlendirilir.<br />
• Her bir istasyondaki süre 5-10 dakika arasındadır. Süre 20<br />
dakikayı geçmez.<br />
• Her istasyonda bir veya iki jüri üyesi bulunur.<br />
5
• <strong>Sınav</strong> ortamı, sınava giren çıkan adayların birbirleriyle karşılaşmayacağı<br />
şekilde düzenlenir.<br />
• Her bir durakta adaylara eşit süre verilir, yeterli sınav süresi<br />
<strong>EMEK</strong> <strong>Sınav</strong> Komisyonu tarafından belirlenir. Sözlü sınavda<br />
sorunun kendisi ve soru materyali (hasta özellikleri<br />
ve bilgileri) bilgisayar ekranından adaya yöneltilir.<br />
• Soru materyali olguya ait fizik muayene bulguları, laboratuvar<br />
sonuçları, bir vücut bölgesinin veya lezyonun fotoğrafı,<br />
patoloji materyali olabileceği gibi, radyolojik incelemeler<br />
(bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans) olabilir.<br />
• Jüri üyesi soruları bilgisayar ortamında adaylara yöneltir, sınav<br />
sırasında jüri üyesi adayın soruyu yanıtlamasına müdahale<br />
etmez. Bu aşamada puanlama, daha önceden belirlenmiş<br />
bir kart üzerindeki kriterlere göre yapılır.<br />
• <strong>Sınav</strong>dan başarılı sayılmak ve belge almaya hak kazanmak<br />
için en az %60 puan almak gereklidir.<br />
• <strong>Sınav</strong>ın ikinci aşaması:<br />
1. Kısım: Laboratuvar beceri değerlendirilmesi<br />
Amaç: Adayın klinik mikrobiyoloji laboratuvarı uygulamaları<br />
hakkında bilgi birikimi ve laboratuvar becerilerinin değerlendirilmesidir.<br />
Adaydan bir klinik mikrobiyoloji laboratuvarının kurularak<br />
yapılan tetkikler ile ilgili standart işletim prosedürlerinin<br />
hazırlanmasından, işlemlerin akış şeması ve laboratuvar yöntemlerinin<br />
uygulanmasına kadar her türlü aşama ile ilgili uygulamaları<br />
anlatması veya yapması istenebilir. Bu bölüm sınav puanının<br />
%30’unu oluşturur.<br />
6<br />
<strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong> <strong>Kılavuzu</strong>
<strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong> <strong>Kılavuzu</strong><br />
Örnek 1: Beyin omurilik sıvısı (BOS) incelemesi için gerekli<br />
malzemeler nelerdir.<br />
a. LP iğnesi<br />
b. Karbon kâğıdı<br />
c. Steril tüpler<br />
d. Besiyerleri (kanlı agar, EMG, çukulata agar, kan kültürü şişesi)<br />
e. Mikroskop<br />
f. Thoma lamı<br />
g. Lam-lamel<br />
h. Saat camı<br />
i. Pandy miyarı<br />
j. Pipet-pipet ucu<br />
k. Boyalar ve boya ile ilgili malzemeler (ısı kaynağı, şale,<br />
penset..)<br />
l. Etüv<br />
m. Santrifüj<br />
n. Öze<br />
o. Kültür ile ilgili diğer malzemeler<br />
Örnek 2: BOS değerlendirmesini anlatınız, değerlendirme<br />
aşamasında laboratuvarda yapılacak tetkikleri yaparak gösteriniz.<br />
En az üç tüpe alınan örneklerden biri klinik mikrobiyoloji laboratuvarındaki<br />
tetkikler için kullanılır. İkinci tüp kültür amacıyla<br />
kullanılır. Üçüncü tüp ise biyokimyasal ve serolojik tetkikler<br />
için laboratuvara gönderilir.<br />
a. Basınç: Manometre ile basınç ölçümü (120-180 mm su<br />
veya her nefeste bir damla)<br />
7
8<br />
<strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong> <strong>Kılavuzu</strong><br />
b. Görünüm: Berrak-bulanık<br />
c. Renk: Renksiz-ksantokromik-boz-kırmızı-yeşil<br />
d. Hücre sayımı: Thoma lamına lamel konularak pipet ile lamel<br />
yanından sızdırılarak BOS örneği konur ve mikroskopta<br />
tüm alandaki hücreler sayılarak 10 ile çarpılır ve<br />
mm3 ’teki hücre sayısı bulunur.<br />
e. Hücre tipinin belirlenmesi: Metilen mavisi ile 30 dakikada<br />
boyanan örnek, mikroskop altına konarak lökositlerin oranı<br />
belirlenir.<br />
f. Pandy testi yapılır: Siyah zemindeki saat camına Pandy miyarı<br />
konulur ve üzerine BOS örneği damlatılır. Sigara dumanı<br />
tarzında oluşan görüntü ile BOS örneğindeki globulin<br />
artışı derecelendirilerek değerlendirilir.<br />
g. Boyalar: Gram, Giemsa ve EZN boyamalar için santirfüje<br />
edilmiş BOS’un dipte kalan kısmı lamlara yayılır. Kurutulur<br />
ve uygun boyalar ile tekniğine uygun boyanır.<br />
Örnek 3: Gram boyama nasıl yapılır? Anlatınız-gösteriniz.<br />
a. Preparat hazırlanması: Lam üzerine yayılan örnek alevden<br />
geçirilerek fikse edilir.<br />
b. Boyaların uygulanması: Fikse edilmiş preparat şalelerdeki<br />
boyalara sırası ile kristal viyole, lugol, alkol dekolorizasyonu<br />
ve bazik füksin ile boyanmak üzere uygun sürelerde<br />
bekletilir. Boya sonrası yıkanarak kurutulur.<br />
c. Değerlendirme: Bakteriler kok, basil, gram-pozitif ve gramnegatif<br />
olmak üzere değerlendirilir.
<strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong> <strong>Kılavuzu</strong><br />
Örnek 4: Periferik yayma nasıl yapılır? Nasıl boyanır? Nasıl<br />
değerlendirilir?<br />
a. Preparat hazırlanması: Lam üzerine konan bir damla kan<br />
lamel ile ince bir şekilde yayılır. Kurutulur.<br />
b. May-Grunwald Giemsa boyanın uygulanması<br />
c. Hücrelerin değerlendirilip lökosit tiplerinin oranlarının belirlenmesi<br />
Örnek 5: İdrar kültürü için hastanın eğitilmesi, alınan örneğin<br />
nakli ve saklanması, besiyerlerine ekilmesi, kültür plaklarının<br />
değerlendirilmesi<br />
a. Hastanın cinsiyetine göre orta idrarın olabildiğince steril<br />
şartlarda, örneğin kontamine olmasını önleyecek şekilde<br />
nasıl alınacağının anlatılması<br />
b. Örneğin besiyerine standart öze veya dilüsyon yöntemi ile<br />
ekilmesi<br />
c. Oluşan kolonilerin sayılması<br />
d. Koloniden alınan örneklerin Gram boyama ile boyanması<br />
ve bakterilerin identifikasyonu için gerekli olan aşamaların<br />
anlatılması: Besiyerlerine ve çeşitli kimyasal maddeler etkileri<br />
e. Antibiyotik duyarlılık testi için (disk difüzyon yöntemi) dilüsyon<br />
hazırlanması, besiyerine ekilmesi ve antibiyotik<br />
disklerinin yerleştirilmesi<br />
f. Antibiyotik duyarlılıklarının değerlendirilmesi<br />
9
Örnek 6: Mikroskopta ya da slaytta gördüğünüz preparatları<br />
değerlendiriniz.<br />
a. Adaya mikroskoba yerleştirilmiş ya da dijital ortamda belirli<br />
sayıda preparat gösterilerek bu preparatları tanımlaması<br />
istenir.<br />
2. Kısım: Makale değerlendirilmesi<br />
Amaç: Adayın bilimsel bir makaleyi değerlendirme becerisinin<br />
sınanmasıdır.<br />
Bu istasyonda, adaylardan dergilerde yayınlanmış bir makaleyi<br />
okumaları, özetleyerek sunmaları ve makalenin bilimsel<br />
eleştirisini yapmaları istenir. Bu bölüm sınav puanının %10’unu<br />
oluşturur.<br />
• Adaydan çalışmanın tipi/gerçekleştirildiği ortam/amacı/yönetimi/istatistik<br />
yöntemi/bulguların özetlenmesi/sonuçların<br />
sunulması ve amaç-başlık ilişkisi amaç-yöntem uygunluğu,<br />
istatistiksel değerlendirme ve amaç-sonuç ilişkilerinin<br />
uygunluğu/hatalar, sonucun klinik uyarlanması ile ilgili çıkarımlara<br />
varması istenir.<br />
3. Kısım: Klinik beceri ve değerlendirme<br />
Amaç: Adayın klinik bilgisinin, davranış biçiminin, tutum ve<br />
düşüncelerinin birlikte bir bütün olarak değerlendirilmesidir.<br />
10<br />
<strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong> <strong>Kılavuzu</strong><br />
• Bu istasyonda adaylardan “model” (hastayı taklit eden<br />
profesyonel kişi) ayrıntılı öykü almaları, tanı ve tedavi yaklaşımında<br />
bulunmaları istenir. Bu bölüm sınav puanının<br />
%30’unu oluşturur.
<strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong> <strong>Kılavuzu</strong><br />
Örnek<br />
• Bu istasyonda görevli “model”, baş ağrısı, ense sertliği<br />
olan bir hasta rolü üstlenir ve kendisinden ayrıntılı öykü<br />
alınmasını, tanı ve tedavi yaklaşımının oluşturulmasını ve<br />
bu sürecin hastayla paylaşılmasını/bilgilendirilmesini ve<br />
sonunda da bir epikriz hazırlanması istenir.<br />
- Hasta kabul-karşılama-tanışma<br />
- Hasta kimlik bilgileri<br />
- Yakınma<br />
- Öz geçmiş<br />
- Alışkanlıklar<br />
- Soy geçmiş<br />
- Sistemik muayene<br />
- Ön tanı/tanı dışlamaları<br />
- Tanıya yönelik tetkikler<br />
- Aydınlatılmış onam<br />
Bu aşamada adaya hastanın BOS mikroskopisi, biyokimyası,<br />
hemogram, sedim, kan biyokimyası gibi veriler sunulur. Adaya<br />
hastanın kültür verileri sunulur.<br />
- Tedavinin planlanması<br />
4. Kısım: Olgu tartışmalarıyla klinik değerlendirme<br />
Amaç: Adayın klinik bir soruna yaklaşımda kavrama, bütünleştirme,<br />
ayrıştırma, sentez ve çözümleme yetisinin ölçülmesidir.<br />
11
12<br />
<strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong> <strong>Kılavuzu</strong><br />
• Bu bölümde enfeksiyon hastalıklarının temel klinik konularından,<br />
önceden hazırlanmış ve çok sayıda basamaklarla<br />
yapılandırılmış yazılı olgular üzerinde adayların sorunu algılama,<br />
birleştirme, ayrıştırma, kavrama, çözümleme ile ilgili<br />
klinik bilgi ve becerileri sınanır. Bu bölüm sınav puanının<br />
%30’unu oluşturur.<br />
Örnekler<br />
Soru: Bir haftadır Türkiye’de olduğunu ifade eden 36 yaşındaki<br />
İngiliz vatandaşı bir kadın iki gündür devam eden<br />
periumbilikal karın ağrısı; sulu, çok miktarda defekasyon<br />
yakınmaları ile acil servise başvuruyor. Yapılan muayenesinde<br />
vital bulgularının normal sınırlarda olduğu saptanan<br />
hastanın yapılan dışkı mikroskopisinde fekal lökosit<br />
ve eritrosit görülmüyor, yalnızca sindirilmemiş gıda artıkları<br />
saptanıyor. Bu hastada bu tabloya yol açan en olası<br />
etken aşağıdakilerden hangisidir?<br />
A) Salmonella enteritidis<br />
B) Vibrio cholerae<br />
C) Enteroaderen Escherichia coli (EAEC)<br />
D) Enterotoksijenik Escherichia coli (ETEC)<br />
E) Shigella flexneri<br />
Soru: Son iki gündür karın ağrısı ve kanlı ishal yakınmaları<br />
olan sekiz yaşındaki bir çocuk hasta acil servise göz<br />
aklarında sararma, yüzde ve bacaklarında şişme yakınması<br />
ile getiriliyor. Hastanın yapılan tetkiklerinde hemoglobin<br />
5.5 g/dL, hematokrit %17, trombosit 32.000/mm3 ,<br />
bilirubin direkt 3.2 mg/dL, bilirubin indirekt 5.4 mg/dL,<br />
üre 116 mg/dL, kreatinin 4 mg/dL olarak saptanıyor.
<strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong> <strong>Kılavuzu</strong><br />
Hasta yakınından alınan anamnezde hastanın beş gün<br />
önce okul kantininden aldığı hamburgeri yediği öğreniliyor.<br />
Bu hastada bu tabloya yol açan en olası etken aşağıdakilerden<br />
hangisidir?<br />
A) İdiyopatik trombositopenik purpura<br />
B) Hemolitik üremik sendrom<br />
C) Akut viral hepatit<br />
D) Poststreptokoksik glomerülonefrit<br />
E) G6PD eksikliğine bağlı hemoliz<br />
Soru: Daha öncesinde herhangi bir sağlık sorunu olmayan<br />
43 yaşındaki obez bir kadın hasta; karın ağrısı, bulantı,<br />
kusma, üşüme ve titreme yakınmaları ile polikliniğe<br />
başvuruyor. Yapılan fizik muayenede ateş 38.8°C olarak<br />
ölçülüyor ve karın sağ üst kadranda derin palpasyon ile<br />
hassasiyet saptanıyor. Yapılan laboratuvar tetkiklerinde<br />
nötrofilik lökositoz, transaminaz yüksekliği, alkalen fosfataz<br />
(ALP) ve gama glutamil transferaz (GGT) yüksekliği<br />
saptanıyor. Yapılan ultrasonografik incelemede safra<br />
kesesi duvarının ödemli olduğu dikkati çekiyor. Sözü edilen<br />
klinik tabloya neden olabilecek en olası etken aşağıdakilerden<br />
hangisidir?<br />
A) Enterococcus faecalis<br />
B) Klebsiella pneumoniae<br />
C) Escherichia coli<br />
D) Enterococcus faecium<br />
E) Salmonella typhi<br />
13
Soru: Yetmiş iki yaşındaki bir erkek hasta acil servise;<br />
ateş, üşüme, titreme ve bel ağrısı yakınmaları ile başvuruyor.<br />
Hastanın yapılan laboratuvar tetkiklerinde lökosit<br />
sayısı 22.000/mm3 (%85 nötrofil), eritrosit sedimentasyon<br />
hızı 64 mm/saat olarak saptanıyor. İdrarın mikroskopik<br />
incelemesinde her sahada 20-25 lökosit ve bol bakteri<br />
görülüyor.<br />
Bu hastada klinik ve laboratuvar bulgular dikkate alındığında<br />
düşünülmesi gereken en olası klinik tablo aşağıdakilerden<br />
hangisidir?<br />
A) Akut nonkomplike sistit<br />
B) Akut komplike piyelonefrit<br />
C) Akut nonkomplike piyelonefrit<br />
D) Asemptomatik bakteriüri<br />
E) Perinefritik apse<br />
Nesnel Yapısal Klinik <strong>Sınav</strong><br />
Bu tür sınavlara;<br />
• Her aday her istasyonda aynı işlem ve gözlemlere maruz<br />
kaldığı ve durum davranış, tutum, beceri ve bilgileri bir<br />
“checklist” üzerinden değerlendirildiğinden (Nesnel),<br />
• Her istasyon özgün bir işi, durumu ve görevi anlamaya yönelik<br />
hazırlandığından ve uygulamanın aşamaları önceden<br />
katı bir biçimde kararlaştırıldığından (Yapısal)<br />
• Klinik bilgi ve deneyimi, teorik bilgi ile birleştirme yetisini<br />
ölçmeye yönelik olduğundan (Klinik <strong>Sınav</strong>) Nesnel Yapısal<br />
Klinik <strong>Sınav</strong> adı verilir.<br />
14<br />
<strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong> <strong>Kılavuzu</strong>
<strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong> <strong>Kılavuzu</strong><br />
Özellikleri nelerdir?<br />
• Klinik yetkinlik ölçen bir sınavdır.<br />
• Jüri etkisi çok azdır.<br />
• Model kullanır: Öykü almak /sunmak /rapor etmek aşamalarında<br />
adayın yeterliğini test etmek için genellikle standardize<br />
edilmiş bir hastayı birebir taklit eden profesyonel<br />
modeller kullanılır.<br />
• Fizik muayene: Adayın fizik muayene becerileri model üzerinde<br />
sınanır.<br />
• Veri yorumlama becerisi: Adayın olguyu değerlendirirken<br />
sorunu algılama, birleştirme, ayrıştırma, kavrama aşamalarındaki<br />
performansı klinik bulgular ve laboratuvar sonuçları<br />
üzerindeki uygulamaları yardımı ile ölçülür.<br />
• Girişim becerileri: Mankenler üzerinde intravenöz kan alma,<br />
intraarteriyel uygulama, lomber ponksiyon, karaciğer<br />
biyopsisi gibi işlem becerileri sınanır.<br />
• İletişim becerileri: Adayın hasta, hasta yakınları ve meslektaşları<br />
(Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlığı<br />
ve konsültasyon mekanizmaları) ile iletişim becerileri<br />
sınanır. Standardize edilmiş bir hasta için model kullanılır.<br />
• BUT, sigorta ve sosyal güvenlik uygulamaları ile ilgili bilgileri<br />
sınanır.<br />
• Yapılan her türlü girişim için girişim öncesi “aydınlatılmış<br />
onam” alınması konusundaki tutumları ölçülür.<br />
Neyi ölçer?<br />
• <strong>Yeterlik</strong><br />
• Beceriyi, bilgiyi, tutumu ve davranışı<br />
15
16<br />
<strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong> <strong>Kılavuzu</strong><br />
• Kendine ve hastaya saygıyı, iyi iletişimi<br />
• Beceri ve hızlı çalışma<br />
• Kavrama ve çözüm yeteneğini<br />
• Deneyimi ölçer<br />
Nesnel Yapısal Klinik <strong>Sınav</strong> nasıl puanlandırılır?<br />
• Her istasyonun ilgili yanıtların yer aldığı özgün bir kontrol<br />
listesi vardır. Bu kontrol listesinde yer alan her bir basamak<br />
için adaya puan verilir. Puanlamanın nasıl yapılacağı önceden<br />
bellidir. Burada jürinin katkısı-etkisi neredeyse yok gibidir.<br />
Aşamalar aday tarafından gerçekleştirildiği ölçüde o<br />
istasyondan puan alınır.<br />
Nesnel Yapısal Klinik <strong>Sınav</strong>a girerken<br />
• Kimlik kartınızı getirmeyi unutmayınız.<br />
• <strong>Sınav</strong>ın formatını bir kez daha gözden geçiriniz.<br />
• Sormayı düşündünüz soruları jüriye sınav başlamadan sorunuz.<br />
• Kendinizi hastaya tanıtın ve hastaya mutlaka ismi ile hitap<br />
ediniz.<br />
• Hastaya sabırlı, anlayışlı davranınız.<br />
• Etkin öykü alma tekniklerini kullanınız.<br />
• Hastaya ait bilginin gizlilik ilkelerini ve kişilik haklarını koruyunuz.<br />
• Tüm davranışlarınızı ve eylemlerinizi hasta için ve ondan<br />
onay alarak yapmanız gerektiğini unutmayınız.
<strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong> <strong>Kılavuzu</strong><br />
• Bu sınavın sizin bilginiz kadar tutum beceri ve davranışlarınızı<br />
da ölçmeyi amaçladığını hatırlatırız. Bu nedenle<br />
abartıya kaçmadan net cevaplar veriniz ve net hareketlerde<br />
bulununuz.<br />
• <strong>Sınav</strong>a başlamadan önce dinlenme istasyonu bulunup bulunmadığı<br />
size bildirilecektir.<br />
• Görevliler sizden sınavınız bittiği halde sınav yerini terk etmemenizi<br />
isteyebilirler. Bu bazen birkaç saat alabilir. Bu<br />
önlemin sınav güvenliğinin sağlanması için uygulandığını<br />
hatırlatırız.<br />
Yararlanılan Kaynaklar<br />
1. <strong>EMEK</strong> Tüzüğü.<br />
2. O’neil P, Dorman T. Core Clinical Skills for OSCEs in Medicine, Churcill<br />
Livingtone, 2000.<br />
3. Assessment of clinical competence using objective structured examination,<br />
Harden et al., Br Med J 1975;1(5955):447-51.<br />
4. http://www.oscehome.com/What_is_Objective-Structured-Clinical-<br />
Examination_OSCE.html<br />
<strong>Sınav</strong> Hazırlığı İçin Önerilen Kaynaklar<br />
1. Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious<br />
Diseases 2010.<br />
2. Infectious Diseases. Sherwood L. Gorbach, John G. Bartlett, Neil R.<br />
Blacklow Lippincott Williams & Wilkins, 2004.<br />
3. Cohen Infectious Diseases. Jonathan Cohen, William G. Powderly<br />
Mosby, 2003.<br />
4. İnfeksiyon Hastalıkları. Wilke A, Söyletir G, Doğanay M (editörler).<br />
Nobel Tıp Kitabevi, 2008.<br />
5. Temel ve Klinik Mikrobiyoloji. Prof. Dr. Şemsettin Ustaçelebi (editör).<br />
Güneş Kitabevi.<br />
17
18<br />
ENFEKSİYON HASTALIKLARI VE<br />
KLİNİK MİKROBİYOLOJİ<br />
YETERLİK SINAVINA BAŞVURU FORMU<br />
Adı, Soyadı: ................................................................................<br />
Doğum Tarihi ve Yeri:..................................................................<br />
Adres: ........................................................................................<br />
..................................................................................................<br />
Tel: ............................................................................................<br />
Fax: ............................................................................................<br />
E-posta: ......................................................................................<br />
Tıp Fakültesi: ..............................................................................<br />
Mezuniyet Yılı: ............................................................................<br />
Uzmanlık Eğitimi Almakta Olduğu Kurumu: ................................<br />
..................................................................................................<br />
Uzmanlık Eğitimine Başladığı Yıl: ................................................<br />
Uzmanlık Eğitimini Tamamlayacağı Yıl: ........................................<br />
Klinik Şefi/Anabilim Dalı Başkanı: ................................................<br />
Adayın Adı Soyadı Klinik Şefi/ABD Başkanı<br />
İmza ve Tarih İmza ve Tarih<br />
(Onay)*<br />
* Son yıl asistanları için istenir.<br />
<strong>EMEK</strong> <strong>Yeterlik</strong> <strong>Sınav</strong> <strong>Kılavuzu</strong><br />
NOT: Başvuru formu ile birlikte sınav giriş ücretine ait dekontun gönderilmesi<br />
gereklidir. <strong>Sınav</strong> Giriş Ücreti: 20 TL, Banka Hesap No: Türkiye<br />
Vakıflar Bankası Hastaneler Şubesi (Şube kodu 378) IBAN: TR41<br />
0001 5001 5800 7297 3090 10
Change language