III. GÜNDEM ÜZERİNDE GÖRÜŞMELER 1. Buğday ... - Tagem

T.C. 

GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü 

BİTKİ SAĞLIĞI ARAŞTIRMALARI DAİRE BAŞKANLIĞI 

BİTKİ ZARARLILARI ARAŞTIRMALARI 

PROGRAM DEĞERLENDİRME TOPLANTISI KARARLARI 

(19 – 23 Mart 2012 Manavgat/ANTALYA) 

I. AÇILIŞ 

II. BAŞKANLIK DİVANININ OLUŞTURULMASI 

III. GÜNDEM ÜZERİNDE GÖRÜŞMELER 

IV. ARAŞTIRMA PROJELERİNİN GÖRÜŞÜLMESİ 

A. HUBUBAT, ENDÜSTRİ, SEBZE VE BAKLAGİL ZARARLILARI ALT ÇALIŞMA 

GRUBU 

1. Buğday Entegre Mücadele, Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

2. Mısır Entegre Mücadele, Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

3. Patates Entegre Mücadele, Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

4. Mercimek Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

5. Pamuk Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

6. Örtüaltı Sebze Yetiştiriciliğinde Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

7. Ülkesel Domates Güvesi [Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera:Gelechiidae) ] Projesi 

8. Organik Tarım Projeleri 

9. Münferit Projeler 

B. MEYVE - BAĞ ZARARLILARI ALT ÇALIŞMA GRUBU 

1. Elma Bahçelerinde Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

2. Kiraz Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

3. Şeftali Bahçelerinde Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

4. Kayısı Bahçelerinde Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

5. Turunçgil Bahçelerinde Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

6. Zeytin Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

7. Antepfıstığı Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

8. Fındık Bahçelerinde Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

9. Bağda Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

10. Uzakdoğu Ülkelerine Yaş Meyve İhracatında Sorun Olan Zararlılara Karşı Uygulanacak 

Farklı Mücadele Yöntemlerinin Araştırılması 

11. Biyolojik Çeşitlilik Projeleri 

12. Organik Tarım Projeleri 

13. Münferit Projeler 

V. STANDART İLAÇ DENEME METOTLARININ GÖRÜŞÜLMESİ 

A. HUBUBAT, ENDÜSTRİ, SEBZE VE BAKLAGİL ZARARLILARI İLE İLGİLİ 

STANDART İLAÇ DENEME METOTLARI 

1-Mısır Koçan Kurdu Standart İlaç Deneme Metodu (Adana BMAİ) 

2-Marulda Yeşilkurt Standart İlaç Deneme Metodu (Adana BMAİ) 

3-Yoncada Spodoptera sp. Standart İlaç Deneme Metodu (Bornova ZMAİ) 

4- Kanola’da yaprakbiti Standart İlaç Deneme Metodu (Adana BMAİ) 

B. MEYVE-BAĞ ZARARLILARI İLE İLGİLİ STANDART İLAÇ DENEME 

METOTLARI 

1-Elma İç Kurdu [Cydia pomonella L. (Lep: Tortricidae)] Çiftleşmeyi Engelleme Tekniği 

Standart İlaç Deneme Metodu (Ankara ZMMAE) 

2-Salkım Güvesi [Lobesia botrana (Den-Schiff.) (Lep.: Tortricidae)] Çiftleşmeyi 

Engelleme Tekniği Standart İlaç Deneme Metodu (Bornova ZMAİ) 

3-Kayısı Yaprak Uyuzu (Eriophyes similis) Standart İlaç Deneme Metodu (Diyarbakır 

ZMAİ)

4-Şeftalide ve Nektarinde Çiçek Thripsi [Frankliniella occidentalis Perg. 

(Thysanoptera:Thripidae)] Standart İlaç Deneme Metodu (Yalova ABKMAE) 

VI.-GKGM TARAFINDAN GÖRÜŞÜLMESİ İSTENİLEN KONULAR 

VII. TOPLANTININ GENEL DEĞERLENDİRİLMESİ ve KAPANIŞ 

2

I.AÇILIŞ 

2012 yılı Bitki Zararlıları Araştırmaları Program Değerlendirme Toplantısı 19-23 Mart 2012 

tarihlerinde Antalya’da yapılmıştır. 

Toplantı saat 09:30’da Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürü Doç. Dr. Masum 

BURAK’ın açılış konuşmaları ile başlamıştır. Daha sonra Biyogüvenlik Kurulu Başkanı Prof. 

Dr. Hakan YARDIMCI “Biyogüvenlik Kurulu Faaliyetleri” konusunda, Maltepe Üniversitesi 

Öğretim Üyesi Doç. Dr. Şaban KIZILDAĞ “Kişisel Gelişim Eğitimi: Beden Dili ve İletişim” 

konusundaki sunumları ile açılış tamamlanmıştır. 

Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığının saat 13:30’da yapılan açılışında ise Daire 

Başkanı Doç. Dr. Birol AKBAŞ gündem ve toplantı programı hakkındaki açıklamaları içeren 

bir sunum yapmış ve Bitki Zararlıları Araştırmaları Program Değerlendirme Toplantıları 

çalışmalarına başlanmıştır. 

II. BAŞKANLIK DİVANININ OLUŞTURULMASI 

A. Hububat, Endüstri, Sebze ve Baklagil Zararlıları Alt Çalışma Grubu 

Yapılan seçim sonucunda Divan Başkanlığına Dr. Mümtaz ÖZKAN (Ankara ZMMAE) 

Başkan yardımcılığına Dr. Levent EFİL (Adana BMAİ), yazmanlıklara ise Mustafa 

PORTAKALDALI (Adana BMAİ) ve Özlem PEKTAŞ (Diyarbakır ZMAİ) seçilmişlerdir. 

B. Meyve-Bağ Zararlıları Alt Çalışma Grubu 

Yapılan seçim sonucunda Divan Başkanlığına Dr. F. Özlem ALTINDİŞLİ (Bornova ZMAİ) 

Başkan yardımcılığına Dr. Cevdet KAPLAN (Bornova ZMAİ), yazmanlıklara ise Mustafa 

TÜFEKLİ (Adana BMAİ) ve Çiğdem YILMAZ (Bornova ZMAİ) seçilmişlerdir. 

III. GÜNDEM ÜZERİNDE GÖRÜŞMELER 

A. Hububat, Endüstri, Sebze ve Baklagil Zararlıları Alt Çalışma Grubu 

1.Buğday Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi başlığı altında 

sonuçlanan projeler kısmında yer alan ve Atilla ÖCAL’ın (Diyarbakır ZMAİ) liderliğinde 

yürütülen“Adıyaman İli Önemli Kültür Bitkilerinde Bitki Paraziti Nematod Türleri ve 

Dağılışlarının Belirlenmesi” adlı yüksek lisans projesinin devam eden projeler kısmında 

görüşülmesine, 

2.Buğday Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi başlığı altında yeni teklif 

projeler kısmında yer alan ve Dr. Halil TOKTAY (Adana BMAİ) liderliğinde yürütülen, 

“Doğu Akdeniz Bölgesi Buğday Ekim Alanlarında Sorun olan Cephalosporium 

gramineum (Syn. Hymenula cerealis)’un Önemi ve Kök Yara Nematodları ile Etkinliği 

Üzerine Araştırmalar” adlı projenin raportörlerinden Doç. Dr. İlker KEPENEKÇİ’nin 

(Ankara ZMMAE) mazeretinden dolayı toplantıya gelememesi nedeniyle yerine raportör 

olarak Dr Bilge MISIRLIOĞLU’nun (Bornova ZMAİ) atanmasına, 


projeler kısmında yer alan ve Uzm. Ekrem KAYA (Bornova ZMAİ) liderliğinde yürütülen, 

“Aydın, Muğla, Denizli İllerinde Süne (Eurygaster spp. Lap.; Hem.:Scutelleridae) 

Türlerinin Dağılımı, Popülasyon Yoğunluğu ve Zarar Artışı Üzerinde Araştırmalar” 

adlı projenin raportörlerinden Dr. Mahmut İSLAMOĞLU’nun (Adana ZMAİ) mazeretinden 

dolayı toplantıya gelememesi nedeniyle yerine raportör olarak Dr Numan BABAROĞLU’nun 

(Ankara ZMMAE) atanmasına, 


projeler kısmında yer alan ve Dr. Numan BABAROĞLU (Ankara ZMMAE) liderliğinde 

yürütülen, “Orta Anadolu Bölgesinde Avrupa Sünesi (Eurygaster maura L. Hemiptera: 

Scutelleridae) Mücadelesinde Tahmin Uyarı Modelinin Geliştirilmesi” adlı projenin 

raportörlerinden Dr. Mahmut İSLAMOĞLU’nun (Adana ZMAİ) mazeretinden dolayı 

3

toplantıya gelememesi nedeniyle yerine raportör olarak Uzm. Vedat KARACA’nın 

(Diyarbakır ZMAİ) atanmasına, 

5.Buğday Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi başlığı altında devam 

eden projeler kısmında yer alan ve Dr. Celalettin GÖZÜAÇIK (Diyarbakır ZMAİ) 

liderliğinde yürütülen, “Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Buğdayda Zararlı Haplothrips 

tritici Kurdj. (Thysanoptera:Phlaeothripidae)’nin Mücadelesine Esas Biyolojik 

Kriterlerinin ve Zarar Durumunun Belirlenmesi Üzerinde Araştırmalar” adlı projenin 

raportörlerinden Dr. Mahmut İSLAMOĞLU’nun (Adana ZMAİ) mazeretinden dolayı 

toplantıya gelememesi nedeniyle yerine raportör olarak Uzm. Ekrem KAYA’nın (Bornova 

ZMAİ) atanmasına, 

6.Mısır Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi başlığı altında devam eden 

projeler kısmında yer alan ve Dr. Mustafa GÜLLÜ (Adana BMAİ) yardımcı 

araştırmacılığında yürütülen, “Mısır Koçankurdu (Sesamia nonagrioides Lefebvre) 

(Lepidoptera: Noctuidae)’na Karşı Dayanıklı Çeşit Islahı” adlı projenin sonuçlanan 

projeler kısmında görüşülmesine, 

7.Örtüaltı Sebze Yetiştiriciliğinde Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

başlığı altında yeni teklif projeler kısmında yer alan ve Dr. Pervin ERDOĞAN (Ankara 

ZMMAE) liderliğinde yürütülen, “Bazı Bitki Ekstraktlarının Formulasyonlarının 

Hazırlanması ve Sebze Yetiştiriciliğinde Zararlı Tetranycus urticae Koch.(Arachnida: 

Tetranychidae) ile Myzus persicae Sulz. (Hemiptera: Aphididae)’e Karşı Etkisinin 

Araştırılması” adlı projenin Organik Tarım bölümünün yeni teklif projeler kısmında 


8.Örtüaltı Sebze Yetiştiriciliğinde Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi 

başlığı altında devam eden projeler kısmında yer alan ve Dr. Mehmet KEÇECİ (Antalya 

BATEM) liderliğinde yürütülen, “İki Avcı, Orius laevigatus (Fieber) (Hem.:Anthocoridae) 

ve Serangium parcesetosum Sicard (Col.: Coccinellidae)’un Örtüaltı Patlıcan 

Yetiştiriciliğinde Frankliniella occidentalis Pergande (Thys.: Thripidae) ve Bemisia 

tabaci (Genn.) (Hom.: Aleyrodidae)’ye Karşı Birlikte Kullanım Olanaklarının 

Araştırılması” adlı projenin sonuçlanan projeler kısmında görüşülmesine, 

9.Meyve-Bağ Zararlıları Alt Çalışma Grubu gündeminde münferit projeler başlığı altında yeni 

teklif projeler kısmında (Yeni teklif 2. sıra) yer alan ve Adnan CANBAY (Erzincan BKAİ) 

liderliğinde daha önce hazırlanan “Doğu Anadolu Bölgesinde Yaygın Olarak Yetişen 

Uçucu Yağ Zengini Doğal Bitkilerin İnsektidal Etkilerinin Belirlenmesi” adlı projenin; 

grubumuz konuları içerisinde yer alması nedeniyle gündemin münferit projeler başlığı altında 

yeni teklif projeler kısmına ilave edilmesine, 

10.Münferit projeler başlığı altında sonuçlanan projeler kısmında yer alan ve Uzm. Yunus 

BAYRAM (Diyarbakır ZMAİ) liderliğinde yürütülen, “Diyarbakır İlinde Pamuk 

Yaprakbiti [Aphis gossypii Glover (Hom.: Aphididae)]’nin Farklı Karpuz Çeşitlerinde 

Bazı Biyolojik Parametreleri, Popülasyon Dalgalanması, Doğal Düşmanların Tespiti ve 

Etkinliklerinin Belirlenmesi” adlı doktora projesinin devam eden projeler kısmında 


11.Münferit projeler başlığı altında yeni teklif projeler kısmında yer alan ve Dr. Dolunay 

ERDOĞUŞ (Ankara ZMMAE) liderliğinde yürütülen, “Ankara ve Konya İlleri Havuç 

(Daucus carota L.) Ekiliş Alanlarında Bulunan Bitki Paraziti Nematod Türlerinin 

Belirlenmesi ve Kök-ur Nematodlarının (Meloidogyne spp.) Moleküler Teşhisi ile Çeşit 

Reaksiyon Çalışmaları” adlı projenin raportörlerinden Mehmet KILIÇ’ın (Diyarbakır 

ZMAİ) mazeretinden dolayı toplantıya gelememesi nedeniyle yerine raportör olarak Doç. Dr. 

Zübeyir DEVRAN’ın (Antalya BATEM) atanmasına, 

12.Münferit projeler başlığı altında devam projeler kısmında yer alan H. Deda 

BÜYÜKÖZTÜRK’ün (Adana BMAİ) liderliğinde yürütülen, “Palmiye Kırmızı Böceği 

4

[(Rhynchophorus ferrugineus (Olivier)] (Coleoptera: Curculionidae)’nin Mücadelesine 

Yönelik Çalışmalar” adlı projenin sonuçlanan projeler kısmında görüşülmesine, 

13.Gündemin Standart İlaç Deneme Metotları Bölümüne “Patates Güvesi Standart İlaç 

Deneme Metodu”nun ilave edilmesine, 

14.Bitki Sağlığı ve Karantina Program, Uygulama ve Prensiplerinin görüşüldüğü 2011 yılı 

Bölge Değerlendirme Toplantılarında alınan kararlar çerçevesinde GKGM tarafından alt 

çalışma gurubumuzda görüşülmesi istenilen ve aşağıda belirtilen konuların alt çalışma gurubu 

gündemine ilave edilmesine karar verilmiştir. 

a)Adana BMAİ tarafından Mısır Koçan Kurdu biyolojik mücadele etmenleri konusunda 

uygulamaya yönelik çalışmaların yapılması 

b)Küresel iklim değişikliklerinin hastalık ve zararlılar üzerindeki etkisi 

B. Meyve-Bağ Zararlıları Alt Çalışma Grubu 

1. Elma Bahçelerinde Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi başlığı 

altında devam eden projeler kısmında yer alan ve Adnan CANBAY (Erzincan BKAİ) 

liderliğinde yürütülen, “Erzincan İlinde Elma Ağaçlarında Zarar Yapan Archips spp. 

(Yaprak Büken) (Lepidoptera: Tortricidae)’nin Tespiti ile Önemli Zararlı Türün 

Biyoloji ve Parazitoitlerinin Belirlenmesi” adlı projenin sonuçlanan projeler kısmına 

alınmasına, 

2. Bağda Entegre Mücadele Araştırma, Uygulama ve Eğitim Projesi başlığı altında yeni teklif 

projeler kısmında yer alan ve Lerzan ÖZTÜRK (Tekirdağ Bağcılık Aİ) liderliğinde yürütülen, 

“Trakya Bağlarında Virüslü Alanların Belirlenerek Virüs Vektörü Xiphinema spp 

Nematod Türlerinin Saptanması ve Bunlara Karşı Alternatif Mücadele Olanaklarının 

Araştırılması” adlı projenin raportörlerinden Mehmet KILIÇ’ın (Diyarbakır ZMAİ) 

mazeretinden dolayı toplantıya gelememesi nedeniyle yerine raportör olarak Dr. Adnan 

TÜLEK’in (Edirne TTAE) atanmasına, 

3. Münferit projeler başlığı altında devam eden projeler kısmında yer alan ve Dr. Dilek 

TURANLI (Bornova ZMAİ) liderliğinde yürütülen, “Manisa ve İzmir İllerinde Depolanmış 

Kuru Üzümlerde Zarar Yapan Coleoptera ve Lepidoptera Takımlarına Bağlı Türlerin 

Yaygınlık ve Yoğunlukları ile Parazitoit ve Predatör Böcek Türlerinin Belirlenmesi” adlı 

projenin raportörlerinden Abdullah YILMAZ’ın (Ankara ZMMAE) mazeretinden dolayı 

toplantıya gelememesi nedeniyle yerine raportör olarak Fatma BAĞCI’nın (Ankara ZMMAE) 

atanmasına, 

4. Münferit projeler başlığı altında yeni teklif projeler kısmında yer alan ve Adnan CANBAY 

(Erzincan BKAİ) liderliğinde daha önce hazırlanan “Doğu Anadolu Bölgesinde Yaygın 

Olarak Yetişen Uçucu Yağ Zengini Doğal Bitkilerin İnsektidal Etkilerinin Belirlenmesi” 

adlı projenin; Hububat, Endüstri, Sebze ve Baklagil Zararlıları Alt Çalışma Grubunun 

konuları içerisinde yer alması nedeniyle Hububat, Endüstri, Sebze ve Baklagil Zararlıları Alt 

Çalışma Grubu gündeminde münferit projeler başlığı altında yeni teklif projeler kısmına ilave 

edilmesine, 

5. Münferit projeler başlığı altında yeni teklif projeler kısmında yer alan ve Dr. N. Mükerrem 

ÇELİKER (Bornova ZMAİ) liderliğinde yürütülen “Beydağ İlçesi’nde Kestane Hastalık ve 

Zararlılarıyla Mücadele” adlı projeye Yardımcı araştırmacı olarak Dr. Cevdet KAPLAN 

(Bornova ZMAİ)’nın ilave edilmesine, 

6. Gündemin Standart İlaç Deneme Metotları Bölümüne “Şeftalide ve Nektarinde Çiçek 

Thripsi [Frankliniella occidentalis Perg. (Thysanoptera: Thripidae)] Standart İlaç 

Deneme Metodu”nun ilave edilmesine, 

5

7. GKGM tarafından alt çalışma gurubumuzda görüşülmesi istenilen konular; 

a) Meyve bahçelerinde görsel tuzaklar standart deneme metodu ile zeytin sineği tuzakla 

yakalama standart deneme metotlarında yer alan “deneme yerinin özellikleri” ile “sayım ve 

değerlendirme” bölümleri ile ilgili Standart Deneme Metodu’nun görüşülmesi, 

b) Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nün 20.12.2011 tarih ve B.12.0.GKG.0.06.02.00.045- 

4306-42381 sayılı “Fümigasyon” konusunun görüşülmesi, 

c) “Turunçgilde faydalılara karşı yan etki deneme çalışması” konusunun görüşülmesi kararları 

alınmıştır. 

8. Bitki Sağlığı ve Karantina Program, Uygulama ve Prensiplerinin görüşüldüğü 2011 yılı 

Bölge Değerlendirme Toplantılarında alınan kararlar çerçevesinde GKGM tarafından alt 

çalışma grup gündemine ilave edilmesi gereken konular; 

a) Hasadın geciktirilmesi amacıyla bağların örtü altına alınmasının, hastalık ve zararlılar 

üzerine olan etkilerinin Manisa İl Müdürlüğü, Bağcılık AİM. ve Bornova ZMAİM. işbirliği 

ile çalışılarak sonucunun GKGM’ne gönderilmesi, 

b)Fındıkta dalkırana karşı kullanılan kırmızı yapışkan tuzakların Antepfıstığında yazıcı 

böcekler için de denenmesi, 

c) Küresel iklim değişikliklerinin hastalık ve zararlılar üzerindeki etkisinin araştırılması 

konuları görüşülmüştür. 

6

IV. ARAŞTIRMA PROJELERİNİN GÖRÜŞÜLMESİ 


GRUBU 

1. 

BUĞDAY ENTEGRE MÜCADELE, 

Ülkesel Proje Adı 

UYGULAMA VE EĞİTİM PROJESİ 

ARAŞTIRMA, 

Koordinatörü Dr. Selçuk BAŞARAN (Ankara ZMMAE) 

SONUÇLANAN PROJELER 

1. Proje No : TAGEM–BS–09 / 07-01 / 01-01 (Yüksek Lisans) 

Proje Adı : Mardin İli Buğday Alanlarında Bitki Paraziti Nematodlar 

Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Mehmet KILIÇ (Diyarbakır ZMAİ) 

Alınan Kararlar: 

Proje liderinin Ankara’da lisan kursuna devam etmesinden dolayı toplantıya katılamaması 

nedeniyle yüksek lisans sonuç raporu görüşülememiştir. 

Yürürlük Durumu: Sonuçlanmıştır. 

Yayın Durumu: Yayınlanabilir. 

Bilime ve Uygulamaya Verilecek Sonuçlar:2013 yılında PDT’na sonuç raporu 

getirilecektir. 

YENİ TEKLİF PROJELER 

1. Proje No : TBAD (Bilgi) 

Proje Adı : Orta Anadolu da Yaygın Ekilen Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin 

Farklı Süne Emgi Oranlarındaki Kalite Parametreleri ve Eşik 

Sınırı 

Lider : Dr. Turgay ŞANAL (Ankara TBMAE) 

Yard. Araş. : Dr. Mümtaz ÖZKAN (Ankara ZMMAE) 


Proje TÜBİTAK’a 1001 formatında sunulacağından görüşmeye açılmamıştır. 

2. Proje No : (Doktora) 

Proje Adı : Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Süne, Eurygaster integriceps Put., 

popülasyon yoğunluklarının hasat sırasında ve sonrasındaki 

durumu ile bunları etkileyen faktörlerin belirlenmesi ve süne 

mücadelesinde kullanım olanakları 

Lider : Mehmet DUMAN (Diyarbakır ZMAİ) 

Raportörler : Dr. Ekrem KAYA(Bornova ZMAİ) 

Dr. Mümtaz ÖZKAN (Ankara ZMMAE) 


1-Projenin öncelikli olduğuna ve çalışılması gerektiğine, 

2-Proje adının “Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Süne (Eurygaster integriceps 

Put.,Hem.:Scutelleridae)‘nin hasat sonrasındaki göç davranışları, ergin 

parazitoitlerinin bazı biyoekolojik özellikleri ve moleküler karekterizasyonu’’şeklinde 

değiştirilmesine, 

7

3-Projenin “Süne (Eurygaster integriceps Put.,Hem.:Scutelleridae) ‘nin hasat 

sonrasındaki göç davranışları’’ bölümünün çalışılmayarak sadece‘’ergin 

parazitoitlerinin bazı biyoekolojik özellikleri ve moleküler karekterizasyonu’’ konusu 

dikkate alınarak yeniden düzenlenmesine, 

4-Ergin parazitoitlerin Biyoekolojik özelliklerine ilişkin çalışmalara ait materyal metodun 

tekrar gözden geçirilmesine, 

5-Kaynakça bölümünün metin ile uyumlu hale getirilmesi için yeniden gözden 

geçirilmesine, 

Proje yeni teklifinin alınan bu kararlar doğrultusunda kabul edilmesine ve Araştırma 

Tavsiye Komitesinde görüşülmek üzere TAGEM’e gönderilmesine oy birliği ile karar 

verilmiştir. 

Yürürlük Durumu: Çalışılması uygun görülmüştür. 

3. Proje No : 

Proje Adı : Doğu Akdeniz Bölgesi Buğday Ekim Alanlarında Sorun olan 

Cephalosporium gramineum (Syn. Hymenula cerealis)’un Önemi 

ve Kök Yara Nematodları ile Etkinliği Üzerine Araştırmalar 

Lider. : Dr. Hakan HEKİMHAN (Adana BMAİ) 

Yrd.Araş.: Dr. Halil TOKTAY (Adana BMAİ) 

Raportörler : Dr.Bilge MISIRLIOĞLU (Bornova ZMAİ) 

: Atilla ÖCAL (Diyarbakır ZMAİ) 


1- Proje yardımcı araştırıcısı tarafından gruba bilgi verildi. 

2- Projenin öncelikli olduğuna ve çalışılması gerektiğine, 

3- Proje isminin’’ Doğu Akdeniz Bölgesinde Buğdayda Cephalosporium Çizgi Hastalığı 

Etmeni (Hymenula cerealis)’nin Yaygınlığı ve Kök Yara Nemototları ile Etkileşimi 

Üzerine Araştırmalar’’şeklinde değiştirilmesine, 

4- Sürvey çalışmasında, güdümlü örnekleme yapılacağının metotda belirtilmesine, 

5- Kök yara nemototlarının bölgede bulunup bulunmadığı ile ilgili olarak kaynak 

verilmesine, 

6- Her iki nematod için karakter sayısının gözden geçirilmesine, 



verilmiştir. 


4. Proje No : 

Proje Adı : Aydın, Muğla, Denizli İllerinde Süne (Eurygaster spp. Lap.; 

Hem.:Scutelleridae) Türlerinin Dağılımı, Populasyon Yoğunluğu 

ve Zarar Artışı Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Dr. Ekrem KAYA (Bornova ZMAİ) 

Raportörler : Dr. Celalettin GÖZÜAÇIK (Diyarbakır ZMAİ) 

: Dr. Numan BABAROĞLU (Ankara ZMMAE) 


1- Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. 


3- Proje isminin “Aydın, Muğla, Denizli İllerinde Süne (Eurygaster spp. Lap.; 

Hem.:Scutelleridae) Populasyon Yoğunluğunu Etkileyen Faktörlerin 

8

Belirlenmesi’’şeklinde düzenlenmesine, 

4- Literatür özetinin yeniden gözden geçirilmesine, 

5- Kışlak bitkilerinden, otsu bitkilerde yapılacak sayımlarla ilgili skala verilmesine, 

6- Tarla çalışmalarında yapılacak örneklemelerle ilgili olarak metot da açıklık 

getirilmesine, 

7- Ergin parazitoitlerinin belirlenmesi ve etkinliği ile ilgili olarak metot da açıklık 


8- Hasattan elde edilen üründe kalite analizi yapılması ile ilgili bölümlerin çıkarılmasına, 

9- Doğal düşmanların tespiti bölümünde entomopatojenler ve nemototlarla ilgili metodun 

verilmesi, bu konuda çalışan uzmanların da projeye dahil edilmesine, 

10- Projede adı geçen illerde ‘’populasyon artışına neden olan faktörlerin 

belirlenmesine yönelik çalışmaların’’ ön plana çıkarılması ve ‘’zarar artışı’’ ile ilgili 

yorumların buna göre düzenlenmesine, 

11- Materyal metot bölümünün c,d,e alt başlıklarındaki tarlaların aynı tarlalar olmasına 

özen gösterilmesine, 



verilmiştir. 


5. Proje No : 

Proje Adı : Orta Anadolu Bölgesinde Avrupa Sünesi (Eurygaster maura L. 

Hemiptera: Scutelleridae) Mücadelesinde Tahmin Uyarı 

Modelinin Geliştirilmesi 

Lider : Dr. Numan BABAROĞLU (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : Dr. Ekrem KAYA (Bornova ZMAİ) 

: Uzm. Vedat KARACA (Diyarbakır ZMAİ) 


1- Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi, 

2-2011 yılında Antalya’da gerçekleştirilen Süne Çalıştayı kararları gereğince; TÜBİTAK 

1007 Projesi olarak hazırlanarak TÜBİTAK’a sunulması kararlaştırılan bu projenin, 

TÜBİTAK’ın proje kabul etme prosedürünün değişmesi neticesinde 2012 yılında çağrıya 

çıkılan konular arasında da Süne konusunun olmaması nedeniyle; TAGEM Projesi olarak 

2012 yılı Program Değerlendirme Toplantısına sunulmasına karar verilen projenin, 

öncelikli olduğuna ve çalışılması gerektiğine, 

3-Orta Anadolu Bölgesindeki baskın süne türünün verilmesine, 

4-Bütçenin revize edilmesine, 



verilmiştir. 


DEVAM EDEN PROJELER 

1. Proje No : TAGEM-BS-10 / 07-01 / 01-01 (Yüksek Lisans) 

Proje Adı : Adıyaman İli Önemli Kültür Bitkilerinde Bitki Paraziti Nematod 

Türleri ve Dağılışlarının Belirlenmesi 

Lider : Atilla ÖCAL (Diyarbakır ZMAİ) 


9

1-Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. 

2-Teşhis sonuçları tamamlanamadığından alt çalışma grubuna sonuç raporu 

getirilememiştir.2013 yılı Program Değerlendirme Toplantısına teşhis sonuçlarını da içeren 

sonuç raporunun getirilmesine, 

3-Çalışma sonuçlarının bir bölümünün ara yayın olarak verilmesine karar verilmiş olup, 

alınan bu kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul edilmiştir. 

Yürürlük Durumu: Devam edecektir. 

2. Proje No : Ç. KALKINMA AJANSI (Bilgi) 

Proje Adı : Çukurova Bölgesinde Süne (Eurygaster integriceps Put.) 

(Heteroptera; Scutelleridae) Yumurta Prazitoitleri (Trissolcus 

semistriatus Nees) (Hymenoptera; Scelionidae)’nin Doğaya Destek 

Salımları ile Etkinliğinin Artırılması ve Doğanın Korunması 

Lider : Dr. Mahmut İSLAMOĞLU (Adana BMAİ) 


1- Proje lideri mazereti nedeniyle toplantıya katılamadığından; yardımcı araştırıcı 

Vahdettin AKMEŞE tarafından gruba bilgi verildi. 

2- 2013 yılı Program Değerlendirme Toplantısına gelişme ve sonuç raporunun birlikte 

getirilmesine karar verilmiş olup, alınan bu karar doğrultusunda proje gelişme raporu 

oybirliğiyle kabul edilmiştir. 

Yürürlük Durumu: Proje devam edecektir. 

3. Proje No : TAGEM-BS-11 / 07-01 / 01-19 

Proje Adı : Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Buğdayda Zararlı Haplothrips 

tritici Kurdj. (Thysanoptera:Phlaeothripidae)’nin Mücadelesine 

Esas Biyolojik Kriterlerinin ve Zarar Durumunun Belirlenmesi 


Lider : Dr. Celalettin GÖZÜAÇIK (Diyarbakır ZMAİ) 

Raportörler : Dr. Münevver KODAN (Ankara ZMMAE) 

: Uzm. Ekrem KAYA (Bornova ZMAİ) 



2-2011 Çalışmalarının bir ön çalışma olarak kabul edilmesi ve bu sonuçların 2013 yılı 

Program Değerlendirme Toplantısında sunulacak proje gelişme raporuna (1. Yıl) eklenerek 




4. Proje No : TAGEM-BS-10 / 07-01 / 01-02 (Doktora) 

Proje Adı : Doğu Akdeniz Bölgesi Buğday Alanlarında Tahıl Kist 

Nematodlarının (Heterodera spp) Tanımlanması ve Bazı Buğday 

Genotiplerinin Tahıl Kist Nematodu [Heterodera avenae 

(Wollweber)]’na Dayanıklılığının Araştırılması 

Lider : Mustafa İMREN (Adana BMAİ) 



2-2013 Yılı Program Değerlendirme Toplantısına sonuç raporunun getirilmesine karar 

verilmiş olup, alınan bu karar doğrultusunda proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul 

10

edilmiştir. 

Yürürlük Durumu: Proje sonuçlandırılmıştır. 

MISIR ENTEGRE MÜCADELE, 

2. Ülkesel Proje Adı 


ARAŞTIRMA, 

Koordinatörü Dr. Sevcan ÖZTEMİZ (Adana BMAİ) 


1. Proje No : TÜBİTAK 1001 (Bilgi) 

Proje Adı : Mısır Koçankurdu (Sesamia nonagrioides Lefebvre) 

(Lepidoptera:Noctuidae)’na Karşı Dayanıklı Çeşit Islahı 

Lider : M. Ali TÜRKAY (Doğu Akdeniz TAE) 

Yard. Araş. : Dr. Mustafa GÜLLÜ (Adana BMAİ) 


Proje yardımcı araştırmacısı tarafından gruba bilgi verildi. Proje yardımcı araştırıcısı 

tarafından sunulan sonuç raporu oybirliğiyle kabul edilmiştir. 

Yürürlük Durumu: Proje sonuçlanmıştır. 

Yayın Durumu : Yayınlanabilir 

Bilime ve uygulamaya verilecek sonuçlar: 

Çukurova Tarımsal Araştırma Enstitüsü deneme alanlarında ve laboratuarlarda 2008- 

2011 yılları arasında yürütülen bu proje ile Mısır koçankurdu, Sesamia nonagrioides 

Lefebvre’ e dayanıklı mısır çeşitlerinin geliştirilmesi amaçlanmış ve çalışmalar sonucunda 

aşağıdaki hususlar bilime ve uygulamaya verilmiştir. 

Çukurova Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’nde mevcut olan 51 mısır 

genotipi, morfolojik ve moleküler seviyede karakterize edilerek tanımlanmış, hatların 

heterotik grupları belirlenmiştir. Moleküler karektarizasyon sonucu oluşan grupların, Mısır 

koçankurdu’na dayanıklılık durumları, ana-baba hatların melezlemedeki uyum durumları 

ve tohum üretim kapasiteleri dikkate alınarak 7 genotip seçilmiş, buna Mısır koçankurdu 

ve Mısırkurdu, Ostrinia nubilalis Hübner’e hassas olan Frb73 ve Frmo17 hatları da ilave 

edilerek, 9x9 yarım diallel melezlemeler yapılmıştır. 

Melezleme sonucu elde edilen melez mısır çeşitleri ile bu çeşitlerin ebeveynleri olan 

hatlar, arazi şartlarında yetiştirilerek, suni olarak üretilen Mısır koçankurdu aşılaması 

yapılmış ve melez mısır çeşitlerinin verim potansiyelleri ile Mısır koçankurdu’na 

dayanıklılık durumları belirlenmiştir. 

Yarım diallel analizler ile melezlemede kullanılan genotiplerin genel ve özel 

kombinasyon (uyuşma) yetenekleri, dayanıklılık özelliği ve dayanıklılığın kalıtımı genetik 

temelde anlamaya çalışılmış ve bunların melez mısır çeşitleri geliştirmede kullanmasına 

imkân hazırlanmıştır. 

DNA analizi yapılan 51 adet kendilenmiş mısır genotipinin A ve B olmak üzere iki 

ana gruba ayrıldığı saptanmıştır. Yine aynı şekilde A ve B gruplarının da kendi içinde iki 

ana gruba ayrıldığı belirlenmiştir. Özellikle B grubu içersinde standart olarak kullanılan 

Frmo17, Frb52 ve Frb73 genotipler yer almıştır. Bunlardan Frmo17 ile Frb52 

genotiplerinin birbirlerine yakın olduğu belirlenmiştir. Toplam 51 mısır genotipinin 

moleküler karakterizasyonu sonucunda diallel analizlerde kullanılmak üzere, ÇukKrt32, 

ÇukKrt9, ÇukKrt14, ÇukKrt17, ÇukKrt10, ÇukKrt35, ÇukKrt37 ve Frb73 mısır 

genotipleri seçilmiştir. Fakat, ÇukKrt37 hattındaki zarar seviyesi, ÇukKrt31 hattının zarar 

seviyesinden fazla olduğu için, ÇukKrt37 hattı yerine, ÇukKrt31 hattı seçilmiştir. Ayrıca 

bu hatlara FrMo17 hassas hattı da ilave edilmiştir. 

Hatların Genel Kombinasyon Yetenekleri (GKY) ve Özel Kombinasyon Yetenekleri 

(ÖKK) incelendiğinde, Krt35 hattının, koçan yüksekliği, koçan uzunluğu, koçan kalınlığı, 

11

koçanda dane sayısı, bin dane ağırlığı, dane verimi, delik sayısı/100 internodi, tünel 

uzunluğu /bitki boyu, tünel sayısı / bitki, canlı larva + pupa sayısı ve tünel uzunluğu / bitki 

değerleri bakımından GKK ve ÖKK en yüksek hat olduğu, bu hattın çiçeklenme değerleri 

bakımından da Krt31 hattından sonra ikinci olduğu görülmüştür. Sap kalınlığı değeri 

bakımından GKY ve ÖKY en yüksek olan hatların Krt14 ve Krt32 hatları, bitki boyu 

değeri bakımından ise Krt31 ve Krt32 hatları olduğu belirlenmiştir. 

Çalışmada, ÇukKrt35 hattının ana veya baba olarak melezlemeye girdiği tüm F1 

melezleri, hem Mısır Koçankurdu, S. nonagrioides Lefebvre ve hem de Mısırkurdu, O. 

nubilalis Hübner’e karşı dayanıklı bulunmuştur. Aynı hat, B73 ve FrMo17 hassas hatları 

ile melezlendiklerinde de elde edilen F1 melezleri dayanıklı olmuştur. Ayrıca, ÇukKrt35 

hattının Genel Kombinasyon Yeteneği ve melezlerin Özel Kombinasyon Yeteneğinin 

yüksek olduğu da ortaya konulmuştur. Bu nedenle, ÇukKrt35 hattının verim kapasitesi 

yüksek fakat, hassas olan hatlarla melez kombinasyonlarına alınarak daha yüksek verimli 

ve dayanıklı melezlerin elde edilmesinde kullanılması için çalışmaların yapılması önemli 

bir husus olarak ortaya çıkmıştır. 

Belirlenen bu dayanıklı hatlardaki dayanıklılığın mekanizması (antibiosis, tolerans, 

antixenosis)’nın ortaya konması, dayanıklılığın bunlardan biri olması durumunda, 

dayanıklılığı sağlayan etken maddelerin belirlenmesi için çalışmaların yapılması 

gerekmektedir. 

Bu dayanıklı hatlardaki dayanıklılığı sağlayan gen/genlerin biyoteknolojik 

yöntemlerle tespit edilmesi ve bu genlerin bitki ıslahında daha aktif olarak kullanılmasına 

imkan sağlayacak çalışmaların yapılması önemli bir husustur. 

Dayanıklılığın laboratuvar şartlarında ortaya konulabilmesi ve bu hatlardan markır 

elde edilmesi için çalışmaların yapılması gerekmektedir. 

Proje çalışmaları sonucunda elde edilen 8 adet F1 melezi, Mısır Koçankurdu, S. 

nonagrioides Lefebvre ve çalışmanın içerisinde yer almayan ve aynı zamanda mısır 

bitkisinin ana zararlısı olan Mısırkurdu, O. nubilalis Hübner’e karşı da dayanıklı 

bulunmuştur. 

Bu çeşitlerden, verim değerleri 855-1000 kg/da arasında olan 4 adet melezin 

tohumları 2011 yılında, Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü imkanları ile tekrar 

çoğaltılmıştır. Çoğaltılan bu melezlerin 2012 yılında tarla şartlarında tekrar dayanıklılık ve 

verim değerlerine bakılacaktır. Verim ve dayanıklılık bakımından, daha önceleri tescile 

sunulan TÜRKAY ve TÜRKMEN çeşitleri ile yarışabilir durumda olabilen melezler tescil 

ettirileceklerdir. Elde edilen bu dayanıklı çeşitler Türk ve Dünya mısır üreticilerinin 

hizmetine sunulacak, ekonomiye ve çevreye büyük katkılar sağlayacaktır. 

Bu çalışma ile Mısır Koçankurdu, S. nonagrioides Lefebvreve ve Mısırkurdu, O. 

nubilalis Hübner’e karşı dayanıklı bulunan bu 8 adet hattın, diğer resmi araştırma 

kuruluşlarının ve özel tohum firmalarının ellerinde bulunan, verim ve diğer agronomik 

özellikler bakımından üstün değerlere sahip hatlarla melezlenmesi suretiyle söz konusu 

zararlılara dayanıklı ve üstün verimli yeni çeşitlerin elde edilmesi imkanı sağlanmıştır. 


1. Proje No : TAGEM-BS-11/ 10-01 / 01-01 

Proje Adı : Çukurova’da Çizgili Yaprakkurdu, (Spodoptera exigua Hbn.) 

(Lep.:Noctuidae)’nun Mısırda Zarar Durumunun Belirlenmesi 

Lider : Vahdettin AKMEŞE (Adana BMAİ) 

Raportörler : Erkan YILMAZ (Bornova ZMAİ) 

: Dr. Celalettin GÖZÜAÇIK (Diyarbakır ZMAİ) 



2-Proje liderliğine öceki proje lideri Uzm. Ali Duran KANAT’ın yerine Vahdettin 

AKMEŞE’nin getirilmesine ve Dr. Mustafa GÜLLÜ’nün projeden çıkarılmasına, 

12

3-2011 Çalışmaların bir ön çalışma olarak kabul edilmesi ve bu sonuçların 2013 yılı 

Program Değerlendirme Toplantısında sunulacak proje gelişme raporuna (1. Yıl) eklenerek 

getirilmesine karar verilmiş olup, alınan bu kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu 




Proje Adı : Ege Bölgesinde İkinci Ürün Mısır Alanlarında Bulunan Zyginidia 

pulula (Boherman, 1845) (Homoptera: Cicadellidae)’nın Neden 

Olduğu Ürün Kayıpları ve Ekonomik Zarar Eşiğinin Belirlenmesi 


Lider : Erkan YILMAZ (Bornova ZMAİ) 

Raportörler : Çetin MUTLU (Diyarbakır ZMAİ) 

: Dr. Mustafa GÜLLÜ (Adana BMAİ) 


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul 

edilmiştir. 



Proje Adı : Diyarbakır İli Mısır Ekim Alanlarında Yaprak Piresi Zyginidia 

sohrab Zachvatkin (Hem.: Cicadellidae)’ ın Biyolojisi ve Yumurta 

Parazitoidi Anagrus atomus L. (Hym.:Mymaridae) ile Arasındaki 

İlişkiler 

Lider : Çetin MUTLU (Diyarbakır ZMAİ) 



2-2013 yılı Program Değerlendirme Toplantısına sonuç raporunun getirilmesine, 

3-Çalışma sonuçlarının bir bölümünün ara yayın olarak verilmesine karar verilmiş olup, 



4. Proje No : TAGEM–BS–09-07-03 / 01-02 

Proje Adı : Mısır Koçan Kurdu, Sesamia nonagrioides Lef.’in yumurta 

parazitoiti Telenomus busseolae (Gahan)’ın Yayılışı ve Doğal 

Etkinliğinin Saptanması 

Lider : Dr. Bilgin GÜVEN (Bornova ZMAİ) 


: Dr. Mustafa GÜLLÜ (Adana BMAİ) 



2-Uzm. Çiğdem Yılmaz’ın projeye yardımcı araştırıcı olarak ilave edilmesine, 

3-Materyal ve metot bölümündeki’’Mısır Koçankurdu’nun larva üretiminin suni besin 

ve sera koşullarında mısır bitkileri üzerinde yapılacaktır’’yönteminin ‘’ Mısır 

Koçankurdu’ nun üretimi, besin ortamı olarak taze mısır koçanları üzerinde 

yapılacaktır. Bu amaca yönelik eylül ayından itibaren kış mevsimi boyunca mısır 

13

itkileri istasyon bahçesinde uygun sera koşullarında yetiştirilecek ve elde edilen taze 

koçanlar üretiminde kullanılmak üzere depolanacaktır’’şeklinde değiştirilmesine, 

4-Projenin sonuçlar ve tartışma bölümündeki geçmiş yıllara ait verilerin ve yorumların 

çıkarılmasına, 

5-Çizelge 1’de Mısır Koçan kurdu yumurtalarından elde edilen parazitoit tür ve sayısının 

belirtilmesine, 

6-Proje isminin ‘’Ege Bölgesi Mısır Alanlarında Mısır Koçankurdu Sesamia 

nonagrioides Lef.(Lep.:Noctuidae)’in Yumurta Parazitoiti Telenomus busseolae 

(Gahan)(Hym.:Scelionidae)’nin Yayılışı, Etkinliği ve Biyolojik Mücadelede Kullanım 

Olanaklarını Araştırılması’’şeklinde değiştirilmesine karar verilmiş olup, alınan bu 

kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul edilmiştir. 


3. 

PATATES ENTEGRE MÜCADELE 



ARAŞTIRMA, 

Koordinatörü Dr. Pervin ERDOĞAN (Ankara ZMMAE) 


1. Proje No : (Doktora) 

Proje Adı : Bazı Bitki Ekstraktlarının Patates Böceği (Leptinotarsa 

Decemlineata SAY(Coleoptera:Chrysomelidae)) Üzerindeki 

Kontak ve Davranışsal Etkileri 

Lider : Mustafa ALKAN (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : Gürsel ÇETİN (Yalova BKMMAE) 

: Dr. M. Ali GÖVEN (Bornova ZMAİ) 




3-Projede işbirliği yapılan kuruluşlar ve proje katkı şeklinin belirtilmesine, 

4-Kullanılacak filtre kağıdının derecesi ve boyutlarının bildirilmesine, 

5-Metin içerisinde geçen doz ifadesi yerine konsantrasyon ifadesinin kullanılmasına, 

6-7.sayfada beslenmeyi engelleme denemesinde, disklerin çapının belirtilmesine, 

7-Yeni bir karakter olarak, ekstrakt uygulamalarının böceğin döl süresine ve gömlek 

değiştirmesine etkili olup olmadığının da araştırılmasına, 



verilmiştir. 


2. Proje No : 

Proje Adı : Erzurum Yöresinde Patates Böceğinin Biyolojik Mücadelesi 

Lider : Alper POLAT (Erzurum DATAE) 

Raportörler : Doç. Dr. Sevcan ÖZTEMİZ (Adana BMAİ) 

: Dr. Pervin ERDOĞAN (Ankara ZMMAE) 



2-Raportörlerin projenin yürütülmesi konusundaki görüşleri olumsuz olunca, konu 

14

gurubun görüşlerine açılmıştır. Yapılan değerlendirmelerin sonucunda aşağıda belirtilen 

iki farklı görüş ortaya çıkmış ve oylamaya gidilmiştir 

a)Projenin reddine 

b)Projenin öncelikli ve gerekli olduğu; bu nedenle çalışılması gerektiğine, 

Oylama sonucunda a) görüşü 23 oy b) görüşü ise 2 oy almıştır. 

Sonuçta projenin öncelikli ve gerekli olmadığı yönünde oylama sonucunda alınan bu karar 

gereğince; projenin reddine karar verilmiştir. 

Yürürlük Durumu: Çalışılması uygun görülmemiştir 

3. Proje No : KKTC TARIM BAKANLIĞI (Bilgi) 

Proje Adı : Kıbrıs Patates Alanlarında Patates Kist Nematodu (Globodera 

rostochiensis, G. pallida)' nun Yaygınlığı ve Moleküler 

Yöntemlerle Teşhisi 

Proje Lideri Uzm. Cem KARACA 

Yrd. Arş. : Dr. Adem ÖZARSLANDAN (Adana BMAİ) 


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Proje yeni teklifinin kabul edilmesine oy birliği 

ile karar verilmiştir. 



1. Proje No : AB EUPHRESCO (Bilgi) 

Proje Adı : Avrupa Birliği Üye Ülkelerinde Karantina Nematodu 

Meloidogyne chitwoodi ve M. fallax’ın Belirlenmesi ve Yönetim 

Lider : Dr. Bilge MISIRLIOĞLU (Bornova ZMAİ) 



2-2013 yılında Program Değerlendirme Toplantısına gelişme ve sonuç raporu birlikte 




2. Proje No : TAGEM–BS–09 / 05–03 / 01-03 (Doktora) 

Proje Adı : Niğde İli Patates Ekiliş Alanlarındaki Meloidogyne chitwoodi 

Golden, O’Bannon, Santos & Finley (Nemata: Tylenchida) 

Irklarının Tespiti ve Yaygın Olarak Üretilen Bazı Patates 

Çeşitlerinin Bu Irklara Reaksiyonlarının Belirlenmesi 

Lider : Emre EVLİCE (Ankara ZMMAE) 


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Doktora projesinin gelişme raporu oybirliğiyle 

kabul edilmiştir. 


15

MERCİMEK ENTEGRE MÜCADELE 

4. Ülkesel Proje Adı 


ARAŞTIRMA, 

Koordinatörü Ender ÖĞÜT (Diyarbakır ZMAİ) 


1. Proje No : TAGEM-BS-10/12-02/(01-02)-05 

Proje Adı : Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Mercimekte Tebeşirleşmeye 

Neden Olan Etmen/Etmenler ve Mücadele Olanaklarının 

Belirlenmesi 

Lider : Vedat KARACA (Diyarbakır ZMAİ) 

Raportörler : Dr. Mehmet KEÇECİ (Antalya BATEM) 

: Dr. Pervin ERDOĞAN (Ankara ZMMAE) 



2-Proje hedeflerinin gerçekleşme durumu bölümü 3.paragrafta ortalama olarak verilen 

bireylerin hangi tür olduğunun belirtilmesine, 

3- Herboloji ile ilgili çalışmaların sonuçlarına projede yer verilmesine, 

4-Çiftçi şartlarında yığın altında çalışmalarında zararlı yoğunluğu ve emgi oranı arasındaki 

ilişkinin istatistiksel olarak ortaya konulmasına, 

5-Tebeşirleşmeye neden olan etmenlerle ilgili ara yayın yapılmasına, 

6-2012 yılında yapılacak çalışmalarla ilgili olarak gurup üyeleri tarafından farklı görüşler 

ortaya atılmıştır. Yapılan tartışmalar sonucunda aşağıda belirtilen 3 farklı görüş için 

oylama yapılmıştır: 

a)Çalışma planında belirtildiği gibi çalışmaların bu yılda devam ettirilmesine, 

b)Kültürel önlemlere yönelik çalışmaların yapılmasına, 

c)Kültürel önlemler ile birlikte Kimyasal mücadeleye yönelik çalışmaların 

yapılmasına, 

Oylama sonucunda a) görüşü 33 oy b) görüşü 7 oy ve c) görüşü ise 8 oy almıştır. 

Bu durumda 2012 yılında çalışma planında belirtildiği gibi çalışmaların devam 

ettirilmesine karar verilmiş olup, alınan bu kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu 



5. 

PAMUK ENTEGRE MÜCADELE 



ARAŞTIRMA, 

Koordinatörü Dr. Levent EFİL (Adana BMAİ) 


1. Proje No : TAGEM-BS-03/03-02-037 

Proje Adı : Çukurova’da Yeşilkurt (Helicoverpa armigera Hbn.), (Lep.: 

Noctuidae)’un Birinci Dölünün Pamukta Meydana Getirdiği 

Zarar Durumunun Belirlenmesi 

Yrd. Arş. : Dr. Levent EFİL (Adana BMAİ) 

Raportörler : Halil DÜNDAR (Nazilli PAİ) 

: Çetin MUTLU (Diyarbakır ZMAİ) 



2-Yardımcı araştırmacı tarafından geçmiş yıllara ait veriler elde edilemediğinden, sonuç 

raporu hazırlanamamıştır. Projeye ilişkin tüm verilere ulaşılarak 2013 yılı Program 

16

Değerlendirme Toplantısına sonuç raporunun getirilmesine karar verilmiştir. 

Yayın Durumu: 

Bilime ve Uygulamaya Verilecek Sonuçlar: 2013 yılı Program Değerlendirme 

Toplantısına sonuç raporunun getirilmesine karar verilmiştir. 


1. Proje No : (Bilgi) 

Proje Adı : Pamukta Entegre Mücadele Eğitim ve Uygulama Projesi 

Lider : Dr. M. Ali GÖVEN (Bornova ZMAİ) 


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. 


2. Proje No : 

Proje Adı : Ege Bölgesinde İkinci Ürün Olarak Ekilen Bazı Pamuk 

Çeşitlerinde Zararlı Böcek ve Akarların Popülasyon Değişiminin 

Belirlenmesi 

Lider : Halil DÜNDAR (Nazilli PAİ) 

Raportörler : Dr. Levent EFİL (Adana BMAİ) 

: Dr. M. Ali GÖVEN (Bornova ZMAİ) 




3-Proje isminin ‘’ Ege Bölgesinde İkinci Ürün Olarak Ekilen Bazı Pamuk Çeşitlerinde 

Zararlıların Durumu Üzerine Araştırmalar ‘’ şeklinde değiştirilmesine, 

4-Materyal metotta Lepidopter sayım yöntemlerinin verilmesine, 

5-Projenin amacı ve gerekçesi bölümünün yeniden düzenlenmesine, 

6-Pamuk entegre talimatının kaynaklar bölümüne eklenmesine, 



verilmiştir. 

Yürürlük Durumu: Çalışılması uygun görülmüştür 

ÖRTÜALTI SEBZE YETİŞTİRİCİLİĞİNDE ENTEGRE 

6. Ülkesel Proje Adı MÜCADELE 

PROJESİ 

ARAŞTIRMA, UYGULAMA VE EĞİTİM 

Koordinatörü Doç. Dr. Seral YÜCEL (Adana BMAİ) 


1. Proje No : TÜBİTAK 1001 (Bilgi) 

Proje Adı : İki Avcı, Orius laevigatus (Fieber) (Hem.:Anthocoridae) ve 

Serangium parcesetosum Sicard (Col.:Coccinellidae)’un Örtüaltı 

Patlıcan Yetiştiriciliğinde Frankliniella occidentalis Pergande 

(Thys.:Thripidae) ve Bemisia tabaci (Genn.) 

(Hom.:Aleyrodidae)’ye Karşı Birlikte Kullanım Olanaklarının 

Araştırılması 

17

Lider : Dr. Mehmet KEÇECİ (Antalya BATEM) 


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Proje lideri tarafından sunulan sonuç raporu 


Yürürlük Durumu: Proje sonuçlanmıştır 

Yayın Durumu : Yayınlanabilir 

Bilime ve uygulamaya verilecek sonuçlar : 

Bu çalışmada, iki avcı Orius laevigatus ve Serangium parcesetosum’un thrips ve 

beyazsineğe karşı birlikte kullanılabilirliği araştırılmıştır. Laboratuar çalışmaları ile 

özellikle thripse karşı kullanılan polifag avcı böcek, O. laevigatus’un avının varlığı ve 

yokluğunda spesifik beyazsinek avcısı olan Serangium parcesetosum üzerinde avlanma 

ilişkisi incelenmiştir. Bu çalışmalar sonucunda Orius laevigatus’un, S. parcesetosum 

üzerinde beslenmesinin sınırlı olduğu ve istatistiksel olarak bir önem arzetmediği ortaya 

konulmuştur. 

Sera denemelerinde ise, farklı yoğunluktaki F. occidentalis ve B. tabaci 

popülasyonları, ekim ve mart aylarında 4 adet ergin/bitki dozlarında 2 kez yapılan O. 

laevigatus ve ekim ayında 4 adet ergin/bitki dozunda 1 kez yapılan S. parcesetosum salımı 

ile baskı altına alınmıştır. Sera denemeleri sonucunda, özellikle O. laevigatus’un düşük 

thrips yoğunluğu oluşturulan parsellerde bile herhangi bir şekilde S. parcesetosum üzerinde 

olumsuz bir etkisi görülmemiştir. Elde edilen sonuçlar laboratuar çalışmaları ile paralellik 

göstermiş ve her iki faydalının da örtüaltı patlıcan yetiştiriciliğinde thrips ve beyazsineğe 

karşı birlikte kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. Bu faydalılardan S. parcesetosum’un, 

düşük beyazsinek popülasyonlarında bitkilere yerleşmesinde gecikmeler olabildiği, orta ve 

yüksek populasyonlarda ise kolaylıkla yerleşerek zararlıyı baskı altına aldığı belirlenmiştir. 

Her iki avcının da özellikle sera içi sıcaklıkların düşük olduğu dönemde 

popülasyonlarının azaldığı belirlenmiştir. Bu dönemde avcıların etkinliklerinin 

arttırılmasına veya etkili olabilecek alternatif biyolojik mücadele etmenlerinin 

belirlenmesine yönelik çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. 


1. Proje No : 

Proje Adı : Cheilomenes propinqua (Mulsant)(Coleoptera: Coccinellidae)’nın 

Myzus persicae (Sulz.) ile Aphis gossypii Glover (Hemiptera: 

Aphididae) Üzerinde Bazı Biyolojik Özelliklerinin Belirlenmesi ve 

Sera Koşullarında Etkinliğinin Araştırılması 

Lider : Ferda YARPUZLU (Adana BMAİ) 


: Dr. Aydemir BARIŞ (Ankara ZMMAE) 




3-Sera denemelerinde uygulanacak deneme deseninin ilave edilmesine, 

4-Sera denemelerinde yapılacak istatistiki değerlendirmelerinin projeye ilave edilmesine, 



verilmiştir. 


18

2. Proje No : 

Proje Adı : Ankara İli Sebze Ekiliş Alanlarında Yaprak biti (Hemiptera: 

Aphididae) Türlerinin Predatör ve Parazitoidlerin Tespiti ile 

Yaygın Predatör Türün Konukçu Üzerindeki Biyolojisi 

Lider : Cemil YETKİN (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : Dr. Halil KÜTÜK (Adana BMAİ) 

: İlyas TEKŞAM (Antalya BATEM) 




3-Çalışmanın 2. ayağı olan’’Yaygın predatör türün konukçu üzerindeki biyolojisi’’ 

konusu tartışmaya açılmış; aşağıda belirtilen iki farklı görüş ortaya çıkmış ve oylamaya 

gidilmiştir. 

a)Etkili predatör türün konukçu biyolojisinin çalışılması görüşü 

b)Etkili doğal düşman türün konukçu biyolojisinin çalışılması görüşü 

Oylama sonucunda a) görüşü 17 oy b) görüşü ise 30 oy almıştır. 

Oylama sonucunda kabul edilen görüş doğrultusunda proje isminin ve içeriğinin yeniden 

düzenlenmesine, 

4-Proje isminin’’ Ankara İlinde Bazı Sebze Alanlarında Yaprak biti (Hemiptera: 

Aphididae) Türlerinin Predatör ve Parazitoidlerin Tespiti ile Etkili Doğal Düşman 

Türünün Konukçu Üzerindeki Biyolojisinin Belirlenmesi’’ şeklinde değiştirilmesine, 



verilmiştir. 



1. Proje No : TUBİTAK (Bilgi) 

Proje Adı : Örtüaltı Sebze Yetiştiriciliğinde Sorun Olan Kök-Ur Nematodları 

(Meloidogyne spp.)’na Karşı Altaernatif Mücadele Olanaklarının 


Lider : Doç. Dr. İlker KEPENEKCİ (Ankara ZMMAE) 


Yardımcı araştırıcı Uzm. Emre EVLİCE tarafından gruba bilgi verildi. Proje gelişme 

raporu oybirliğiyle kabul edilmiştir. 


2. Proje No : TAGEM–BS–10 / 10-01 / 01-07 

Proje Adı : Antalya İlinde Örtüaltı Sebze yetiştiriciliğinde T.cinnebarinus ve 

Bemicia tabaci ye Karşı Kullanılabilecek Entomopatojen 

Fungusların Tespiti ve patojenitelerinin Araştırılması 

Lider : Dr. Emine TOPUZ (Antalya BATEM) 

Raportörler : H. Deda BÜYÜKÖZTÜRK (Adana BMAİ) 

: Dr. Tülin KILIÇ (Bornova ZMAİ) 


1- Proje liderinin raporlu olmasından dolayı toplantıya katılamaması nedeniyle, aynı 

kurumda görevli İlyas TEKŞAM tarafından gruba bilgi verilmiştir. 

19

2-Sonuçlar ve tartışma bölümünde Beauvaria spp. ile ilgili yorumların literatürle 

desteklenmesine karar verilmiş olup, alınan bu kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu 



3. Proje No : TAGEM-BS-09/10-01/01-09 

Proje Adı : Örtüaltı Hıyar Yetiştiriciliğinde Kök-Ur Nematodları 

(Meloidogyne spp.) İle Mücadelede Alternatif Yöntemlerin 

Etkinliğinin Belirlenmesi 

Lider : Dr. Bilge MISIRLIOĞLU (Bornova ZMAİ) 

Raportörler : Emre EVLİCE (Ankara ZMMAE) 

: Dr. Adem ÖZARSLANDAN (Adana BMAİ) 



2-Yardımcı araştırıcı olarak Hülya Demirbaş’ın projeye ilave edilmesine, 

3-ARA KARAR: Bu projenin gelişme raporunun görüşülmesi sırasında “Sebze ve 

Tütünde Kök-ur Nematodları (Meloidogyne Spp.)'na Karşı Standart İlaç Deneme 

Metodu” ve “Fidanlık, Fidelik, Süs Bitkileri ve Çiçek Soğanı Üretilen Yerlerin 

Ruhsatlandırılmasına İlişkin Yönetmelik”in revize edilmesi hususunda görüş oluşmuş 

ve kurum araştırmacısı Dr. Adem ÖZARSLANDAN’ında uygun görüşü ile Adana 

Biyolojik Mücadele Araştırma İstasyonu tarafından, diğer konu uzmanlarının 

görüşlerininalınarak ilgili Standart İlaç Deneme Metodunda gerekli değişiklikleri yaparak 

TAGEM’e göndermesine ve Fidanlılardaki nematod kontrolünün yapıldığı dönemlerin 

değiştirilmesine yönelik olarak uygulamada bulunan yönetmelikte değişiklik talebiyle ilgili 

düzenlenecek bir gerekçe raporunun GKGM’ne gönderilmek üzere TAGEM’e 

göndermesine karar verilmiştir. 

4-Denemelerde karşılaştırma ilacı olarak kullanılan Iprodione aktif maddesinin etki 

düşüklüğü ile ilgili Bornova Zirai Mücadele Araştırma İstasyonu tarafından 

hazırlanacak bir gerekçe raporunun GKGM’ne gönderilmek üzere TAGEM’e 

göndermesine karar verilmiştir. 

5-2013 yılı Program Değerlendirme Toplantısına sonuç raporunun getirilmesine, 

6-Çalışmanın ara yayın olarak yayınlanmasına karar verilmiş olup, alınan bu kararlar 

doğrultusunda proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul edilmiştir. 



Proje Adı : Doğu Akdeniz Bölgesi’nde Örtü Altında Yetiştirilen Patlıcan ve 

Biberde Pamuk beyazsineği, Bemisia tabaci Genn. ve Çiçek 

tripsi, Frankliniella occidentalis (Pergandae)’in Biyolojik 

Savaşında Avcı Akar, Amblyseius swirskii Athias-Henriot 

(Acarina:Phytoseidae)’nin Kullanılabilme İmkanları 

Lider : Dr. Halil KÜTÜK (Adana BMAİ) 

Raportörler : Dr. Pervin ERDOĞAN (Ankara ZMMAE) 

: Dr. Mehmet KEÇECİ (Antalya BATEM) 



2-Salım öncesi populasyon yoğunluğunun tespiti ile ilgili metodun ilave edilmesine, 

3-Thrips dışındaki zararlılara karşı kimyasal mücadele yapıldığının raporda 


20

4-Polen uygulama tarihlerinin verilmesine, 

5-Patlıcan çeşitlerinin verilmesine, 

6-Yapraktaki Thrips yoğunluklarının metin içerisinde yorumlanmasına, 

7-Materyal metot bölümünden “Avcı Phytoseid Amblyseius swirskii’nin değişik 

biyolojik dönemlerinin polen+kuru meyve akarı ile beslendiklerinde değişik 

biyolojik dönemlerinin gelişme sürelerinin belirlenmesi” çalışmasının çıkarılmasına, 

8-2013 yılı Program Değerlendirme Toplantısına sonuç raporunun getirilmesine karar 

verilmiş olup alınan bu kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul 

edilmiştir. 


7. Proje No 

ÜLKESEL DOMATES GÜVESİ [Tuta absoluta (Meyrick) 


(Lepidoptera:Gelechiidae) ] PROJESİ 

Koordinatörü Dr. Tülin KILIÇ (Bornova ZMAİ) 


Proje No TAGEM-BS-11 / 10-01 / 01- 02 

Alt Proje Adı Tuta absoluta (Lep.: Gelechiidae) ve Doğal Düşmanlarının Sürveyi ile 

Popülasyon Takibi 

Koordinatörü İlyas TEKŞAM (Antalya BATEM) 

1. Proje No : TAGEM-BS-11/ 10-01 / 01-02 (1) 

Proje Adı : Tuta absoluta (Lep.: Gelechiidae) ve Doğal Düşmanlarının 

Sürveyi ile Popülasyon Takibi 

Lider : Dr. Tülin KILIÇ (Bornova ZMAİ) 

Raportörler : Mustafa PORTAKALDALI (Adana BMAİ) 

: Heval DİLER (Ankara ZMMAE) 



2-Projeye yardımcı araştırıcı olarak Uzm. Duygu UYSAL ve Uzm. Çiğdem YILMAZ’ın 

ilave edilmesine, 

3-ARA KARAR: Materyal metotta yer alan örtü altı ve tarla örnekleme 

çalışmalarında sayımların 10 bitki üzerinden yapılmasına ve sayımlarda tüm bitki 

aksamının incelenmesine, 

4-2011 Grup Toplantısında alınan karar gereğince proje adına bölge isminin eklenmesine 

ve Proje isminin ‘’ Ege Bölgesinde Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) 

ve Doğal Düşmanlarının Sürveyi ile Popülasyon Takibi ‘’şeklinde değiştirilmesine, 

5-2010 yılı verilerinin de proje gelişme raporuna ilave edilmesine karar verilmiş olup, 



2. Proje No : TAGEM-BS-11 / 10-01 / 01-02 (2) 

Proje Adı : Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) ile Doğal 

Düşmanlarının Sürveyi ve Populasyon Takibi 

Lider : Mustafa PORTAKALDALI (Adana BMAİ) 

Raportörler : İlyas TEKŞAM (Antalya BATEM) 


21



2- 2011 Grup Toplantısında alınan karar gereğince proje adına bölge isminin eklenmesine 

ve Proje isminin ‘’ Doğu Akdeniz Bölgesinde Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: 

Gelechiidae) ile Doğal Düşmanlarının Sürveyi ve Populasyon Takibi ‘’ şeklinde 


3-Projede yardımcı araştırıcı olarak yer alan Uzm.Uğur EKMEKÇİ’nin tayin olması 

nedeniyle yerine H.Deda BÜYÜKÖZTÜRK’ün projeye ilave edilmesine, 

4-ARA KARAR: Bölgelerde ara konukçular bakımından yapılan çalışmalarla ilgili 

ara yayınların yapılmasına karar verilmiş olup, alınan bu kararlar doğrultusunda proje 

gelişme raporu oybirliğiyle kabul edilmiştir. 



Proje Adı : Domates Güvesi (Tuta absoluta Meyrick) (Lep.: Gelechiidae) ve 

Doğal Düşmanlarının Sürveyi ile Populasyon Takibi 

Lider : Yunus BAYRAM (Diyarbakır ZMAİ) 

Raportörler : Dr. Tülin KILIÇ (Bornova ZMAE) 




2- 2011 Grup Toplantısında alınan karar gereğince proje adına bölge isminin eklenmesine 

ve Proje isminin ‘’Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Tuta absoluta (Meyrick) 

(Lepidoptera: Gelechiidae) ve Doğal Düşmanlarının Sürveyi ile Popülasyon Takibi ‘’ 

şeklinde değiştirilmesine, 

3-Proje lideri Müh. Neslihan BAYRAM’ın başka bir kuruma tayin olması nedeniyle proje 

liderliğine Uzm. Yunus BAYRAM’ın getirilmesine, 

4-Projeye yardımcı araştırıcı olarak Müh. Özlem BEKTAŞ’ın getirilmesine, 

5-Bitkilerde popülasyon takibiyle ilgili verilerin ve şekillerin projeye ilave edilmesine 

karar verilmiş olup, alınan bu kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu oybirliğiyle 

kabul edilmiştir. 



Proje Adı : Tuta absoluta (Lep.: Gelechiidae) ve Doğal Düşmanlarının 

Sürveyi ile Popülasyon Takibi 

Lider : İlyas TEKŞAM (Antalya BATEM) 

Raportörler : Gürsel ÇETİN (Yalova ABKMAE) 

: Mustafa PORTAKALDALI (Adana BMAİ) 




ve Proje isminin ‘’Batı Akdeniz Bölgesinde Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: 

Gelechiidae) ve Doğal Düşmanlarının Sürveyi ile Popülasyon Takibi ‘’ şeklinde 


3-Entomopatojenlerle ilgili çalışmaların yapılmadığının projenin ilgili bölümünde 


4-Doğal düşmanların popülasyon takibi yapılmadığından materyal metotta ilgili bölümlerin 

22

çıkarılmasına karar verilmiş olup, alınan bu kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu 



5. Proje No : TAGEM-BS-11 / 10-01 /01-02 (5) 

Proje Adı : Karadeniz Bölgesinde Tuta absoluta (Lep.: Gelechiidae) ve Doğal 

Düşmanlarının Sürveyi ile Populasyon Takibi 

Lider : Dr. Kibar AK (Samsun KTAE) 

Raportörler : Yunus BAYRAM (Diyarbakır ZMAİ) 

: Gürsel ÇETİN (Yalova ABKMAE) 



2-Proje lideri Hüseyin AKYOL ve yardımcı araştırıcı Birol BEYTUT’un kurum değişikliği 

sebebiyle projeden çıkarılmasına ve Dr. Kibar AK’ın Proje lideri olmasına, 

3-ARA KARAR: Üretici koşullarında çalışmanın zorluğu nedeniyle; kira bedeli 

olarak yeterli ödeneğin bakanlık tarafından ilgili bütçe kalemlerine aktarılması 

yönünde gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmiş olup, alınan bu kararlar 



6. Proje No : TAGEM- BS- 11/10–01/01–02 (6) 

Proje Adı : Güney Marmara Bölgesi’nde Domates Güvesi [Tuta absoluta 

(Meyrick) (Lep.: Gelechiidae)]’nin ve Doğal Düşmanlarının 

Sürveyi ile Populasyon Takibi 

Lider : Gürsel ÇETİN (Yalova ABKMAE) 

Raportörler : Ferda YARPUZLU (Adana BMAİ) 




2-Projeye yardımcı araştırıcı olarak Uzm. Pınar HEPHIZLI’nın getirilmesine, 

3-Bitkilerde yapılan popülasyon takibiyle ile ilgili bilgilerin projeye ilave edilmesine karar 

verilmiş olup, alınan bu kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul 

edilmiştir. 


7. Proje No : TAGEM-BS-11/ 10-01 / 01- 02 (7) 

Proje Adı : Doğu Anadolu Bölgesinde Tuta absoluta (Lep.: Gelechiidae) ve 

Doğal Düşmanlarının Tespiti ile Populasyon Takibinin Yapılması 

Lider : Adnan CANBAY (Erzincan BKAİ) 

Raportörler : Dr. Adnan TÜLEK (Edirne TTAE) 




edilmiştir. 


23

8. Proje No : TAGEM-BS-11 / 10-01 /01-02 (8) 

Proje Adı : Trakya Bölgesi’nde Tuta absoluta (Lep.: Gelechiidae) ve Doğal 

Düşmanlarının Tespiti ile Populasyon Takibinin Yapılması 

Lider : Dr. Adnan TÜLEK (Edirne TTAE) 

Raportörler : Adnan CANBAY (Erzincan BKAİ) 




2-İklim değerlerinin alınarak projede ilgili bölümlere ilave edilmesine karar verilmiş olup, 

alınan bu karar doğrultusunda proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul edilmiştir. 


9. Proje No : TAGEM-BS-11-10-01 / 01-02 (9) 

Proje Adı : Orta Anadolu Bölgesi Domates Yetiştiriciliğinde Zararlı Olan 

Domates Güvesi (Tuta absoluta (Lep.:Gelechiidae))’nin Doğal 

Düşmanlarının Sürveyi İle Populasyon Takibi 

Lider : Dr. Pervin ERDOĞAN (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : Dr. Adnan TÜLEK (Trakya TAE) 

: Mustafa PORTAKALDALI (Adana BMAİ) 



2-Projeye yardımcı araştırıcı olarak Uzm. Yasin ALPKENT ve Uzm. Cemil YETKİN’in 


3-Projeye doğal düşmanların tespiti ile ilgili olarak Eskişehir ilinin de eklenmesine 

4-Materyal ve Metot bölümüne sürvey çalışmalarında örnekleme yapılan alanların ilave 

edilmesine, 

5-Örnekleme yapılan bitki sayısının materyal ve metot bölümüne ilave edilmesine, 

6-Tuzakların dikimden önce asıldığının projenin ilgili bölümünde belirtilmesine, 

7-Domates bitkisinde zarar olmadığına ilişkin yorumların projenin ilgili bölümlerine ilave 

edilmesine, 

8-Çizelge 2’nin gözden geçirilmesine, 

9-2013 yılı Program Değerlendirme Toplantısına gelişme ve sonuç raporlarının birlikte 





Alt Proje Adı Tuta absoluta (Lep.:Gelechiidae)’nın Mücadelesine Esas Biyolojik Kriterlerinin 

Belirlenmesi ve Biyoteknik Mücadele Olanaklarının Araştırılması 

Koordinatörü Dr. Pervin ERDOĞAN (Ankara ZMMAE) 

1. Proje No : TAGEM-BS-11 / 10-01 / 01-03 (1) 

Proje Adı : Orta Anadolu Bölgesi’nde Tuta absoluta (Lep.: Gelechiidae)’nın 

Mücadelesine Esas Biyolojik Kriterlerinin Belirlenmesi 


Raportörler : Dr. Bilgin GÜVEN (Bornova ZMAİ) 


24



2-2011 Grup Toplantısında alınan karar gereğince proje isminin ‘’ Orta Anadolu 

Bölgesi’nde Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae)’nın Mücadelesine 

Esas Biyolojik Kriterlerinin Belirlenmesi ve Biyoteknik Mücadele Olanaklarının 

Araştırılması’’ şeklinde değiştirilmesine, 

3-Çizelge 1’in gözden geçirilmesine, 





2. Proje No : TAGEM-BS-11 / 10-01 / 01- 03 (2) 

Proje Adı : Tuta absoluta (Lep.: Gelechiidae)’nın Mücadelesine Esas Biyolojik 

Kriterlerinin Belirlenmesi ve Biyoteknik Mücadele Olanaklarının 


Lider : Dr. Tülin KILIÇ (Bornova ZMAİ) 


: Dr. Sevcan ÖZTEMİZ (Adana BMAİ) 



2-2011 Grup Toplantısında alınan karar gereğince proje adına bölge isminin eklenmesine ve 

Proje isminin “Ege Bölgesinde Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae)’nın 

Mücadelesine Esas Biyolojik Kriterlerinin Belirlenmesi ve Biyoteknik Mücadele 

Olanaklarının Araştırılması’’ şeklinde değiştirilmesine, 

3- Projede ilaçlama tarihlerinin açık bir şekilde belirtilmesine, 

4-Projeye Uzm. Duygu UYSAL ve Uzm. Çiğdem YILMAZ’ın ilave edilmesine karar 

verilmiş olup, alınan bu kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul 

edilmiştir. 



Proje Adı : Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae)’nın 

Biyoteknik Mücadele Olanaklarının Araştırılması 

Lider : H. Deda BÜYÜKÖZTÜRK (Adana BMAİ) 


: Dr. Bilgin GÜVEN (Bornova ZMAİ) 




ve Proje isminin “Doğu Akdeniz Bölgesinde Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: 

Gelechiidae)’nın Biyoteknik Mücadele Olanaklarının Araştırılması” şeklinde 


3-Proje liderinin H. Deda BÜYÜKÖZTÜRK olarak değiştirilmesine ve proje 

yardımcılarından Uzm. Uğur EKMEKÇİ’nin tayin olması nedeniyle projeden 

çıkarılmasına ve projeye M. Gökhan BİLGİN’in eklenmesine karar verilmiş olup, alınan 

bu kararlar doğrultusunda proje yürütülememe gerekçesi ve proje gelişme raporu 

25




Proje Adı : Tuta absoluta Meyrick (Lep.: Gelechiidae)’nın Mücadelesine Esas 

Biyolojik Kriterlerinin Belirlenmesi ve Biyoteknik Mücadele 

Olanaklarının Araştırılması 



: Dr. Adnan TÜLEK (Edirne TTAE) 




ve Proje isminin “Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Tuta absoluta (Meyrick) 

(Lepidoptera: Gelechiidae)’nın Mücadelesine Esas Biyolojik Kriterlerinin 

Belirlenmesi ve Biyoteknik Mücadele Olanaklarının Araştırılması” şeklinde 


3-Projeye Uzm. Yunus BAYRAM’ın ilave edilmesine karar verilmiş olup alınan bu 




Proje Adı : Tuta absoluta (Lep.: Gelechiidae)’nın Mücadelesine Esas 

Biyolojik Kriterlerinin Belirlenmesi ve Biyoteknik Mücadele 


Lider : Dr. Emine TOPUZ (Antalya BATEM) 

Raportörler : Yunus BAYRAM (Diyarbakır ZMAİ) 

: Adnan CANBAY (Erzincan BKAİ) 


1-Proje liderinin raporlu olmasından dolayı toplantıya katılamaması nedeniyle; aynı 

kurumda görevli İlyas TEKŞAM tarafından gruba bilgi verildi. 


ve Proje isminin “Batı Akdeniz Bölgesi’nde Tuta absoluta (Meyrick) 

(Lep.:Gelechiidae)’nın Mücadelesine Esas Biyolojik Kriterlerinin Belirlenmesi ve 

Biyoteknik Mücadele Olanaklarının Araştırılması” şeklinde değiştirilmesine, 

3-ARA KARAR: Metot birlikteliği açısından Alt proje sorumluları tarafından ortak 

metotların diğer enstitü ve istasyonlara bildirilmesine karar verilmiş olup, alınan bu 




Proje Adı : Marmara Bölgesi’nde Domates güvesi [Tuta absoluta (Meyrick) 

(Lep.:Gelechiidae)]’nin Mücadelesine Esas Biyolojik Kriterlerinin 

Belirlenmesi 



: Yunus BAYRAM (Diyarbakır ZMAİ) 

26




ve Proje isminin “Güney Marmara Bölgesi’nde Tuta absoluta (Meyrick) 

(Lep.:Gelechiidae)’nın Mücadelesine Esas Biyolojik Kriterlerinin Belirlenmesi” 





Yürürlük Durumu: Proje devam edecektir 


Alt Proje Adı Tuta absoluta (Lep.: Gelechiidae)’nın Biyolojik Mücadele 


Koordinatörü Doç. Dr. Sevcan ÖZTEMİZ (Adana BMAİ) 

1. Proje No : TAGEM-BS-11 / 10-01 / 01- 04 (1) 

Proje Adı : Orta Anadolu Bölgesi’ nde Tuta absoluta (Lep: Gelechiidae)’ nin 

Biyolojik Mücadele Olanaklarının Araştırılması 

Lider : Dr. Münevver KODAN (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : Adnan CANBAY (Erzincan BKAİ) 

: Gürsel ÇETİN (Yalova ABKMAE) 



2-Salım çalışmasında elde edilen verilerin eklenmesi, 

3-Örtü altındaki denemelerde, her karekter için 2x2=4 m²’lik kafeslerin kullanılmasına, 

4-Projeye yardımcı araştırıcı olarak Uzm. Cemil YETKİN’in ilave edilmesine karar 

verilmiş olup alınan bu kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul 

edilmiştir. 



Proje Adı : Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae)’nın Biyolojik 

Mücadele Olanaklarının Araştırılması 

Lider : Doç. Dr. Sevcan ÖZTEMİZ (Adana BMAİ) 


: Yunus BAYRAM (Diyarbakır ZMAİ) 




ve Proje isminin “Doğu Akdeniz Bölgesi’nde Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: 

Gelechiidae)’nın Biyolojik Mücadele Olanaklarının Araştırılması” şeklinde 


3-Tüm deneme sonuçlarının çizelge halinde verilmesine, 

4-İstatistikî değerlendirmelerin yeniden gözden geçirilmesine, 

5-Projeye Uzm. H. Deda BÜYÜKÖZTÜRK’ün eklenmesine ve yardımcı araştırıcılardan 

27

Uzm. Uğur EKMEKÇİ’nin tayin olması nedeniyle projeden çıkarılmasına karar verilmiş 

olup, alınan bu kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul edilmiştir. 



Proje Adı : Tuta absoluta (Lep.: Gelechiidae)’nın 


Biyolojik Mücadele 

Lider : Dr. Bilgin GÜVEN (Bornova ZMAİ) 

Raportörler : Dr. Emine TOPUZ (Antalya BATEM) 

: Cenk YÜCEL (Ankara ZMMAE) 



2-Projeye yardımcı araştırıcı olarak Uzm. Çiğdem YILMAZ ve Uzm. Duygu UYSAL’ın 



ve Proje isminin “Ege Bölgesi’nde Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: 

Gelechiidae)’nın Biyolojik Mücadele Olanaklarının Araştırılması” şeklinde 


4-Projenin yürütülememe gerekçesinin uygun görülmesine karar verilmiş olup, alınan bu 




Proje Adı : Tuta absoluta (Lep.: Gelechiidae)’nın Biyolojik Mücadele 


Lider : Dr. Mehmet KEÇECİ (Antalya BATEM) 


: Erkan YILMAZ (Bornova ZMAİ) 




ve Proje isminin ‘Batı Akdeniz Bölgesinde Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: 

Gelechiidae)’nın Biyolojik Mücadele Olanaklarının Araştırılması ‘’ şeklinde 

değiştirilmesine karar verilmiş olup alınan bu kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu 



8. ORGANİK TARIM PROJELERİ 


1. Proje No : TAGEM–BS–04-10-06 / 01-06 

Proje Adı : Bazı Bitki Ekstratlarının Organik Sebze Yetiştiriciliğinde 

Görülen Zararlılara Karşı Kullanım Olanaklarının Belirlenmesi 


Raportörler : Dr. Emine TOPUZ (Antalya BATEM) 

: Adnan CANBAY (Erzincan BKAİ) 

28



oybirliği ile kabul edilmiştir. 



Bilime ve Uygulamaya Verilecek Sonuçlar: 

Bazı Bitki Ekstraktlarının Organik Sebze Yetiştiriciliğinde Görülen Zararlılara 

Karşı Kullanım Olanaklarının Belirlenmesi” adlı proje çalışması ile organik sebze 

yetiştiriciliğinde zararlı olan Yeşil şeftali yaprakbiti ve İki noktalı kırmızıörümceğe karşı; 

Türkiye’de yaygın olarak bulunan ve doğal olarak yetişen, domuz pıtrağı (Xanthium 

strumarium L.), tesbih ağacı (Melia azedarach L), orman gülü (Rhododendron luteum 

Sweet), civan perçemi (Achillea wilhelmsii C. Koch), akçöpleme (Veratrum album L.), 

banotu ( Hyoscyamus niger L.), kantaron ( Hypericum calycinum L.), ölmez çiçek 

(Helichrysum arenarium (L.) Moench), sarmısak (Allium sativum L.) gümüşdüğme 

(Tanacetum parthenium L.) ve acı biber (Capsicum annunm L.) bitkilerinden elde edilen 

etanollu ekstraktları yukarıda adı geçen zararlılara etkisi laboratuvar koşullarında 

araştırılmıştır. 

Çalışma sonucunda; İki noktalı kırmızı örümcek’e, acı biber, domuz pıtrağı, banotu, 

civan perçemi, akçöpleme, gümüşdüğme ve tesbih ağacı bitki ekstraktlarının, Yeşil şeftali 

yaprakbiti’ne tesbih ağacı, acı biber, domuz pıtrağı, sarımsak, gümüşdüğme ve akçöpleme 

bitki ekstraktlarının etkili olduğu ortaya konulmuştur. Her iki zararlıya karşı ekstraktların 

uygulanan %12 konsantrasyonu etkili olarak belirlenmiş ve etkinin konsantrasyon artışına 

bağlı olarak arttığı belirlenmiştir. Etkili bulunan bitki ekstraktlarının İki noktalı 

kırmızıörümcek’in üreme gücünü azalttığı, ekstrakt uygulanan erginlerin kontrole göre çok 

düşük sayıda yumurta bıraktığı ve ekstraktların ovisit etkisinin olmadığı belirlenmiştir. 

Laboratuvar koşullarında etkinliği belirlenen bitki ekstraktların, formülasyonları 

hazırlandıktan sonra ekstraktlar doğa koşullarında denendikten sonra ve elde edilecek 

sonuçlara göre söz konusu bitki ekstraktlarının İki noktalı kırmızı örümcek ve Yeşil şeftali 

yaprakbiti mücadelesinde kullanımına yer verilebileceği konusunda kesin kanıya gidilmesi 

uygun görülmektedir. 



Proje Adı : Bazı Bitki Ekstraktlarının Formulasyonlarının Hazırlanması ve 

Sebze Yetiştiriciliğinde Zararlı Tetranycus urticae 

Koch.(Arachnida: Tetranychidae) ile Myzus persicae Sulz. 

(Hemiptera:Aphididae)’e Karşı Etkisinin Araştırılması 



: Dr. Celalettin GÖZÜAÇIK (Diyarbakır ZMAİ) 




3-Proje isminin’’Bazı Bitki Ekstraktlarının Formulasyonlarının Hazırlanması ve 

Sebzelerde Zararlı Tetranycus urticae Koch.(Arachnida: Tetranychidae) ile Myzus 

persicae Sulz. (Hemiptera:Aphididae)’e Karşı Etkisinin Araştırılması‘’ şeklinde 


4-Bitkilerin takım ve familya isimlerinin ilave edilmesine, 

5-Materyal metotta bitkilerin hangi fenolojik dönemde alınacağının belirtilmesine, 

29

6-LD 50 ve LT 50 Değerlerinin hesaplanmasına, 

7-Kullanılacak ilaçlama aletinin materyal metotta belirtilmesine, 

8-Denemelerde Kırmızı Örümcek yoğunluğunun gözden geçirilmesine, 



verilmiştir. 


9. MÜNFERİT PROJELER 


1. Proje No : TAGEM–BS–08-07-04 / 01-03 

Proje Adı : Çeltik Beyaz Uç Nematodu [Aphelenchoides besseyi Christie 

(Aphelenchida: Aphelenchoididae)]’nun Etkili Tohum 

Ekstraksiyon Metodunun ve Çankırı, Çorum İllerinde Yaygınlık 

Durumlarının Belirlenmesi 

Lider : Emre EVLİCE (Ankara ZMMAE ) 

Raportörler : Dr. Bilge MISIRLIOĞLU (Bornova ZMAİ) 

: Dr. Adem ÖZARSLANDAN (Adana BMAİ) 


1-Proje lideri tarafından gruba bilgi veridi. 

2-Çalışmanın yürütüldüğü yılların projenin ilgili bölümüne ilave edilmesine karar verilmiş 

olup, proje lideri tarafından gruba sunulan sonuç raporu oybirliği ile kabul edilmiştir. 




Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü ve Trakya Tarımsal Araştırma 

Enstitüsü nematoloji laboratuarlarında eşzamanlı olarak yürütülen bu çalışmada, farklı 

ekstraksiyon zamanları ve tohumların kavuzlarından ayrılması faktörlerinin çeltik 

tohumlarının Aphelencoides besseyi açısından analizinde kullanılabilecek metotların 

sonucuna etkilerini belirlemek ve bunun sonucunda en uygun metot için Zirai Mücadele 

Araştırma Kuruluşları ile Karantina Müdürlükleri nematoloji laboratuarlarında kullanılmak 

üzere analiz protokolünün hazırlanması amaçlanmıştır. Ayrıca Çankırı ve Çorum illeri 

çeltik ekiliş alanlarında Çeltik beyaz uç nematodunun mevcut durumunun belirlenerek 

yaygınlık haritasının ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. 

Çalışma sonucunda iki farklı laboratuvarda eşzamanlı olarak yapılan çalışmalarla 

farklı ekstraksiyon zamanlarının ve tohumların kavuzlarından ayrılmasının sonuca etkileri 

ve analiz için en uygun süre belirlenerek karantina ve sertifikasyon analizlerinde 

kullanılacak ekstraksiyon metodunu ve analiz süresi belirlenmiştir. Çalışma sonuçlarına 

göre nematoloji grubunun görüşleri doğrultusunda çeltik tohumlarının Aphelencoides 

besseyi açısından analizlerinde kullanılmak üzere “Aphelenchoıdes besseyı’nin Çeltik 

Tohumlarından Analiz ve Teşhis Protokolü” hazırlanmıştır. Söz konusu protokolün Çeltik 

bayaz uç nematodu analizi yapan nematoloji laboratuarlarına ulaştırılarak kullanıma 

sunulması analiz birlikteliğinin sağlanması açısından önem arz etmektedir. 

A. besseyi’nin Çankırı ve Çorum illerindeki yaygınlık durumunu belirlemek 

amacıyla yapılan çalışmada ise nematodun yaygınlık durumu tespit edilmiştir. Önceki 

30

çalışmalarla mukayese edildiğinde Çankırı ilindeki yaygınlığın yaklaşık olarak aynı kaldığı 

Çorum ilinde ise iki kat kadar artış olduğu belirlenmiştir. 

Çankırı ilindeki bulaşıklığın artmamasındaki en önemli nedenin ZMMAE 

tarafından Çankırı İl Tarım Müdürülüğü bünyesinde kurulan laboratuarda ZMMAE 

Nematoloji laboratuarında A.besseyi’nin analizi ve tespiti açısından eğitimi gerçekleştirilen 

teknik elemanlar tarafından Çankırı ilindeki tüm çeltik tohumluklarının analize tabi 

tutulması olduğu düşünülmektedir. Nematodlarla mücadelede en önemli unsurun temiz 

alanların bulaştırılmaması ve temiz tohumluk olduğu göz önüne alınırsa bu pilot 

uygulamanın son derece başarılı olduğu görülmekte olup bu tarz uygulamaların 

yaygınlaştırılması ve hatta diğer bazı nematodlar açısından da konukçu üretim alanı 

ilişkisine bağlı olarak benzer çalışmaların yapılmasının son derece yararlı olacağı 

düşünülmektedir. 

2. Proje No : TAGEM–BS–09 / 10-04 / 01-14 (Doktora) 

Proje Adı : Ankara İlinde Kavunlarda Zararlı Kavun Sineği [Myiopardalis 

pardalina (Bigot, 1891) (Diptera:Tephritidae)]’nin Biyolojisi ve 

Mücadelesi Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Dr. Aydemir BARIŞ (Ankara ZMMAE) 



oybirliği ile kabul edilmiştir. 




Kavun sineği [Myiopardalis pardalina (Bigot, 1891) (Diptera: Tephritidae)] 

kavunların en önemli zararlısıdır. Kavun sineğinin zararlı olduğu devre larva dönemi olup, 

kavun meyvesinin çekirdek evinde beslenmektedir. Beslenme neticesinde tahrip edilen 

kavunun dokuları koyu kahve renkte görülür ve meydana gelen koku kavun içerisine 

yayılır, böylece kavunun tadı ve aroması bozulur. Olgunlaşan larvaların kavunları terk 

etmeleri esnasında açtıkları çıkış deliklerinden kavunun hava alması ve fungal etmenlerle 

bulaşmasıyla dokularda oluşan bozulma ve kokuşma süratle kavunun her tarafına yayılarak 

kavunların çürümesine neden olmaktadır. Böylece kavunlar artık yenilemeyecek duruma 

gelmekte ve pazar değerleri kaybolmaktadır. 

Bu çalışma ile; kavun (Cucumis melo L.) yetiştiriciliğinde önemli oranda zarara yol 

açan Kavun sineğinin biyolojik özelliklerine ilişkin veriler elde edilmiştir. Zararlının 

yumurta, larva, pupa, ergin dönemlerine ait veriler ile verdiği döl sayısı araştırılmıştır. 

Yapılan bu çalışma ile zararlının ilkbaharda ergin çıkışı ve vejetasyon boyunca popülasyon 

seyrinin tespiti için, ülkemizde ilk defa Kavun sineğine karşı eşeysel çekici tuzakların 

kullanım olanakları araştırılmıştır. Kavun sineğinin mücadelesine alternatif olarak 

ülkemizde ilk defa zehirli yem (bait) formülasyonun uygulanabilirliğinin tespit edilmesi ile 

ilgili denemeler yapılmıştır. Ayrıca laboratuvar çalışmalarında zararlının biyolojik 

özelliklerine ilişkin veriler elde edilmiştir. Kavun sineğine ait yapılan kaynak taramasında 

çok az veri bulunduğu belirlenmiştir. Bu sebeple de zararlının morfolojisine ait veriler 

(yumurta, larva, pupa ve ergin) laboratuvar çalışmaları ile tespit edilmiştir. 

3. Proje No : GKGM (Bilgi) 

Proje Adı : Palmiye Kırmızı Böceği [(Rhynchophorus ferrugineus (Olivier)] 

(Coleoptera:Curculionidae)’nin Mücadelesine Yönelik Çalışmalar 

31

Lider : H. Deda BÜYÜKÖZTÜRK (Adana BMAİ) 







Zararlının ülkemizde yaygınlık durumu belirlenmiştir. Özellikle zararlının en fazla 

tercih ettiği Hurma ağacı, Phoenix dactylifera L., ve Yalancı hurma ağacı, P. canariensis 

türleri olduğu tespit edilmiştir. 

Uygulamalarımız sonucunda; İçerisinde ergin erkek bireylerin salgıladığı toplanma 

feromonu (4-metil-5-nonanol (% 90), 4-metil-5-nonanone (% 10)) ve yayıcı, (100 mg etil 

asetat) bulunan tuzakların, zararlının yakalanmasında etkili olduğu fakat tek başına yeterli 

olmadığı bunun yanısıra kimyasal uygulamaların kesinlikle gerektiği görülmüştür. 

Püskürtme uygulamalarının etkisiz olduğu gözlenmiştir. Bunun nedeninin ergin 

böceklerin beslenmemesi olduğu düşünülmektedir. Aynı zamanda zararlının kontak etkili 

ilaçlardan etkilenmediği gözlenmiştir. 

Kimyasal uygulamalarımızda, Imidacloprid, 350 g/L ve Imidacloprid, 200 g/L etkili 

maddeye sahip ilaçların daha başarılı olduğu tespit edilmiştir. 

Kimyasal uygulamalardan değişik yöntemler uygulanmıştır. Ağır hasar görmüş 

ağaçlarda Sistemik insektisitlerin ağacın gövdesine, yere 30-45 derecelik açı yaparak 

matkapla 10-15 cm uzunluğunda delikler (ortalama 4 adet delik) açılarak verilmesinin en 

etkili uygulama olduğu gözlenmiştir. Bunun yanında enjeksiyon yönteminin daha zor 

uygulanabilmesi ve uzmanlık istemesi nedeniyle insektisitin ağacın gövdesinin toprakla 

birleştiği kısmın hemen etrafına 20-30 cm derinliğinde çukurlar açılarak buraya 10-20 lt su 

ile birlikte verilmesininde etkili olduğu görülmüştür. 



Proje Adı : Ankara İli Ayçiçeği Ekiliş Alanlarında Zararlı Avrupa Ayçiçeği 

Güvesi [Homoeosoma nebulellum (Den.&Schiff)(Lepidoptera: 

Pyralidae)]’nin Biyolojisi ile Doğal Düşmanlarının Belirlenmesi 

ve Mücadele Olanakları Üzerine Araştırmalar 

Lider : Cenk YÜCEL (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : Dr. Adnan TÜLEK (Trakya TAE) 

: Erkan YILMAZ (Bornova ZMAİ) 






verilmiştir. 


2. Proje No : 

Proje Adı : Orta Anadolu Bölgesi Kimyon (Cuminum Cyminum L.) Ekiliş 

Alanlarındaki Bitki Paraziti Nematod Türlerinin Belirlenmesi ve 

Kök-Ur Nematodları (Meloidogyne Spp. Goeldi, 1892)’Na Karşı 

32

Mücadelede Bitki Ekstraktlarının Kullanılma Olanaklarının 


Lider : Tuba KATI ÇEKENGİL(Ankara ZMMAE) 


: Mustafa İMREN (Adana BMAİ) 




3-Kök-Ur nemototları bulunmadığında, stok kültürünün kullanacağının materyal metot 

bölümüne ilave edilmesine, 

4-Kök- Ur nemotudu bulunmadığı durumlarda Patojenisite çalışmalarının yapılacağının 

projeye ilave edilmesine, 

5-Gal indeksinin değerini ortaya koymada 0-5 skalası yerine 0-10 skalasının 

kullanılmasına, 



verilmiştir. 



Proje Adı : Farklı Diyatom Toprağı Formulasyonlarının Depolanmış Çeltikte 

Zararlı Böceklere Etkinliği Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Sait ERTÜRK (Ankara ZMMAE) 


: Mehmet DUMAN (Diyarbakır ZMAİ) 




3-Ambar zararlılarının Türkçe isimlerinin projeye ilave edilmesine, 

4-Her bir tekerrüre kaç birey verileceğinin materyal metot bölümüne ilave edilmesine, 

5-F1 verimi ifadesine açıklık getirilmesine, 

6-Denemelerde kullanılacak dozlara açıklık getirilmesine, 



verilmiştir. 


4. Proje No : 

Proje Adı : Ankara, Konya Zonguldak ve Bartın İlleri Yonca Ekim 

Alanlarında Zararlı 24 Noktalı Gelin Böceği [Subcoccinella 

Vigintiquatuorpunctata [(Linnaeus 1758) (Coleoptera: 

Coccinellidae)]’Nin Yayılışı, Biyolojisi ve Mücadelesi Üzerinde 

Araştırmalar 

Lider : Dr. Aydemir BARIŞ (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : Vedat KARACA (Diyarbakır ZMAİ) 

33


: Ferda YARPUZLU (Adana BMAİ) 



3-Laboratuarda kullanılacak kafeslerin ebatlarının belirtilmesine, 

4-Cinsiyetler ayrımı konusunda araştırma yapılması ve bunun sonucunda elde edilecek 

verilere göre materyal metotta değişiklik yapılmasına, 

5-Proje isminin ‘’ Yoncada Zararlı 24 Noktalı Gelin Böceği [Subcoccinella 

Vigintiquatuorpunctata [(Linnaeus 1758) (Coleoptera: Coccinellidae)]’nin Ankara, 

Konya, Zonguldak ve Bartın İllerinde Yayılışı, Populasyon Takibi ve Biyolojisi ‘’ 


6-Biçim tarihlerinin verilmesine, 

7-Bir ildeki iki tarlada(tohumluk+yeşil ot) popülasyon takibinin yapılmasına, 



verilmiştir. 


5. Proje No : 

Proje Adı : Ankara ve Konya İlleri Havuç (Daucus carota L.) Ekiliş 

Alanlarında Bulunan Bitki Paraziti Nematod Türlerinin 

Belirlenmesi ve Kök-ur Nematodlarının (Meloidogyne spp.) 

Moleküler Teşhisi ile Çeşit Reaksiyon Çalışmaları 

Lider : Dr. Dolunay ERDOĞUŞ (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : Doç. Dr. Zübeyir DEVRAN (Antalya BATEM) 

: Dr. Halil TOKTAY (Adana BMAİ) 




3-Dayanıklı ve duyarlı çeşitler varsa projeye ilave edilmesine, 

4-Irk-reaksiyon çalışmalarının projeye ilave edilmesine, 



verilmiştir. 


6. Proje No : 

Proje Adı : Ankara İli Soğan ve Sarımsak Ekiliş Alanlarındaki Zararlı ve 

Faydalı Türlerin Tespiti ile Önemli Böcek Türünün Popülasyon 

Gelişimi Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Yasin Nazım ALPKENT (Ankara ZMMAE) 


: Vedat KARACA (Diyarbakır ZMAİ) 



2-Projenin öncelikli olduğuna ve çalışılması gerektiği konusunda farklı görüşler olması 

34

nedeniyle tartışmalar sonucunda oylamaya gidilmiştir. Oylama sonucunda, projenin 

öncelikli olduğuna ve çalışılması gerektiği konusu 17’ye karşı 20 oyla kabul edilmiştir. 

3-Çalışmalara Kastamonu ilinin de ilave edilmesine, 

4-Materyal ve metot bölümünde yer alan yöntemlerle ilgili olarak daha önce bu konuda 

çalışma yapan Tülin Kılıç’ın doktora çalışmasından yararlanılmasına, 

5-Kastamonu çalışmaları için virüs ve funguslarla ilgili yardımcı araştırıcının eklenmesine, 



verilmiştir. 


7. Proje No : 

Proje Adı : Denizli ve Manisa İllerinde Kekik (Origanum spp.) Alanlarında 

Görülen Zararlı, Hastalık ve Yabancı otların Belirlenmesi, 

Önemli Olanların Mücadelesine Yönelik Araştırmalar 

Lider : Fatma IŞIK (Bornova ZMAİ) 


: Dr. Aydemir BARIŞ (Ankara ZMMAE) 




3-Akarlarla ilgili sayım metotlarına Berlesse Huni yönteminin ilave edilmesi, 



verilmiştir. 


8. Proje No : AB (Bilgi) 

Proje Adı : Karantina Laboratuarlarında Bitki Paraziti Nematod Teşhisinde 

Moleküler Tekniklerin Yerleştirilmesi 

Yard. Araş. : Dr. Halil TOKTAY (Adana BMAİ) 


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. 



Proje Adı : Doğu Anadolu Bölgesinde Yaygın Olarak Yetişen Uçucu Yağ 

Zengini Doğal Bitkilerin İnsektidal Etkilerinin Belirlenmesi 





1-Proje lideri tarafından gruba bir rapor sunulmuştur. 

2-Raporda 2005 yılında gruba sunulan ve ATK da kabul edilmeyerek 1007 TÜBİTAK 

35

kapsamında yürütülmesi istenen ve daha sonra yapılan çalışmalar sonucunda çeşitli 

gerekçelerle TÜBİTAK’ta da çalışılmayan bu konu ile ilgili gruba bilgi verilmiştir. 

Yürürlük Durumu: Proje çalışılmayacaktır. 


1. Proje No : TAGEM–BS–10 / 10-01 / 01-06 (Doktora) 

Proje Adı : Diyarbakır İlinde Pamuk Yaprakbiti [Aphis gossypii Glover 

(Hom.:Aphididae)]’nin Farklı Karpuz Çeşitlerinde Bazı Biyolojik 

Parametreleri, Popülasyon Dalgalanması, Doğal Düşmanların 

Tespiti ve Etkinliklerinin Belirlenme 

Lider : Yunus BAYRAM (Diyarbakır ZMAİ) 



2-Çalışmalar tamamlanamadığından 2012 Alt çalışma gurubuna sonuç raporu 

getirilememiştir. 2013 yılı Program Değerlendirme toplantısına sonuç raporunun 


3-Çalışmadaki bazı bölümlerin ara yayın olarak yayınlanmasına karar verilmiş olup, alınan 

bu kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul edilmiştir. 



Proje Adı : Akdeniz Bölgesinde Yeni Bir Zararlı, Duponchelia fovealis Zeller 

(Lepidoptera: Pyralidae)’in Yaygınlık Durumu, Konukçuları ve 

Yerfıstığı Alanlarında Mücadelesine Esas Bazı Kriterlerin 

Belirlenmesi 

Lider : Dr. Levent EFİL (Adana BMAİ) 

Raportörler : Dr. Ekrem KAYA (Bornova ZMAİ) 

: Çetin MUTLU (Diyarbakır ZMAİ) 



2-Çizelge 1,2,3,4’ün tekrar gözden geçirilmesine, 

3-Materyal metot bölümünün ayrıntılı olarak projede verilmesine, 

4-2013 yılında Program Değerlendirme Toplantısına gelişme ve sonuç raporunun birlikte 




3. Proje No : TAGEM-BS-11 / 07-01 / 01- 07 

Proje Adı : Ankara İli Buğday Depolarında Bulunan Zararlı Böcek 

Türlerinin Tespiti ve Mücadelede Trans Anethole+CO2’nin 

Kullanım Olanakları Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Fatma BAĞCI (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : Dr. M. Ali GÖVEN (Bornova ZMAİ) 

: Mehmet DUMAN (Diyarbakır ZMAİ) 


36


2-Projeye yardımcı araştırıcı Sait ERTÜRK’ün ilave edilmesine, 

3-Çalışmalara 2012 yılının eylül ayından itibaren değil, 2012 yılının başından itibaren 

başlanılmasına karar verilmiş olup, alınan bu kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu 




Proje Adı : Kök-ur Nematodları ile Mücadelede Çevresel Yaklaşımlar: 

Lahanagillere Biyopreparatların Etki Potansiyelleri 

Lider : Tuba KATI ÇEKENGİL (Ankara ZMMAE) 



2-2013 yılı Program Değerlendirme Toplantısına gelişme ve sonuç raporunun birlikte 





Proje Adı : Orta Anadolu Bölgesi Buğday Tarlalarında Zararlı Olan Yabancı 

Otlarda Bulunan Eriophyoid (Acarina: Eriophyoidea) Akarların 

Belirlenmesi ve Biyolojik Mücadele Ajanı Olarak 

Kullanımlarının Araştırılması 

Lider : Heval DİLER (Ankara ZMMAE) 


Proje lideri raporlu olması nedeniyle toplantıya katılamadığından, doktora projesi 

görüşülememiştir. 


6. Proje No : TÜBİTAK (Bilgi) 

Proje Adı : Türkiye F1 Hibrit Sebze Çeşit Ve Nitelikli Hat Geliştirme Projesi 

Lider : Dr. Suat YILMAZ (Antalya BATEM) 

Yard Araş. : Dr. Adem ÖZARSLANDAN (Adana BMAİ) 



edilmiştir. 



Proje Adı : Bazı Çeltik Çeşitlerinin Çeltik Beyaz Uç Nematodu (Aphelenchoides 

besseyi Chtistie)’na Karşı Reaksiyonlarının Belirlenmesi 

Lider : Dr. Adnan TÜLEK (Edirne TAE) 


Emre EVLİCE (Ankara ZMMAE) 

37



2-Aynı konuyu da içeren farklı bir TÜBİTAK 1001 Projesi (Münferit devam eden projeler 

bölümünde 11.sırada) hazırlanıp yürürlüğe konulması nedeniyle bu projenin kapatılmasına 

karar verilmiştir. 

Yürürlük Durumu: Proje devam etmeyecektir. 


Proje Adı : Karacadağ'da Çeltik Ekili Alanlarda Bitki Koruma Sorunları ve 




: Dr. Levent EFİL (Adana BMAİ) 



2-2013 yılı Program Değerlendirme Toplantısına gelişme ve sonuç raporu birlikte 


3-Projenin çalışılan bölümleriyle ilgili ara yayın yapılmasına karar verilmiş olup, alınan bu 



9. Proje No : KKTC (Bilgi) 

Proje Adı : Palmiye Kırmızı Böceği, Rhynchophorus ferrugineus (Olivier) 

(Coleoptera: Curculionidae)’nin Yayılış Alanlarının Saptanması 

ve Eradikasyon Projesi 

Lider : Emine KOCADAL (KKTC– TAEM) 

Yard. Araş. : H. Deda BÜYÜKÖZTÜRK (Adana BMAİ) 


Projenin yardımcı araştırıcısı H. Deda BÜYÜKÖZTÜRK tarafından gruba bilgi verildi. 

Proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul edilmiştir. 


10. Proje No : TAGEM–BS–09 / 05–07 / 01-04 

Proje Adı : Orta Kızılırmak Havzasında Simulium spp. (Diptera: 

Simuliidae)’nin Biyolojisi ve Mücadelesinde Bacillus thuringiensis 

israelensis Kullanımının Araştırılması 

Lider : Abdullah YILMAZ (Ankara ZMMAE ) 

Raportörler : Dr. Mehmet Ali GÖVEN (Bornova ZMAİ) 

: Doç. Dr. Sevcan ÖZTEMİZ (Adana BMAİ) 


1-Proje lideri gelmediğinden Fatma BAĞCI (Ankara ZMMAE) tarafından gruba bilgi 

verildi. 

2-Biyolojik çalışmalarının nerde yürütüldüğünün belirtilmesine, 

3-Teşhisi yapılan Türlerin sayısal olarak belirtilmesine, 

4-Şekil 1’in başlığına yer ilave edilmesine, 

38

5-2013 yılında Program Değerlendirme Toplantısına gelişme ve sonuç raporunun birlikte 

getirilmesine 

6-Başlıca faaliyetlerinin gerçekleşme durumu bölümüne 2010 yılında teşhis yapılan türün 

açık olarak yazılmasına ve sonuç verilmesine, 

7-Biyolojik çalışmalarda örneklemenin kaç istasyonda yapıldığının belirtilmesine, yer ve 

mesafenin de belirtilmesine, 

8-Deneme sonuçlarını etkileyen faktörlerden iklim verilerinin ve ayrıca diğer özelliklerin 

verilmesine ve tartışmada kullanılmasına, 

9-Biyolojik çalışmalarla ilgili bölümünün çıkarılmasına 

(Gerekçe: Irmak yatağında oluşan fiziksel değişimlerden dolayı Simulium türlerinin 

habitatlarında meydana gelen değişiklik, akarsu yatağında her yıl aynı fiziki yapıların 

oluşması, akıntı rejiminin değişmesi gibi antropojenik baskıdan dolayı böceğin popülasyon 

dalgalanmaları doğal ortamdaki gelişme kriterlerinden farklılık göstermiştir. Bu durum 

biyolojik çalışmalarının yürütülmesini engellemiştir.) 

10-Larva sayım sonuçları çizelge halinde verilmesine karar verilmiş olup, alınan bu 



11. Proje No : TÜBİTAK 1001 (Bilgi) 

Proje Adı : Çeltik Ekim Alanlarında Sorun Olan Çeltik Beyaz Uç Nematodu 

(Aphelenchoides besseyi)’na karşı Çeltik Genotiplerinin 

Dayanıklılıklarının Belirlenmesi, Çeltik Beyaz Uç Nematodundan 

Kaynaklanan Ürün Kayıplarının Tespit Edilmesi ve Tohum 

Uygulamalarında Bazı Fumigantların Etkinliğinin Araştırılması 

Lider : Dr. Adnan TÜLEK 


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul edilmiştir 


12. Proje No : TÜBİTAK 1001 (Bilgi) 

Proje Adı : Adana ve Kahramanmaraş İllerinde Entomopatojen 

Nematodların Doğal Dağılımının Belirlenmesi, 

Morfometrik/Moleküler Karakterizasyonu ve Zabrus spp.’ne 

karşı Etkinliklerinin Araştırılması 

Lider : Doç. Dr. Ramazan CANHİLAL (Kayseri Erciyes Ü. Ziraat Fak.) 

Yard. 

Araş. 

: Dr. Halil TOKTAY (Adana BMAİ) 

Mustafa İMREN(Adana BMAİ) 


Yardımcı araştırıcı Mustafa İMREN tarafından gruba bilgi verildi. Proje gelişme raporu 

oybirliğiyle kabul edilmiştir 

Yürürlük Durumu: Proje devam edecektir 

39

B. MEYVE-BAĞ ZARARLILARI ALT ÇALIŞMA GRUBU 

1. 


ELMA BAHÇELERİNDE ENTEGRE MÜCADELE 

ARAŞTIRMA, UYGULAMA VE EĞİTİM PROJESİ 

Koordinatörü Dr. Ayşe ÖZDEM (Ankara ZMMAE) 


1. Proje No : TAGEM–BS–10 / 04–06 / 01-10 (Yüksek Lisans) 

Proje Adı : Erzincan İlinde Elma Ağaçlarında Görülen Coccoidea 

Lider 

(Hemiptera) Türlerinin Yayılışı, Yoğunluğu ile Parazitoit ve 

Predatörlerinin Belirlenmesi 

: Özkan BOZBEK (Erzincan BKAİ) 


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Proje sonuç raporu oy birliği ile kabul edildi. 




Bu çalışma Erzincan’da elma bahçelerinde koşnil ve kabuklubit türleri ile bunların yayılışı, 

yoğunluğu, parazitoit ve predatörlerini tespit ederek biyolojik mücadele için gerekli temel 

bilgilerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Erzincan ilinde elma ağaçlarında 2 kabuklubit 

Diaspidiotus perniciosus (Comstock) ve Lepidosaphes ulmi (Linnaeus) (Hemiptera: 

Diaspididae) ile 1 koşnil türü Palaeolecanium bituberculatum (Signoret) (Hemiptera: 

Coccidae) türleri bulunmuştur. Yapılan araştırmalar sonucunda Diaspidiotus 

perniciosus’un diğer Kabuklubit türlerinden daha yaygın ve yoğun olduğu görülmüştür. 

Doğal düşmanlarının belirlenmesi çalışmalarında parazitoit çıkışları izlenmiş ve Pteroptrix sp. nr. 

longiclava (Gir.), Prospaltella perniciosi Tower, Coccophagoides similis (Masi) 

Prospaltella sp. Coccophagoides similis (Masi), Aphytis sp., parazitoitleri tespit edilmiştir. 

Çalışmada, Chrysoperla carnea (Stephens) (Chrysopidae), Exochomus quadripustulatus, 

Adalia bipunctata (Linnaeus), A. fasciatopunctata (Mulsant), Coccinella septempunctata 

(Linnaeus), Oenopia (Synharmonia) conglobata (Linnaeus), Coccinula 

quatuordecimpustulata (Linnaeus), Stethorus punctillum (Weise), Chilocorus bipustulatus 

(Linnaeus), Scymnus pallipediformis (Günther) (Coccinellidae), teşhisi yapılamayan 

Cecidomyiidae familyasına ait bir tür olmak üzere, onbir adet predatör tür tespit edilmiştir. 

Proje çıktıları öncelikle Erzincan ilinde tarım teşkilatında çalışan bu konuyla ilgili teknik 

elemanlara yazılı ve sözlü olarak aktarılacaktır. Elma Entegre Mücadelesi projesi 

kapsamında üreticilere proje sonuçları aktarılacaktır. Ayrıca çalışma sonucunda elde edilen 

veriler Bitki koruma bülteninde yayınlanacaktır. Ayrıca liflet şeklinde uygulama 

kuruluşlarına ve üreticilere ulaştırılacaktır. 

2. Proje No : TAGEM–BS–10 / 04–06 / 01-09 (Yüksek Lisans) 

Proje Adı : Erzincan İlinde Elma Ağaçlarında Zarar Yapan Archips spp. 

(Yaprak Büken) (Lepidoptera:Tortricidae)’nin Tespiti ile Önemli 

Zararlı Türün Biyoloji ve Parazitoitlerinin Belirlenmesi 




40




Arazi ve laboratuvar koşullarında yürütülen bu çalışmada, Erzincan ilinde elma ağaçlarında 

ürün ve kalite kaybına neden olan yaprak büken türleri (Archips spp.) tespit edilerek, önemli 

bulunan türün biyolojisinin ve parazitoitlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Erzincan ilinde 

elma ağaçlarında görülen yaprak bükenlerin (Archips spp.) Archips rosana, A. podana ve 

A. xylosteana türleri olduğu tespit edilmiştir. Bunlardan A. rosana’nın daha yoğun olarak 

bulunduğu ve önemli tür olduğu belirlenmiştir. A. rosana yumurta paketlerindeki 

yumurtaların ilk açılması etkili sıcaklıklar toplamı (EST) 23,41-39,25 gün-derece 

olduğunda tamamının açılması ise 55,32-98,34 gün-derece olduğunda gerçekleşmiştir. A. 

rosana yumurtalarının doğada 295-323 gün arasında kaldığı ve yılın ortalama 312 gününü 

yumurta döneminde geçirdiği belirlenmiştir. A. rosana larvaları ilk olarak 2010 yılında 

Üzümlü’de 16 Mart’ta, Erzincan Merkez ilçede (yaklaşık %40’nın çıkış gösterdiği) 1 

Nisan’da; 2011 yılında ise Üzümlü’de 7 Nisan ve Erzincan Merkez ilçede 18 Nisan’dan 

itibaren görülmeye başlamıştır. Erzincan’da A. rosana’nın toplam larva süresinin 59-77 

gün, pupa görülme süresinin ise 36-41 gün sürdüğü belirlenmiştir. Ayrıca, ilk pupalar 

görüldükten 17-23 gün sonra ergin çıkışının olduğu saptanmıştır. Erzincan ili ekolojik 

koşullarında A. rosana’nın biyolojisinin gerek doğada ve gerekse feromon tuzaklarındaki 

takibi sonucunda yılda 1 döl verdiği tespit edilmiştir. A. rosana’nın yumurta, larva ve 

pupalarında parazitoit veya hyperparazitoit olarak yaşayan Hymenoptera takımına mensup 

Ichneumonidae familyasından 5 ve Braconidae familyasından 1 olmak üzere toplam 6 tür 

saptanmıştır. 


elemanlara yazılı ve sözlü olarak aktarılacaktır. Elma Entegre Mücadelesi projesi 

kapsamında üreticilere proje sonuçları aktarılacaktır. Ayrıca çalışma sonucunda elde edilen 

veriler makale ve liflet şeklinde hazırlanarak yayınlanacaktır. 



Proje Adı : Orta Anadolu Bölgesi Elma bahçelerinde Zararlı Elma Pas Akarı 

(Aculus schlechtendali Nalepa, 1892)’nin Yayılışı, Biyolojisi ve 

Doğal Düşmanlarının Belirlenmesi 

Lider : Heval DİLER (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : Cemil HANTAŞ (Yalova ABKMAE) 

: Talip YİĞİT (Malatya KAİ) 


1- Proje liderinin katılamaması nedeniyle yerine Burcu İNAL (Ankara ZMMAE) 

tarafından bilgi verildi. 


3-Survey programının Ağustos-Eylül ayına kadar uzatılmasına, 

4-Laboratuvarda zararlının biyolojisinin takibinde kullanılacak elma çeşidinin birinci yıl 

survey çalışmaları sonucunda belirlenmesine, 

5-Bora ve Karaca esas alınarak örnekleme metodunun uygulanmasına, 

6-Doğal düşmanlarla ilgili kısma entomopatojenlerle ilgili metodun eklenmesine, 

41

7-Doğal düşmanların belirlenmesi başlığı altında darbe ve gözle kontrol yöntemlerinin 

nasıl yapılacağının ayrıntılı olarak verilmesine, 

8-Popülasyon takibi yapılacak bahçede örnekleme yapılacak ağaç sayısı ve alınacak yaprak 

sayısının belirtilmesine, 

9-Proje çıktılarının gözden geçirilerek yeniden yazılmasına, 

10-Çalışılacak illerden Niğde ve Konya illerinin çıkarılmasına ve popülasyon takibinin en 

az iki bahçede yapılmasına, 



verilmiştir. 


2. 

KİRAZ BAHÇELERİNDE ENTEGRE MÜCADELE 



Koordinatörü Dr. N. Mükerrem ÇELİKER (Bornova ZMAİ) 


1. Proje No : TAGEM–BS–07 / 04–02 / 01-07 

Proje Adı : Orta Anadolu Bölgesinde Kiraz Ağaçlarında Zararlı Meyve 

Yazıcı Böcek (Col.: Scolytidae) Türlerinin Tespiti, Yoğunlukları 

ile Önemli Türün Biyolojik Kriterlerinin Belirlenmesi ve 

Mücadelesi 

Lider : Vildan BOZKURT (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : Cemil HANTAŞ (Yalova ABKMAE) 

Mehmet KARACAOĞLU (Adana BMAİ) 



2-Güncel istatistiki bilgilerin verilmesine, 

3-Şekil ve Çizelge başlıklarında birlikteliğin sağlanmasına, 

4-Çizelge 2 ve Çizelge 3’ün düzeltilmesine, 

5-Sonuçların özet kısmında da verilmesine, 

6-Şekil ve Çizelge başlıklarında yer alan tür isimlerinin açık olarak verilmesine kara 

verilmiş olup, alınan kararlar doğrultusunda proje sonuç raporu oy birliği ile kabul 

edilmiştir. 




Bu proje ile Orta Anadolu bölgesinde kiraz bahçelerinde Meyve yazıcı böceklerinin 

durumu ortaya konulmuştur. Zararlının Orta Anadolu’daki tür ve yoğunlukları tespit 

edilmiştir. Zararlının biyolojisine ait bazı biyolojik kriterler elde edilmiştir. Scolytus 

rugulosus erginlerinin Çankırı Eldivan’daki kiraz bahçelerinde Mayıs sonu Eylül başı 

arasında doğada bulunduğu ve ergin populasyonunun 12 Haziran’da tepe noktasına ulaştığı 

ve en fazla ergin çıkışlarının 26 Haziran ve 28 Temmuz tarihlerinde olduğu belirlenmiştir. 

Yumurtaların Ağustos ayının başından itibaren dallara bırakılmaya başlandığı 

belirlenmiştir. Larvalar Nisan ayı ortasından itibaren görülmeye başladığı belirlenmiştir. 

Zararlının prepupa ve pupa süresinin yaklaşık 14 günde tamamlandığı belirlenmiştir. İlk 

42

ergin çıkış tarihinin Mayıs sonu ve Eylül başı olarak belirlenmiştir. Ergin çıkış süresinin 

yaklaşık bir ay olduğu belirlenmiştir. Erginlerin sürgün gözlerinden çıkış yaparak sürgünde 

zarar yaptığı, larvaların dallarda gözlerin altında bir bant şeklinde nekroz oluşturarak zarar 

yaptıkları belirlenmiştir. Larvaların bulundukları dalların nekroz oluşumu sebebiyle kabuk 

altından çürümeye başladığı tespit edilmiştir. 

Çalışma sonucunda meyve yazıcı böceklerinin doğal düşmanları belirlenmiştir. 

Scolytus rugulosus kültürlerinden elde edilen parazitoitlerin teşhisine yönelik çalışmalar 

sonucunda Hymenoptera takımının 4 familyasına bağlı 7 tür saptanmıştır. 

Çalışma yapılan yerlerde parazitoitlerin varlığı ve tür sayısının oldukça fazla 

olduğu dikkate alındığında S. rugulosus popülasyonunu baskı altında tutabileceği 

düşünülmektedir. Bu bakımdan parazitoidlerin etkinliklerinin artırılabilmek için kültürel 

önlemler ve mekaniksel mücadeleye ağırlık verilmesinin gerekliliği ortaya çıkmaktadır. 

2. Proje No : TAGEM–BS–06/ 04-02 / 01-15 (Yüksek Lisans) 

Proje Adı : Erzincan İlinde Kirazlarda (Prunus avium L.) Zarar Yapan 

Aphididae (Hemiptera) Türleri ile Parazitoid ve Predatörleri 

Arasındaki İlişkiler 

Lider : Yaşar KÜTÜK (Erzincan BKAİ) 






Erzincan İlinde yapılan bu çalışma sonucunda, bölgede yetiştirilen kiraz ağaçlarında iki afit 

türü Myzus cerasi (Fabricius 1775) ve M. (Nectarosiphon) persicae (Sulzer 1776) tespit 

edilmiştir. Yaprakbitlerinin yüksek popülasyonlarda olduğu ve ekonomik anlamda ciddi 

zarar yaptığı belirlenmiştir. Popülasyon yoğunluğunun ise büyük oranda M. cerasi’den 

oluştuğu, M. persicae’nın ise daha çok karışık meyve üretimi olan bahçelerde yoğun 

olduğu tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda tespit edilen yaprakbiti türleri üzerinde 

beslenen, Exochomus quadripustulatus, Adalia bipunctata, A. fasciatopunctata, Coccinella 

septempunctata, Oenopia (Synharmonia) conglobata, Chilocorus bipustulatus, Stethorus 

punctillum, Scymnus pallipediformis (Coccinellidae), Episyrphus balteatus, Syrphus ribesii 

(Syrphidae), Chrysoperla carnea (Chrysopidae), Nabis punctatus (Nabidae), Forficula 

auricularia (Forficulidae) familyasından olmak üzere on üç predatör tür belirlenmiştir. 


elemanlara yazılı ve sözlü olarak aktarılacaktır. Kiraz Entegre Mücadele projesi 

kapsamında üreticilere projesi sonuçları aktarılacaktır. Ayrıca çalışma sonucunda elde 

edilen veriler Bitki koruma bülteninde yayınlanacak, liflet şeklinde uygulama kuruluşlarına 

ve üreticilere ulaştırılacaktır. 



43

Proje Adı : Kiraz Siyah Yaprakbiti (Myzus cerasi (Fabricus, 1775) 

(Hemiptera: Aphididae)’nin Mücadelesine Esas Biyolojik 

Kriterler ile Doğal Düşmanlarının Belirlenmesi ve Farklı 

Popülasyonlarındaki Varyasyonun Moleküler Filogenetik Analizi 

Lider : Burcu İNAL (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : Dr. Cevdet KAPLAN (Bornova ZMAİ) 

: Yaşar KÜTÜK (Erzincan BKAİ) 


Projenin öncelikli olduğuna ve çalışılması gerektiğine, proje yeni teklifinin alınan bu karar 

doğrultusunda kabul edilmesine ve Araştırma Tavsiye Komitesinde görüşülmek üzere 

TAGEM’e gönderilmesine oy birliği ile karar verilmiştir. 




Proje Adı : Çankırı İli Kiraz Bahçelerinde Zarar Yapan Archips (Lep.: 

Tortricidae) Türleri ile Mücadelede Yumurta Parazitoidi 

Trichogramma Türünün (Hym.: Trichogrammatidae) Kullanım 


Lider : Dr. Münevver KODAN (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : İsmail ALASERHAT (Erzincan BKAİ) 

: Mehmet KARACAOĞLU (Adana BMAİ) 



2-Çizelge 1’de yer alan Sarayköy’deki lokalitede parazitli yumurtalardan elde edilen 

parazitoit Trichogramma cacoeciae türünden kaç bireyin elde edileceğinin belirtilmesine, 

3-Çalışmaya Çankırı ilinde devam edilmesine, 

4-Yardımcı araştırmacılara Uzm. Cemil YETKİN’in eklenmesine, 

5-Projede laboratuar çalışmaları kısmının çıkarılmasına kara verilmiş olup, alınan kararlar 



3. 

ŞEFTALİ BAHÇELERİNDE ENTEGRE MÜCADELE 



Koordinatörü Cemil HANTAŞ (Yalova ABKMAE) 



Proje Adı : Adana İli Şeftali ve Erik Bahçelerinde Bulunan Yaprak Bitlerinin 

(Hemiptera: Aphididae) Popülasyon Değişimi ve Parazit ile 

Predatörlerinin Doğal Etkinliklerinin Belirlenmesi 

Lider : Serpil NAS (Adana BMAİ) 

Raportörler : Tarkan AYAZ (Diyarbakır ZMAİ) 

: Ali ÖZTOP (Antalya BATEM) 



44

2-Projenin yeni formata göre düzenlenmesine, 

3-Proje isminin “Adana İli Şeftali ve Erik Bahçelerinde Bulunan Önemli Yaprak 

Bitlerinin (Hemiptera: Aphididae) Popülasyon Değişimi ve Parazit ile Predatörlerinin 

Doğal Etkinliklerinin Belirlenmesi” olarak değiştirilmesine, 

4-Proje özet tanıtım kısmında yer alan metotla ilgili geniş verilen ifadelerin çıkarılmasına, 

5-Literatür özetinin yıl sırasına göre düzenlenmesine, yabancı literatür eklenmesine, çeşit 

tercihi ile ilgili olan literatürün (De. Ya 2005) çıkarılmasına, 

6-Metotta gövdedeki yaprak bitlerinin nasıl alınacağının belirtilmesine, 

7-Metot bölümünde yaprak biti doğal düşmanlarının doğal etkinliklerinin nasıl 

saptanacağının belirtilmesine, 

8-Doğal düşmanların popülasyon takibinin haftalık olarak yapılmasına, 

9-Proje başlangıç tarihinin 01.01.2013 olarak değiştirilmesine, 



verilmiştir. 



1. Proje No : TAGEM-BS-11 / 04-02 / 01-11 

Proje Adı : Nektarin Bahçelerinde Thrips Türleri ile Mücadelede Kitlesel 

Yakalama Yönteminin Uygulanabilirliği Üzerine Araştırmalar 

Lider : Dr. Adalet HAZIR (Adana BMAİ) 


İlyas TEKŞAM (Antalya BATEM) 



2- Proje 2012 yılında başlayacaktır. Bu nedenle bu rapor döneminde proje ile ilgili 

herhangi bir çalışma yapılmamıştır. 

3-Alınan kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul edilmiştir. 


4. 

KAYISI BAHÇELERİNDE ENTEGRE MÜCADELE 



Koordinatörü Şahimerdan TÜRKÖLMEZ (Diyarbakır ZMAİ) 



Proje Adı : Malatya İli Kayısı Alanlarında Zararlı Olan Forficula auricularia 

(Dermaptera: Forficulidae)'nın Mücadelesine Esas Biyolojik 

Kriterlerin Belirlenmesi ve Biyoteknik Mücadele Yöntemlerinin 


Lider : Tarkan AYAZ (Diyarbakır ZMAİ) 

Raportörler : Dr. Ayşe ÖZDEM (Ankara ZMMAE) 

: Yaşar KÜTÜK (Erzincan BKAİ) 



2-Proje süresinin 36 ay olarak düzenlenmesine, 

45

3-Projenin metodunda biyolojik dönemlerinin izlenmesi için en az iki yuvaya bakılacağının 


4-Zararlının mücadelesine esas biyolojik kriterlerin belirlenmesine yönelik metodun daha 

ayrıntılı yazılmasına, 

5-“Tuzakların ben düşmeden önce yerleştirilmesi” ifadesinin metot bölümüne eklenmesine, 

6-Metot bölümüne “Kontrol parselinde zararlının tuzaklarda görülmeye başlandığı ve 

meyvelere ben düşme döneminde mücadeleye başlanması” ifadesinin yazılmasına, 

7-Proje isminin “Malatya İli Kayısı Alanlarında Zararlı Olan Forficula auricularia 

(Dermaptera: Forficulidae)'nın Mücadelesine Esas Biyolojik Kriterlerin Belirlenmesi 

ve Mücadele Yöntemlerinin Araştırılması” olarak değiştirilmesine, 

8-Denemenin tesadüf blokları deneme desenine göre düzenlenmesi, kontrol karakterlerin 

eklenmesi, değerlendirmenin meyvelerde zarar oranı üzerinden Abbott formülüne göre 

yapılmasına, 



verilmiştir. 


2. Proje No : 

Proje Adı : Erzincan ve Iğdır İllerinde Kayısı ve Zerdalilerde Zarar Yapan 

Eurytoma spp. Türlerinin, Doğal Düşmanlarının ve Yayılış 

Alanlarının Belirlenerek Mücadeleye Esas Kritik Biyolojik 

Dönemin Araştırılması 

Lider : Özkan BOZBEK (Erzincan BKAİ) 

Raportörler : Dr. Adalet HAZIR (Adana BMAİ) 




2-Renkli tuzaklarla ergin bireylerin yakalanması bölümünün çıkarılmasına, 

3-Yumurtaların belirlenmesi kısmının çıkarılmasına, 

4-Proje isminin “Erzincan ve Iğdır İllerinde Kayısılarda Zarar Yapan Eurytoma spp. 

(Hymenoptera: Eurytomidae) Türlerinin Parazitoidleri ve Yayılış Alanları ile 

Mücadeleye Esas Kritik Biyolojik Dönemlerinin Araştırılması” olarak değiştirilmesine, 



verilmiştir. 


3. Proje No : 

Proje Adı : Kayısı Ağaçlarında Sorun Olan Fidan Dip Kurdu Capnodis spp. 

(Coleoptera: Buprestidae)’nin Mücadelesine Esas Bazı Biyolojik 


Lider : Talip YİĞİT (Malatya KAİ) 

Raportörler : Tarkan AYAZ (Diyarbakır ZMAİ) 

: Eşref TUTMUŞ (Erbeyli İncir Aİ) 



2-Proje isminin “Malatya İli Kayısı Bahçelerinde Zararlı Capnodis tenebrionis L. 

46

(Coleoptera: Buprestidae)’e Karşı Yerli Entomopatojenlerin Etkinliğinin 

Araştırılması” şeklinde değiştirilmesine, 

3-Metot bölümünden survey kısmının çıkarılmasına, 

4-Çalışmanın önce kontrollü koşullarda saksılarda yetiştirilecek kayısı fidanlarında farklı 

süspansiyonların kullanılarak ön çalışmasının yapılmasına, elde edilecek sonuçlara bağlı 

olarak arazi çalışmalarının metodunun oluşturulmasına, 



verilmiştir. 



1. Proje No : TAGEM-BS-11 / 04-02 / 01-12 (Yüksek Lisans) 

Proje Adı : Malatya İlinde Kayısı Ağaçlarında Zarar Yapan Diaspididae ve 

Coccidae Familyalarına Ait (Hemiptera: Coccoidea) Türlerin 

Saptanması, Yaygınlık Durumları ile Parazitoit ve 

Predatörlerinin Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar 

Lider : Talip YİĞİT (Malatya KAİ) 



2-Çalışmalara 2012 yılı takvimine göre başlanılmasına karar verilmiş olup, proje gelişme 

raporu oy birliği ile kabul edilmiştir. 


5. 

TURUNÇGİL BAHÇELERİNDE ENTEGRE MÜCADELE 



Koordinatörü Ali ÖZTOP (Antalya BATEM) 



Proje Adı : Doğu Akdeniz Bölgesi’nde Turunçgil Beyaz Kabuklubiti, 

Lider 

Parlatoria pergandii Comstock (Hemiptera: Diaspididae)’nin 

Konukçuları, Turunçgil Bahçelerinde Yayılışı, Doğal Düşmanları 

ve Popülasyon Değişiminin Belirlenmesi 

: Dr. Naime Z. ELEKÇİOĞLU (Adana BMAİ) 

Raportörler : Ali ÖZTOP (Antalya BATEM) 




2-Metot bölümüne mücadelesine esas biyolojik kriterlerin eklenmesine, 

3-Proje isminin “Doğu Akdeniz Bölgesi’nde Turunçgil Beyaz Kabuklubiti, Parlatoria 

pergandii Comstock (Hemiptera: Diaspididae)’nin Konukçuları, Yayılışı, Parazitoid 

ve Predatörleri ile Mücadeleye Esas Biyolojik Kriterlerin Belirlenmesi” olarak 



47


verilmiştir. 



1. Proje No : TAGEM–BS–09 / 04–03 / 01-05 (Doktora) 

Proje Adı : Doğu Akdeniz Bölgesi Turunçgil Bahçelerinde Thysanoptera 

Türleri ve Doğal Düşmanlarının Popülasyon Değişimleri ve 

Pezothrips kellyanus (Bagnall) (Thysanoptera: Thripidae)’un 

Biyo-ekolojisi Üzerine Araştırmalar 

Lider : Murat ÖLÇÜLÜ (Adana BMAİ) 



2-Thrips üretiminde yaşanan zorluk nedeniyle proje süresinin 1 yıl uzatılmasına karar 

verilmiş olup, proje gelişme raporu oy birliği ile kabul edilmiştir. 


6. 

ZEYTİN ENTEGRE MÜCADELE 



ARAŞTIRMA, 

Koordinatörü Tevfik TURANLI (Bornova ZMAİ) 


1. Proje No : TAGEM–BS–08 / 04–04 / 01-05 (Doktora) 

Proje Adı : Doğu Akdeniz Bölgesi Zeytinlerinde Zeytin Fidantırtılı, Palpita 

unionalis (Hübn.) (Lepidoptera: Pyralidae)’in Mücadelesine Esas 

Bazı Biyolojik Özelliklerinin Belirlenmesi 

Lider : Gülay KAÇAR (Adana BMAİ) 






Bu çalışma; Doğu Akdeniz Bölgesi zeytin bahçelerinde zararlı, Zeytin fidantırtılı, 

Palpita unionalis (Hübn.) (Lepidoptera: Pyralidae)’in mücadelesine esas bazı 

kriterlerinden; ergin yaşam süresi, bir dişi kelebeğin yaşam süresince bıraktığı yumurta 

sayısı, yumurta açılma süresi, larva, prepupa ve pupa süresi, döl süresi, döl sayısı, ergin ve 

larva popülasyon gelişimi, kışlama yeri ve dönemi, konukçuları ile parazitoit ve predatör 

türleri belirlenmiştir. 

Doğu Akdeniz Bölgesi’nde Palpitia unionalis’in Zeytin Alanlarındaki Sörvey 

Çalışmaları: Çalışmanın ilk yılında; P. unionalis ile % bulaşık bahçe sayısı bakımından en 

yüksek %76 ile Osmaniye, daha sonra Adana (%58), Hatay (% 54), Mersin (%48), 

Kahramanmaraş (% 47), Gaziantep ve Kilis’de (%16) olduğu tespit edilmiştir. İkinci yılda 

ise P. unionalis ile % bulaşık bahçe sayısı Adana’da (%79), Hatay’da (%77), Osmaniye’de 

48

(%65) ve Mersin’de (%48) olduğu tespit edilmiştir. 

Palpitia unionalis’in Doğa Koşullarında Bazı Biyolojik Özellikleri: Kafes 

dallardaki biyoloji çalışmasının ilki, 11.08-20.09.2009 tarihleri arasında ortalama 28.2°C 

ve %70.1 nemde, ikincisi ise 22.09-08.12.2009 tarihleri arasında 18.8°C ve %64.4 nemde 

yapılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda; 

1) Palpita unionalis’in dişi bireyin boyu ortalama 13.91±0.17 mm, erkek bireyin ise 

13.90±0.18 mm olarak belirlenmiştir. 

2) Palpita unionalis’in dişi bireyin kanat açıklığı ortalama 2.93±0.30 mm, erkek 

bireyin 28.27±0.30 mm bulunmuştur. 

3) Palpita unionalis’in ortalama yumurta boyu 0.95±0.011 ve eni ise, 0.72±0.008 

olduğu saptanmıştır. 

4) Palpita unionalis yumurtalarını yaprağın arkasına damar boyunca, sürgün 

uçlarına, nadir olarak da taze yaprakların üst yüzeyine, meyve ve dalcıklara da koyduğu ve 

yumurtaların bırakıldığı bitki yüzeyine yapışık vaziyette durduğu saptanmıştır. P. unionalis 

yumurtalarını doğada genellikle tek tek bazen de en az 2’li, en fazla da 28 adetlik gruplar 

halinde bıraktığı belirlenmiştir. 

5) Palpita unionalis’in olgun larva boyu ortalama 22.20±0.15 mm, eni 

ise,3.28±0.08 mm ve olarak belirlenmiştir. 

6) Palpita unionalis’in pupa boyu ortalama 13.76±1.146 mm, enin 3.41±0.055 mm 

olduğu belirlenmiştir. 

7) Palpita unionalis’in erginlerinin cinsiyet oranları (erkek/dişi); 2008 yılında 

0.96:1.04 bulunurken, 2009’da 0.92:1.08 olmuştur. Her iki yıl sonuçlarına göre; P. 

unionalis’in cinsiyet oranının (erkek/dişi) doğada ortalama 0.97:1.03 (yaklaşık; 1:1) olduğu 

belirlenmiştir. 

8) İlk dal kafes çalışmasında P. unionalis’in dişi bireyin yaşam süresi ortalama 

6.72±0.67 gün, erkek bireyin 5.75±0.51 gün olarak belirlenmiştir. P. unionalis erginlerinin 

ortalama sıcaklık 29ºC ve %62 orantılı nemde ergin yaşam süresi ortalama 6.17±0.41 gün 

(3–13) olduğu tespit edilmiştir. 

İkinci çalışmada, P. unionalis’in dişi birey yaşam süresi ortalama 7.50±0.86 gün 

bulunurken, erkek bireylerin yaşam süresi ise ortalama 10.15±0.77 gün olarak tespit 

edilmiştir. Buna göre; her iki cinsiyetin yaşam süreleri değerlendirildiğinde, 23 ºC ve % 57 

nemde P. unionalis erginlerinin ortalama 9.22±0.60 gün (3–21) yaşadığı belirlenmiştir. 

9) İlk dal kafes çalışmasında, P. unionalis dişi bireylerinin yaşamları boyunca 

ortalama 233 adet (4–638) yumurta bıraktığı saptanmıştır. Diğerinde, P. unionalis dişi 

bireylerinin yaşamları boyunca 296 adet (29–643) yumurta bıraktığı saptanmıştır. 

10) Doğada; ilk dal kafes çalışmasında, ortalama 29.1ºC ve %73.6 nemde P. 

unionalis’in yumurta açılma süresinin ortalama 3.45±0.13 gün (3–5) olduğu tespit 

edilmiştir. Diğerinde, ortalama 22.8ºC ve %52.1 nemde P. unionalis’in yumurta açılma 

sürelerinin ortalama 4.33±0.10 gün (4–5) olduğu saptanmıştır. 

11) Doğada; ilk dal kafes çalışmasında, ortalama 28.7˚C ve %68.9 nemde P. 

unionalis’in larva süresinin 18.50±0.56 gün (16–20) olduğu saptanmıştır. Diğerinde, 

ortalama 22.8˚C ve %58.7 nemde ortalama 26.25±0.82 gün (23–32) olduğu saptanmıştır. 

12) İlk dal kafes çalışmasında, ortalama 27.6ºC ve %70.7 nemde P. unionalis’in 

prepupa olma süresi ortalama 1.63±0.18 gün olduğu belirlenmiştir. Diğerinde, ortalama 

19.1ºC ve % 61.9 nemde ortalama 1.73±0.35 gün olduğu saptanmıştır. 

13) İlk dal kafes çalışmasında ortalama 24.5 ºC ve % 68.4 nemde P. unionalis’in 

pupa süresinin ortalama 8,63±0,60 gün (6–10) gün olduğu tespit edilmiştir. Diğerinde, 

15.5ºC ve %68.2 nemde P. unionalis’in pupaya ait sürenin ortalama 20.30±1.92 gün (13– 

33) olduğu saptanmıştır. 

14) 2009 yılında gerçekleştirilen ilk dal kafes çalışması 11 Ağustos-20 Ekim 

tarihleri arasında sürmüş, P. unionalis’in bir dölünü doğa koşullarında ortalama 28.2°C ve 

%70.1 nemde ortalama 38.4 günde tamamladığı belirlenmiştir. Diğerinde, 22.09- 

08.12.2009 tarihleri arasında sürmüş ve P. unionalis bir dölünü doğa koşullarında ortalama 

18.8°C ve %64.4 nemde yaklaşık 61.6 günde tamamladığı belirlenmiştir. 

49

15) Doğa koşullarında yapılan iki biyoloji çalışmasının sonucuna göre; günlük 

olarak hesaplanan Etkili Sıcaklıklar Toplamına göre, ortalaması bir dölünü 797.4G.D. de 

tamamladığı ortaya çıkmıştır. Yüreğir (Adana)’da P. unionalis’in 2009 yılında Etkili 

sıcaklıklar toplamı 3285.2 G.D. ve döl sayısı 4,2 olarak bulunmuştur. 2010 yılında ise 

Etkili sıcaklık toplamı 4532 G.D. ve döl sayısı 5,6 olarak elde edilmiştir. Buna göre, P. 

unionalis’in yılda 4-6 döl verebileceği sonucuna varılmıştır. 

16) Palpita unionalis’in ilk dönem larvalar bitkinin taze sürgün ve yapraklarına 

giderek yaprağın üst kısmını önce dantelimsi bir şekle getirerek, daha sonrada özellikle 2. 

ve 3. dönemden itibaren taze kısımları hızlı bir şekilde tükettikleri belirlenmiştir. Larva 

büyüdükçe beslenme zararının da arttığı görülmüştür. Özellikle sulanan ve taze sürgün 

faaliyetinin devam ettiği zeytin bitkilerinde tüm yıl boyunca beslendiği tespit edilmiştir. 

Taze kısımları beslenerek tüketen larvaların, meyvelere de ciddi oranda zarar verdiği 

görülmüştür. Meyvelerin yaklaşık fındık büyüklüğünü aldığı yeşil dönemde, meyvenin etli 

kısmını çekirdeğe kadar tükettiği gözlemlenmiştir. Özellikle iki meyvenin birbirine değdiği 

bölümlerden veya meyvenin yaprak ve sürgün bölümüne değen kısımlarında beslenme 

zararının arttığı tespit edilmiştir. Meyvelerde beslenme zararı meyvenin renk değiştirdiği 

döneme kadar devam etmektedir. 

17) Aralık-Mart aylarında P. unionalis’in tüm biyolojik dönemleri zeytin 

bahçelerinde tespit edilmiş olup, özellikle 2. ve 3. dönemlerde larva dönemlerinde 

genellikle sürgün uçlarında yaprakları bir ağ ile bir araya getirip burada kışı geçirdikleri ve 

sıcak havalarda bulundukları yerden çıkarak beslendikleri saptanmıştır. 

18) Sörveylerde P. unionalis’in zeytin, yabani zeytin ve Kurtbağrı (Ligustrum sp.) 

üzerinde beslendiği, ayrıca laboratuvarda Yasemin (Jasminum sp.) bitkisi ile beslendiğide 

görülmüştür. 

19) Çalışmada; P. unionalis’in predatörlerden Diptera takımından Syrphidae 

familyasından 3 tür, Dermaptera takımına bağlı Forficulidae familyasından 2tür, Hemiptera 

takımınından 4 familyasına bağlı 9 tür; bunlardan Anthocoridae familyasına bağlı 5 tür, 

Reduvidae familyasından 1 tür, Miridae familyasından 1 tür, Nabidae familyasından 2 tür, 

Thysanoptera takımına bağlı 2 tür, Neuroptera takımına bağlı Chrysophidae familyasından 

1 tür, Coleoptera takımının Coccinellidae familyasına bağlı 3 tür ve Hymenoptera takımı 

Formicidae familyasından 1 tür belirlenmiştir. Parazitoitlerinden Hymenoptera takımının 

Trichogrammatidae familyasından 1 tür, Braconidae familyasından 2 tür, Ichnemoidae 

familyasından 6 tür, ayrıca aynı familyanın Anomaloninae ve Cryptinae alt familyalarından 

teşhisi yapılamayan türler belirlenmiştir. 

Bu türler arasında en yaygın olan predatörlerden; A. nemoralis, C. carnea, 

Aeolothrips spp., Haplothrips spp., C. septempunctata, parazitoitlerden T. evanescens ve A. 

brunnistigma türleri tespit edilmiştir. 

20) Popülasyon takibi yapılan bahçelerde P. unionalis’in tuzaklarda yakalanan 

ergin sayıları çok düşük sayılarda tespit edilmesine rağmen, larva ve yumurta sayılarının 

çok yüksek sayılarda ve yıl boyunca devam ettiği belirlenmiştir. İki yıllık sonuçlara göre; 

mevcut feromon kapsüllerin zararlının popülasyonunu takipte ümit var olamayacağını 

ortaya çıkarmıştır. 

21) Zeytin bahçelerindeki sürgün faaliyetleri ile iklimsel faktörlerin larva 

popülasyonunun artış veya azalışında kombine etkiye sahip olduğu görülmektedir Her ne 

kadar sulanan bahçelerde sürgün gelişiminin artmasıyla birlikte, sulamanın larva sayısında 

bir artışa sebep olmasına rağmen, ağaçların larva zararını yine sulamaya bağlı olarak daha 

çabuk telafi edebildiği gözlenmiştir. 

22) Popülasyon takibi yapılan bahçelerde; larvaların 5 ile 7. aylar arasında en 

yüksek sayıya ulaştığı tespit edilmiştir. Buna göre; P. unionalis’in Doğu Akdeniz Bölgesi 

zeytin bahçelerinde 4–6 tepe noktası oluşturduğu ve yıl boyunca tüm dönemlerinin 

görülebildiği belirlenmiştir, 

23) Palpitia unionalis sürgün ve yapraka zararlısı olmasına karşın meyvelerdede 

zarar yaptığı belirlenmiştir. Zararı zeytin meyvelerinin orta büyüklükten-yeşil olum 

döneminden, ben düşme dönemine kadar olan aralıkta görülmüştür. P. unionalis’in ilk 

50

dölün larvaları zeytinin taze sürgün ve yapraklarında zarar yapmaktadır. İkinci dölün 

larvaları ise hem bitkinin yeşil aksamında hem de meyvelerde zarara neden olurlar. 

Özellikle iki meyvenin birbirine veya meyvenin yaprağa değdiği noktada ve sapa yakın 

bölümden etli kısımla beslenmeye başlar, burada larva pislikleri ve ağ yapılar görülmüştür. 

Zarar görmüş meyve yenmiş şekilde ağaçta kalır veya kuruyup yere düşmüştür. 

Meyvelerde görülen zarar temmuz ortası ile eylül başına kadar, yaklaşık 1–1.5 aylık bir 

sürede olmaktadır. P. unionalis’in meyvelere % 0.3-2.8 arasında zarar verdiği 

belirlenmiştir 

24) Sörveyler sırasında ve popülasyon takibi yapılan yapılan zeytin bahçelerinde 

2008–2010 yılları arasında P. unionalis’in iki önemli parazitoiti olarak Trichogramma 

evanescens ve Apanteles brunnistigma türleri tespit edilmiştir. İki yıl boyunca yapılan 

çalışmalarda T. evanescens ve A. brunnistigma türlerinin zeytin bahçesinde parazitlenme 

oranının ümitvar olduğu görülmüştür. Bu parazitoitlerin korunup desteklendiği takdirde 

zararlıyı baskı altına tutacak etmenlerden olabileceği sonucuna varılmıştır. 

Sonuç olarak, P. unionalis ile mücadelede başarılı olabilmek için, öncelikle 

zararlının iyi tanınması ve bazı biyolojik özellikleriyle zeytin meyvelerindeki beslenme ve 

zarar şeklinin iyi bilinmesi gerekmektedir. Bu amaçla, P. unionalis’in mücadelesine esas 

söz konusu kriterler belirlenerek, zararlının gerek üretici gerekse teknik elemanlar 

tarafından kolaylıkla tanınarak mücadeledede başarılı olunacağı düşünülmektedir. Ayrıca 

P. unionalis’in ilk larva ve yumurta çıkış zamanı, popülasyon değişimi ve grafiklerindeki 

tepe noktası oluşturma zamanı gibi kriterlerde ortaya konarak, zararlının mücadelesine 

karar vermede esas kriterler belirlenmiştir. Bu güne kadar Zeytin fidantırtılı (P. 

unionalis)’nın genellikle Zeytin güvesi (P. oleae) ile karıştırıldığı görülmüştür. Bu çalışma 

ile. P. unionalis’in farklı biyolojik dönemlerinin tanımlanması yapılmış, P. oleae ile olan 

karışıklık ortadan kaldırılmıştır. 

Palpita unionalis’e karşı her zeytin bahçesi için belirli peryotlarda düzenli 

kontroller yapılmalı ve buna göre uygun bir mücadele programı geliştirilmelidir. Ancak 

mevcut yöntemlerden, kültürel önlemlere öncelik verilmeli ve kimyasal mücadele ise, 

daima en son çare olarak düşünülmelidir. 

Palpita unionalis’in mücadelesinde; 

a) Küçük alanlarda P. unionalis’in larvalarının zeytin bahçelerinde görülmesiyle 

birlikte mekanik yolla yok edilmesi, ilk oluşacak yüksek popülasyonu engellemede önemli 

mücadele yöntemlerinden biri olacaktır. 

b) Palpita unionalis’in bölgemizde kışı farklı biyolojik dönemlerde özellikle larva 

döneminde bitki üzerinde geçirdiğinden, kışa girerken zeytin bahçelerinde yapılan 

kontrollerdee P. unionalis ile bulaşık sürgünlerin bahçelerden uzaklaştırılmalıdır. 

c) Palpita unionalis’in predatör ve parazitoitlerinin zeytin bahçelerinde varlığını 

sürdürebilmesi amacıyla, gereksiz kimyasal mücadele uygulamalarından vazgeçilmeli, 

entegre mücadele çalışmaları kapsamında doğal düşmanlara etkisi olmayan kimyasallar 

tercih edilmeli, parazitotlerin bahçede varlığını sürdürmesi için çiçekli bitkiler alternatif 

konukçuların belirlenmesi gibi çalışmalar öncelik verilmelidir. 

d) Palpita unionalis’in mücadelesine karar vermek için, her üreticinin zeytin 

bahçesini düzenli olarak kontrol ederek, zararlının ilk larva ve yumurtaların belirlendiği 

tarih ve larvaların yoğun olduğu dönemler doğru olarak saptanmalıdır. Bunun için, her 

bahçe için nisan-mayıs aylarından itibaren haftalık sayımlar yapılmalıdır. Mücadeleye 

karar vermeden önce mutlaka yumurta ve larva kontrolü yapılmalıdır. 

e) Palpita unionalis’in larvaları genellikle beslenmedikleri dönemde bitkide 

korunaklı bir yer oluşturarak (yaprakları veya sürgünleri birleştirerek, yaprağın, meyveyle 

birleştiği veya iki meyvenin birleştiği yerlerde) bulunurlar. Ayrıca zararlının çok sayıda 

yumurta bırakmasıda mücadelesinde önemli engellerdendir. Zararlının tüm biyolojik 

dönemlerinin aynı anda ve larvaların korunaklı yerlerde bulunması nedeniyle, bu zararlıya 

karşı ruhsat alacak ürünlerin ovisit ve larvisit özelliğinin bulunması mücadelenin başarısını 

arttıracaktır. 

d) Ayrıca Palpita unionalis ile biyolojik mücadele ile ilgili çalışmaların yapılarak, 

51

uygulamaya aktarılması önem arz etmektedir. 

2. Proje No : TAGEM–BS–09 / 04-04 / 01-06 (Doktora) 

Proje Adı : İzmir ve Manisa İllerinde Bazı Zeytin Çeşitlerinde Hasat 

Zamanının Zeytin Sineği [Bactrocera oleae (Gmelin) (Dip.: 

Tephritidae)] Zararına, Zeytinyağı Verim ve Kalitesine Etkileri 


Lider : Halil TOPUZ (Bornova Zeytincilik Aİ) 


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Proje sonuç raporu oy birliği ile kabul edildi 




Çalışmada, hasat geciktikçe Zeytin sineği zararı ile birlikte meyve dökümlerinin artması, 

zeytinyağı verim ve kalite değerleri ile birlikte dikkate alındığında, zeytin meyve 

kabuğunda pembeleşmenin görülmesinden kabukta alacalanmaya kadar olan dönemi (2,5- 

3,5 meyve olgunluk değeri) kapsayan kasım ayı başında yapılacak bir hasadın uygun 

olacağı kanaatine varılmıştır. Bu dönemde yapılan hasadın, ürünün bol olduğu ve Zeytin 

sineği popülasyonun düşük düzeyde gerçekleştiği koşullarda Zeytin sineği zararını 

önlemede tek başına yeterli olduğu belirlenmiştir. Ürünün az olduğu ve Zeytin sineği 

popülasyonun yüksek düzeyde gerçekleştiği koşullarda erken hasadın Zeytin sineği zararını 

azalttığı, fakat zararı önlemede tek başına yeterli olmadığı belirlenmiştir. Ürünün bol 

olduğu ve Zeytin sineği popülasyonun yüksek düzeyde gerçekleştiği koşullarda erken 

hasadın Zeytin sineği zararını önlemede tek başına yeterli olmasa da önemli oranda 

azalttığı belirlenmiştir. Bu koşullarda, Zeytin sineği ile mücadele gerekliliği ortadadır. 

Hasat zamanının öne alınmasının, son dölün zararını ve kışlamaya girecek Zeytin sineği 

popülasyonunu da azaltacağı düşünülürse, mücadele yöntemleriyle entegrasyonunun katkı 

sağlayacağı şüphesizdir. Avrupa ülkelerinde yağlık zeytinde zararlının E.Z.E. % 10-15 

değerleri arasında bulunmaktadır. Zeytinyağı sıkım öncesi nakil ve bekleme, sıkım sonrası 

depolama koşullarının iyileştirilmesi ile zeytinyağlarında Zeytin sineği kaynaklı kalite 

problemleri azalabilecektir. Bu nedenle ülkemizde yağlık zeytin yetiştiriciliğinde Zeytin 

sineği ile mücadelede olan % 6-8 olan ekonomik zarar eşiği ileride alınacak çalışmalarla 

yükseltilebilir. 


Proje Adı : Mardin İli Zeytin Alanlarında Zararlı Euphyllura staminea 

(Longinova 1973) (Hem.:Psyllidae)’nın Biyoekolojisi ve Doğal 

Düşmanları Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Mehmet KAPLAN (Diyarbakır ZMAİ) 

Raportörler : Halil TOPUZ (Bornova Zeytincilik Aİ) 

: Cemil HANTAŞ (Yalova ABKMAE) 


1-Proje lideri tarafından 2011 yılı gelişme raporu hakkında gruba bilgi verildi. 

2- Grafiklerin anlaşılır olması için çizgi karakterlerinin tercih edilmesine, 

3-Sonuç raporunda doğal düşmanlarla ilgili tartışmaların literatürle desteklenerek 

verilmesine, 

4-Bu yıl gruba getirilmesi düşünülen proje sonuç raporunun böcek teşhislerinin 

tamamlanmaması nedeniyle 2013 yılı grubuna getirilmesine karar verilmiştir. 

Yürürlük Durumu: 2013 yılı çalışma grubuna sonuç raporu getirilecektir. 

52



Proje Adı : Ege Bölgesi Zeytin Ağaçlarında Dal ve Gövdede Doku İçerisinde 

Zararlı Böceklerin Yayılışı ve Bulaşıklık Oranının Belirlenmesi, 

Bu Türlerden Dal Kurutan [Hylesinus oleiperda Fabr. (Col.: 

Curculionidae)] ve Filiz Kıran [Phloetribus scarabaeoides Bern. 

(Col.: Curculionidae)] Mücadelesinde Kitlesel Tuzak Yönteminin 

Etkinliği Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Serkan KAPTAN (Bornova ZAİ) 

Raportörler : Tevfik TURANLI (Bornova ZMAİ) 

: Gülay KAÇAR (Adana BMAİ) 


1- Projenin öncelikli olup olmadığı konusunda ayrıntılı tartışmalar yapılmış, iki görüş 

ortaya çıkmış ve oylama yapılmıştır. 1. görüş olan projenin geldiği şekliyle 2013 yılından 

itibaren çalışılması 25 oy almış, 2. görüş olan bir ön çalışma yapıldıktan sonra projenin 

hazırlanarak bir sonraki gruba getirilmesi görüşü 11 oy almıştır. Projenin geldiği şekliyle 

çalışılması oy çokluğuyla uygun ve öncelikli görülmüştür. 

2- Proje isminin “Ege Bölgesi Zeytin Ağaçlarında Dal ve Gövdede Doku İçerisinde 

Zararlı Böceklerin Yayılışı ve Bulaşıklık Oranı ile Önemli Türün Mücadelesinde 

Kitlesel Yakalama Yönteminin Etkinliği Üzerinde Araştırmalar” olarak 


3- Bulaşma oranının saptanması ile ilgili kararın metoda eklenmesine, 

4- Popülasyon takibi çalışmalarının en yoğun bulaşık olan 2 ilde 3’er bahçede 

yürütülmesine, 

5- Survey ve popülasyon takibi çalışmaları sırasında zararlı ile bulaşık dalların 

laboratuarda kültüre alınarak parazitoid çıkışının olup olmadığının izlenmesine ve metoda 

eklenmesine, 

6- Survey ve popülasyon takibi çalışmaları sırasında zararlı ile bulaşık olduğu düşünülen 

bahçelerde Verticillium solgunluğu varlığının da izlenmesi ve metoda eklenmesine, 

7- Bahçe büyüklüğüne göre örneklenecek ağaç sayısını gösteren çizelgenin verilmesine, 

8- Kitlesel tuzaklama bölümünde deneme parseli büyüklüğünün geniş parsel deneme 

deseninde düzenlenip parsellerin en az 100 ağaçtan oluşturulmasına, 



verilmiştir. 


7. 

ANTEPFISTIĞI ENTEGRE MÜCADELE ARAŞTIRMA, 



Koordinatörü Serpil KARADAĞ (Antepfıstığı Aİ) 



53

Proje Adı : Antepfıstığı Psillidi [Aganoscena pistaciae Burc. and Laut. 

(Hemiptera:Psyllidae)]’ne Karşı Farklı Dalga Boylarındaki Sarı 

Yapışkan Tuzakların Etkinliğinin Araştırılması 


Raportörler : Vildan BOZKURT (Ankara ZMMAE) 

: Serpil KARADAĞ (Gaziantep AFAİ) 



2-Sonuç raporunun yeni formata göre düzenlenmesine, bulguların literatürle tartışılarak ve 

yeniden yazılarak 2013 yılı grup toplantısına getirilmesine karar verilmiştir. 




Proje Adı : Antepfıstığı Psillidi [Agonoscena pistaciae Burck. and Laut. 

(Hemiptera: Aphalaridae)]’nin Pistacia vera “Uzun” Çeşiti 

Üzerindeki Ekonomik Zarar Düzeyinin Belirlenmesi 

Lider : Serpil KARADAĞ (Gaziantep AFAİ) 

Raportörler : Dr. Kibar AK (Samsun KTAE) 

: Çiğdem BULAM KÖSE (Giresun FAİ) 



2- Proje isminin “Antepfıstığı Psillidi [Agonoscena pistaciae Burck. and Laut. 

(Hemiptera: Aphalaridae)]’nin Antepfıstığı “Uzun” Çeşidinde Ekonomik Zarar 

Düzeyinin Belirlenmesi” olarak değiştirilmesine, 

3- Metot bölümünden yaprak başına nimf sayısının çıkarılarak uygulanacak farklı dozların 

sonucunda oluşacak popülasyon yoğunluğuna göre E.Z.S’nin belirlenmesine, 

4- Ön çalışmada farklı insektisitlerin denenerek farklı nimf yoğunluğuna göre 

oluşturulacak karakter sayısına karar verilmesi ve çalışma planının 2013 yılı çalışma 

grubuna getirilmesi, 



verilmiştir. 



1. Proje No : TAGEM–BS–10 / 15-02 / 01-12 

Proje Adı : Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Antepfıstığı Siyah İçkurdu 

Eurytoma plotnikovi Nik. (Hymenoptera: Eurytomidae)’nin 

Yayılış Alanı, Biyolojisi, Konukçuları ve Parazitoit Türlerin 

Belirlenmesi 

Lider : Serpil KARADAĞ (Gaziantep AFAİ) 


: Dr. Naim ÖZTÜRK (Adana BMAİ) 

54



2- Biyoloji çalışmalarında kullanılan kafes sayısının verilmesine, 

3- Pupadan ergine geçiş süresi ile ilgili literatür varsa verilmesine, 

4-Zararlı biyolojisi ve iklim verileri ile birlikte bitki fenolojisinin de izlenip kayıt altına 

alınmasına, 

5- Rapor genelinde çizelge ve şekillere atıf ve mümkünse yorum yapılması, bulunabildiği 

ölçüde literatürle desteklenmesine, 

6-Çizelge 1 ve 2’ nin birleştirilmesine, 

7-Kafes sayısının artırılarak aynı gün çıkan bireylerin aynı kafeste tutularak gözlenmesine 

karar verilmiş olup, alınan kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul 

edilmiştir. 

ARA KARAR: Gelişme raporlarının bulgular ve tartışma bölümünün son kısmında 

projenin devam durumu hakkında bilgi ve önümüzdeki yıl yapılacak çalışmalarla ilgili kısa 

bilgi verilmesine, projenin özet kısmında da projenin amacı ve önceki yıllarda yapılan 

çalışmalarla ilgili kısa bilgi verilmesine karar verilmiştir. 


8. 

FINDIK BAHÇELERİNDE ENTEGRE MÜCADELE 



Koordinatörü Dr. Kibar AK (Samsun KTAE) 


1. Proje No : TAGEM–BS–09 / 15-03 / (01-04)-01 

Proje Adı : Farklı Yabancı Ot Mücadele Yöntemlerinin Fındık Kokarcası 

[(Palomena prasina L.) (Heteroptera : Pentatomidae)] 

Popülasyonu ve Zarar Durumuna Etkisinin Belirlenmesi 

Lider : Çiğdem BULAM KÖSE (Giresun FAİ) 

Raportörler : Vildan BOZKURT (Ankara ZMMAE) 




2-Çizelge 6’dan toplam zarar sütununun çıkarılmasına, 

3-Raporun sonuna projenin sonuçlandığının belirtilerek 2013 yılında sonuç raporunun 

getirilmesine karar verilmiş olup, alınan kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu 



9. 

BAĞDA ENTEGRE MÜCADELE 



ARAŞTIRMA, 

Koordinatörü Dr. F. Özlem ALTINDİŞLİ (Bornova ZMAİ) 


1. Proje No : TAGEM–BS–08 / 04-01 / 01-06 

55

Proje Adı : Manisa ve İzmir İli Bağ Alanlarında Salkım Güvesi [(Lobesia 

botrana Denn.-Schiff.) (Lepidoptera: Tortricidae)]’nın Doğal 

Düşmanlarının ve Doğal Etkinliklerinin Belirlenmesi 

Lider : Dr. Fatma ÖZSEMERCİ (Bornova ZMAİ) 

Raportörler : Serpil KARADAĞ (Gaziantep AFAİ) 

Dr. Naim ÖZTÜRK (Adana BMAİ) 



2-İklim verilerinin raporun sonunda çizelge halinde verilmesine, 

3-Özet kısmında yumurta parazitlenme oranlarının verilmesine karar verilmiş olup, proje 

sonuç raporu oy birliği ile kabul edilmiştir. 




Salkım güvesinin yumurta parazitoitleri saptanmıştır. İleride yapılacak çalışmalarla bu 

yumurta parazitoitlerinin Salkım güvesi’ne karşı biyoloik mücadelede kullanılma durumu 

ortaya konabilir.Salkım güvesi’nin yumurta parazitoitleri ile ilgili Tarım İl 

Müdürlüklerinde çalışan meslektaşlarımıza bilgiler verilecektir.Bağ Entegre Mücadele 

Teknik Talimatına güncel bilgiler ilave edilerek katkı sağlanacak ve konuya özel broşür 

hazırlanarak daha fazla sayıda üretici ve teknik elemanın bilgilenmesi sağlanacaktır. 

Salkım güvesi’nin yumurta parazitoitlerinin doğal etkinliği belirlenmiştir. Saptanan doğal 

etkinlik ile o alandaki yumurta parazitoitinin yoğunluğu ve buna bağlı olarak zararlıyı 

baskı altına alma durumu ortaya konabilir. Parazitoit saptanan bağların özellikleri ve 

ilaçlamalar konusunda üreticiler ve teknik elemanlar bilgilendirilerek parazitoitlerin doğal 

etkinliğinin artması desteklenebilir. Saptanan parazitoitlerin biyolojik mücadelede 

kullanılma imkanları ortaya konmuştur. 

Bu proje ile biyolojik mücadelede kullanılmak üzere gerekli olan temel veriler elde 

edilmiştir. Saptanan yumurta parazitoitlerinin laboratuarda üretimi mümkün olmuştur. Bu 

parazitoitlerin biyolojik mücadele çalışmalarında kullanılma imkanı araştırılacaktır. 



Proje Adı : Mardin İli Bağ Alanlarında Bulunan Thrips (Thysanoptera) 

Türleri, Popülasyon Değişimi, Zarar Oranı, Öncelikli Türün 

Biyolojisi ve Doğal Düşmanlarının Belirlenmesi 

Lider : Mehmet KAPLAN (Diyarbakır ZMAİ) 

Raportörler : Dr. Fatma ÖZSEMERCİ (Bornova ZMAİ) 

: Dr. Adalet HAZIR (Adana BMAİ) 



2- Projenin metot kısmında thrips türlerinin belirlenmesi amacıyla örnek alma işleminin ne 

kadar sıklıkla yapılacağı, her bağa kaç kez gidileceğinin bildirilmesine, 

3- Örnekleme sayısının artırılarak 100 darbe metodunun uygulanmasına, 

4- Meyve ve yaprak sayımlarının iki bağda yapılacağının belirtilmesine, 

5- Metot bölümünde meyve zararının belirlenmesi kısmının yeniden düzenlenmesine, 

6- Proje metodunun ilgili yerlerine yararlanılan doktora tezinin literatür olarak 


7- Aynı bölgede yürütülerek 1998 yılında tamamlanmış çalışmanın ve 2004 yılından bu 

yana konu ile ilgili yapılmış çalışmaların ilave edilerek proje literatürünün güncellenmesi 

ve yararlanıldığı doktora tezinden bire bir alınan cümlelerinin değiştirilmesine, 

56



verilmiştir. 



Proje Adı : Erzincan Bağlarında Bağ Yaprak Uyuzu Colomerus vitis Pgst. 

(Acarina: Eriophyidae)’in Yoğunluğu, Yayılışı, Biyolojisi ve 

Doğal Düşmanları Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Orhan KAYA (Erzincan BKAİ) 

Raportörler : Dr. F. Özlem ALTINDİŞLİ (Bornova ZMAİ) 

: Mustafa TÜFEKLİ (Adana BMAİ) 


1-Mevcut araştırma konusunun öncelikli ve önemli olmasına rağmen ilgili Enstitünün alt 

yapısının yeterli olmaması, laboratuar ve doğa çalışmasında kullanılacak metodun zararlı 

biyoekolojisi göz önüne alındığında yeterli olmaması sebebiyle bu projenin 

yürütülmemesine, 

2-2013 yılı grubuna enstitünün öncelikli konuları arasından seçilecek yeni bir konunun 

proje halinde getirilmesine karar verilmiştir. 

Yürürlük Durumu: Çalışılmayacaktır. 

3. Proje No : 

Proje Adı : Doğu Akdeniz Bölgesi Bağ Alanlarındaki Parazitoit ve 

Predatörlerin Tespiti, Zararlı Salkım güvesi [(Lobesia botrana 

Den. Schiff. (Lepidoptera: Tortricidae)]’nin Biyolojik 

Mücadelesinde Trichogramma evanescens West. (Hym., 

Trichogrammatidae)’in Etkinliğinin Belirlenmesi 

Lider : Mustafa TÜFEKLİ (Adana BMAİ) 

Raportörler : Serpil KARADAĞ (Gaziantep AFAİ) 

: Dr. Fatma ÖZSEMERCİ (Bornova ZMAİ) 



2-Projenin amaçlarına yumurta parazitoidlerinin etkinliklerinin araştırılması konusunun 

eklenmesine, 

3-Çalışmanın yapılacağı illere göre bakılacak bağ sayısı ve çalışılacak ilçelerin materyal 

metod bölümüne eklenmesine, 

4-Parazitoidlerin ve predatörlerin saptanması bölümlerinin ayrı başlıklar altında 

yenilenmesine, 

5-Bulaşma oranının tespitinin 100 salkım üzerinden, zarar oranının ise her parselde 16 

salkımda toplam bulaşık tane sayısının sağlam tane sayısına oranlanmasıyla yapılmasına, 

6-Salkım güvesinin yumurta, larva, pupa ve ergin parazitoidlerinin tespiti çalışmalarının da 

eklenmesine, 

7-Proje isminin “Doğu Akdeniz Bölgesi Bağ Alanlarındaki Parazitoit ve Predatörlerin 

Tespiti, Salkım güvesi [(Lobesia botrana Den. Schiff. (Lepidoptera: Tortricidae)]’nin 

Biyolojik Mücadelesinde Trichogramma evanescens West. (Hym., 

Trichogrammatidae)’in Etkinliğinin Belirlenmesi” şeklinde değiştirilmesine 

8-Projenin amaçlarına yumurta parazitoidlerinin etkinliklerinin araştırılması konusunun 

57

eklenmesinden dolayı proje süresinin 3 yıl olarak düzenlenmesine, 



verilmiştir. 


4. Proje No : 

Proje Adı : Trakya Bağlarında Virüslü Alanların Belirlenerek Virüs Vektörü 

Xiphinema spp Nematod Türlerinin Saptanması ve Bunlara Karşı 

Alternatif Mücadele Olanaklarının Araştırılması 

Lider : Lerzan ÖZTÜRK (Tekirdağ Bağcılık Aİ) 


: Dr. Adnan TÜLEK (Edirne TTAE) 



2-Proje ismi ile ilgili oylama yapılmış, “Trakya Bağlarında Virüs Vektörü Nematod 

Türlerinin Belirlenmesi ve Önemli Türün Virüs-Vektör İlişkilerinin Saptanması” 39 oy; 

“Trakya Bağlarında Virüs Vektörü Nematod Türlerinin Belirlenmesi ve Virüs-Vektör 

İlişkilerinin Saptanması” 9 oy almıştır. Proje ismi “Trakya Bağlarında Virüs Vektörü 

Nematod Türlerinin Belirlenmesi ve Önemli Türün Virüs-Vektör İlişkilerinin 

Saptanması” olarak belirlenmiştir. 

3-Çalışmanın 5 tekerrürlü olarak yürütülmesine, 

4-Moleküler çalışmalara üniversal primerlerin eklenmesine, 

5-Projenin yeni formata göre düzenlenmesine, 

6-Çalışma kapsamından mücadele kısmının çıkarılmasına, 

7-Proje süresinin 3 yıl olarak değiştirilmesine, çalışma takvimi metodu ve bütçesinin buna 

göre düzenlenmesine, 

8-Metoda survey kısmının ilave edilmesine, 



verilmiştir. 



1. Proje No : TAGEM-BS-11 / 04-09 / 01-13 

Proje Adı : İhracata Yönelik Sofralık Üzüm ve Çilekte Sorun Olan 

Frankliniella occidentalis Pergande (Thysanoptera: Thripidae)’in 

Depo Koşullarındaki Mücadelesi 

Lider : Dr. Fatma ÖZSEMERCİ (Bornova ZMAİ) 

Raportörler : Murat ÖLÇÜLÜ (Adana BMAİ) 

Mehmet KAPLAN (Diyarbakır ZMAİ) 



2- Proje çalışmaları 2012 yılında başlayacaktır. 

3-Projenin yardımcı araştırıcılarından Dr. Türkan KOÇLU’nun emekli olması nedeniyle 

58

çıkarılmasına, projeye Uzm. Seher TANYOLAÇ ve Uzm. Fatma IŞIK’ın yardımcı 

araştırıcı olarak eklenmesine karar verilmiş olup, alınan kararlar doğrultusunda proje 

gelişme raporu oybirliğiyle kabul edilmiştir. 


10. Proje No BS-04/06-09-185 

UZAKDOĞU ÜLKELERİNE YAŞ MEYVE İHRACATINDA 

Ülkesel Proje Adı SORUN OLAN ZARARLILARA KARŞI UYGULANACAK 

FARKLI MÜCADELE YÖNTEMLERİNİN ARAŞTIRILMASI 

Koordinatörü Dr. F. Özlem ALTINDİŞLİ (Bornova ZMAİ) 


1. Proje No : BS-04/06-09-185 (1) (DTM) (Bilgi) 

Proje Adı : Akdeniz Meyve sineği (Ceratitis capitata Wied.) (Diptera: 

Tephritidae)’nin Kiraz Meyvelerine Yapay Bulaştırılması Sonrası 

Uygulanacak 


Farklı Mücadele Yöntemlerinin Etkinliğinin 

Lider : Dr. F. Özlem ALTINDİŞLİ (Bornova ZMAİ) 



edilmiştir. 


2. Proje No : BS-04/06-09-185 (2) (DTM) (Bilgi) 

Proje Adı : Elma İç kurdu [(Cydia pomonella L.) (Lepidoptera: 

Tortricidae)]’nun Kiraz Meyvelerine Yapay Bulaştırılması 

Sonrası Uygulanacak Farklı Mücadele Yöntemlerinin 

Etkinliğinin Araştırılması 

Lider : Dr. Ayşe ÖZDEM (Ankara ZMMAE) 



edilmiştir. 


3. Proje No : BS-04/06-09-185 (3) (DTM) (Bilgi) 

Proje Adı : Akdeniz Meyve sineği Ceratitis capitata (Wied) (Diptera: 

Tephritidae)’nin Turunçgil Meyvelerine Yapay Bulaştırılması 

Sonrası Soğuk Uygulamalarının Etkinliğinin Araştırılması 

Lider : Dr. F. Özlem ALTINDİŞLİ (Bornova ZMAİ) 


1-Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul 

edilmiştir. 

59


11. 

BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK 


1. Proje No : TAGEM–BS-06/ 06-06 /01-25 

Proje Adı : Sultandağı Havzasındaki Kiraz Bahçelerindeki Tozlayıcı Arı 

Biyoçeşitliliği, Bunların Doğal Habitatlardaki Yayılışı ve Önemli 

Türlerin Desteklenmesine Yönelik Araştırmalar 

Lider : Dr. Yasemin GÜLER (Ankara ZMMAE) 


: Dr. Naime Z. ELEKÇİOĞLU (Adana BMAİ) 



2-Gelişme raporunda dönem bulguları bölümünde 2011 yılı sonuçları özet halinde verilip 

önceki yıllarda elde edilen sonuçlarla tartışılmasına, 

3-Gelişme raporunda çalışmanın tamamlandığının tartışma kanı bölümünde bir cümle ile 

belirtilmesine karar verilmiş olup, proje gelişme ve sonuç raporu oy birliği ile kabul 

edilmiştir. 




Bu proje ile Sultandağı havzası kiraz bahçelerindeki tozlayıcı arı türlerini tespit etmek, 

Seçilen kiraz bahçelerindeki tozlayıcı arı tür çeşitliliğini ortaya koymak ve farklı tarımsal 

uygulamaların arı çeşitliliğine etkisini belirlemek, Kirazın çiçeklenme döneminde, bal 

arısının aktivite gösteremediği yağışlı ve soğuk hava koşullarında yeterli arı faaliyeti 

gerçekleşmediği için kirazda ortaya çıkan döllenme sorununun çözümü için bu koşullarda 

etkinlik gösterebilecek arı türlerini belirlemek, Alternatif arı türlerinin ile popülasyonunu 

artırmak amacı ile yapay yuva çalışmaları yapmak ve Afyonkarahisar ilinin tüm doğal 

alanlarındaki arı türlerini belirlemek hedeflenmiştir. Sultandağı havzasındaki üç kiraz 

bahçesinden 4143 arı örneği toplanmış ve bu örneklerden toplam 87 tür teşhis edilmiştir. 

Teşhis edilen türlerden 51’nin kirazın tam çiçeklenme döneminde, 15’inin ise bal arısı için 

olumsuz hava koşulları olan 12 0 C’nin altındaki sıcaklık ve yağış koşularında aktif olduğu 

belirlenmiştir. Bal arısının yanı sıra bölgede kiraz çiçeklerinin tozlaşmasında etkili 

olabilecek doğal arı türlerine yönelik önemli seviyede bir potansiyelin olduğu ortaya 

çıkmıştır. Özellikle olumsuz hava koşullarında dahi uçuş aktivitesini sürdürdüğü belirlenen 

15 arı türünün, bal arısına alternatif olabilmeleri yönünden ayrıca dikkate alınmaları 

gerekmektedir. 

Arılar (Hymenoptera, Apoidea), tarımsal ekosistemlerde tür zenginliğini en iyi gösteren 

biyolojik indikatör oldukları için, Birleşmiş Milletler Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesinin 

Tarımsal Biyolojik Çeşitlilik İş Programına dahil edilmişlerdir: Bu sözleşmeye imza atan 

Ülkelerden biri olarak bu alanda çalışma yapma zorunluluğumuz bulunmaktadır. Bu 

kapsamda Simpson (D) ve Shannon-Weaver (H) çeşitlilik indeksleri kullanılarak Tarımsal 

Biyolojik Çeşitliliğe yönelik bir çalışma Ülkemizde ilk kez bu proje kapsamında 

gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın yürütüldüğü üç kiraz bahçesi, sahip oldukları arı çeşitliliği 

biyolojik çeşitlilik indeksleri ile belirlenerek birbirleri ile karşılaştırılmışlardır. Bahçeler 

arasındaki arı çeşitliliği yönünde saptanan farklılığın yabancı ot mücadelesinde uygulanan 

metotların farklı olmasından kaynaklandığı tespit edilmiştir. En yüksek arı çeşitliliğinin 

60

sırası ile yabancı ot mücadelesi hiç yapılmayan ve biçerek mücadele yapan bahçelerde 

olduğu saptanmıştır. Bu da bahçedeki arı çeşitliliği ile yabancı otların varlığı arasında 

pozitif bir ilişkinin olduğunun bir göstergesidir. Kiraz bahçelerinde özellikle kirazın 

çiçeklenme döneminde döllenme sorunu ile karşılaşmamak için yabancı ot mücadelesinde 

toprak işleme yerine biçme yönteminin uygulanması doğal arı türlerinin tozlayıcı 

etkinliğini artırmak açısından önemlidir. 

Olumsuz hava koşullarında dahi aktif olan türlerin bahçelerdeki populasyonunu artırmak 

amacı ile kullanılan iki farklı yapay yuva Osmia bicornis ve O. caerulescens (Hym.: 

Megachilidae) tarafından kullanılmıştır. Bu iki türün yuva yapıları, yuvadan çıkış oranları 

ve çıkışı etkileyen faktörler de araştırılmıştır. Özellikle O. bicornis, yapay yuvalar ile 

yuvalandırılarak Avrupa’da 20. yy.’ın ikinci yarısından bu yana meyve bahçelerinde 

polinatör olarak kullanılmaktadır. Ancak O. caerulescens türü ile birlikte bu türün 

yuvalanma davranışa yönelik bir çalışma Ülkemizde ilk kez bu proje kapsamında 

yürütülmüştür. Özellikle olumsuz hava koşullarında karşımıza çıkan döllenme 

problemlerini aşmak için bu iki türün yuvalanma biyolojilerinin daha detaylı çalışılması ve 

uygulamada bal arısına alternatif veya bal arısını destekleyici türler olarak kullanılması 

yoluna gidilmesi gerekir. 

Çalışma sonucunda bu iki türün 6-9mm çapındaki kamışları yuva olarak tercih ettiği 

belirlenmiştir. Üreticilerin bu çaplardaki kamış kümelerini bir PCV boru içerisine 

yerleştirerek ağaç dallarına asmaları Osmia türlerinin populasyonun desteklenmesi için 

önerilebilir. 

Olumsuz hava koşullarında aktif olduğu tespit edilen bir diğer tür ise Andrena flavipes 

(Hym.: Andrenidae)’dir. Çalışılan kiraz bahçelerinde en yüksek birey sayısına sahip 

olduğu belirlenen bu türün topladığı polenler analiz edilerek besin tercihleri saptanmaya 

çalışılmıştır. Çalışma sonucunda, kirazın tozlaşmasında rol oynadığı ancak primer 

polinatör olmadığı ortaya konulmuştur. Diğer türlerin de topladığı polenler analiz edilerek 

besin tercihleri belirlenmeli ve kiraz çiçeklerini ziyaret edip etmediği saptanmalıdır. 

Böylece uygulamada bal arısına alternatif olabilecek arı türleri daha net olarak ortaya 

çıkabilecektir. 

Arılar için alternatif besin kaynağı olabilecek bitki türlerini belirlemek amacı ile kiraz 

bahçelerinden yabancı otlar toplanmış ve 37 tür teşhis edilmiştir. Özellikle hava koşulları 

nedeniyle kirazın birkaç gün veya birkaç hafta geç çiçek açması gibi durumlarda bu çiçekli 

bitkiler bahçede arı populasyonunun devamlılığı için alternatif besin kaynaklarını 

oluşturmaktadır. Bu nedenle bahçelerde çiçekli bitkilerin kirazın tomurcuk kabarması ile 

yeşil meyve dönemlerinde bir süre biçilmeden veya sürülmeden bırakılması arılar için 

önem arz etmektedir. 

Afyonkarahisar ilinin tüm doğal alanlarında yapılan arazi çalışmaları sonucunda 1455 arı 

örneği toplanmıştır. Yapılan teşhis çalışmaları sonucunda, 117’si Afyonkarahisar ili, 78’i 

Ege Bölgesi, üçü de Türkiye faunası için yeni kayıt niteliği taşıyan toplam 141 türün teşhisi 

gerçekleştirilmiştir. Teşhis edilen bu türler, Enstitü bünyesinde yer alan Bitki Koruma 

Müzesi’nde referans materyal olarak kullanılmak üzere saklanacaktır. 

Monokültür tarıma yönelim, tarımın mekanizasyonu gibi faktörlerin ekosistem üzerinde 

meydana getirdiği etkiyi belirleyebilmek için tozlayıcı türler, biyolojik gösterge (indikatör) 

olarak kullanılmaktadır. Uygulamalar sonrasındaki değişimleri takip edebilmek ancak 

çalışılan bölgenin faunasının özellikle biyolojik gösterge durumunda olan grupların 

önceden çok iyi bilinmesi ile mümkündür. 


Proje Adı : Bartın ve Kastamonu İlleri Sterrnorhyncha (Hemiptera) 

Biyoçeşitliliği, Doğal Düşmanları ve Bölge Ekolojisinin Türlerin 

61

Yayılışına Etkisinin Modellenmesi Üzerine Araştırmalar 

Lider : Dr. Işıl ÖZDEMİR (Ankara ZMMAE) 


Dr. Naime ELEKÇİOĞLU (Adana BMAİ) 



2- Son teşhisi yapılan türlerin de gelişme raporunda verilmesine, 

3- Proje bir yıl uzatılacağından gelişme raporunda talep edilen bütçenin belirtilmesine, 

4-Projenin 1 yıl uzatılmasına 2013 çalışma grubuna gelişme ve sonuç raporunun 

getirilmesine karar verilmiş olup, proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul edilmiştir. 




Proje Adı : Hayıt Bitkisinin (Vitex agnus castus) Biyolojik Mücadelede 

Parazitoidler Üzerinde Etkileri ve Parazitoidlerin Tespiti 

Lider : Halil GÜR (Alata BKAİ) 

Raportörler : Mustafa TÜFEKLİ (Adana BMAİ) 



Projede çalışılacak olan hayıt bitkisinin yetişmesi için yaklaşık 3 yıl gibi bir süreye ihtiyaç 

olmasından dolayı, bu projenin amacına uygun çalışılabilmesi için, öncelikle söz konusu 

bitkinin yetiştiricilik bölümünün tamamlandıktan sonra gruba getirilmesinin uygun 

olacağına oy birliği ile karar verilmiştir. 


2. Proje No : 

Proje Adı : Ankara ve Çankırı İlleri Meyve Bahçelerinde Kırmızı Duvarcı 

Arısı [Osmia bicornis (L., 1758) (Hym.: Megachilidae)]’nın 

Yoğunluğunun Belirlenmesi ve Yuvalanma Biyolojisi Üzerine 


Lider : Dr. Yasemin GÜLER (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : Dr. Naime Z. ELEKÇİOĞLU (Adana BMAİ) 

: Halil TOPUZ (Bornova Zeytincilik Aİ) 



2-İller itibari ile çalışmanın yapılacağı bahçe sayısının verilmesine, 

3-Materyal kısmına Malezya tuzağının eklenmesine, 



verilmiştir. 


3. Proje No : 

Proje Adı : Kayseri İlinde Lepidoptera Takımının Parazitoiti Olan 

62

Tachinidae (Diptera) Türlerinin Belirlenmesi 

Lider : Dr. Turgut ATAY (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : Halil TOPUZ (Bornova Zeytincilik Aİ) 

: Gülay KAÇAR (Adana BMAİ) 



2-Projenin amaç ve gerekçe kısmında verilen zararlı türlerin Türkçe isimlerinin 

verilmesine, 

3-Projenin amaç ve gerekçe kısmında Tachinidae türlerinin biyolojik mücadelede 

kullanımı ile ilgili bilgilerin verilmesine, 

4-Metot kısmında çalışmanın yürütüleceği alanların ayrıntılı olarak verilmesine, 

5-Çalışmanın yürütüleceği yılların belirtilmesine, 



verilmiştir. 




Proje Adı : Batı Karadeniz Bölgesinin Doğal ve Tarım Alanlarında 

Geometridae ve Tortricidae (Lepidoptera) Biyoçeşitliliği 

Lider : Dr. Mustafa ÖZDEMİR (Ankara ZMMAE) 

Raportörler : Dr. Adalet HAZIR (Adana BMAİ) 

Cemil HANTAŞ (Yalova ABKMAE) 



2-Çizelge başlıklarının içerikle uyumlu hale getirilmesine, 

3-Tartışma kanı kısmında projenin hedeflerinin tümünün gerçekleşmediğinden dolayı 

projenin 1 yıl uzatılmasına karar verilmiş olup, alınan kararlar doğrultusunda proje gelişme 

raporu oybirliğiyle kabul edilmiştir. 


12. ORGANİK TARIM PROJELERİ 


1. Proje No : 4 ORGETKİD (Bilgi) 

Proje Adı : Türkiye’ de Bahçe Bitkileri Konusunda Organik Üretime Yönelik 

Yapılan AR-GE Çalışmalarının Etki Değerlemesi - 1 Organik 

Bahçe Bitkileri Konusunda Yapılmış TAGEM Destekli Dört AR- 

GE Çalışmasının Etki Değerlemesi 

Lider : Dr. Filiz PEZİKOĞLU (Yalova ABKMAE) 

Yrd. Araş. : Dr. F.Özlem ALTINDİŞLİ (Bornova ZMAİ) 


63


Dr. Adalet HAZIR (Adana BMAİ) 

Projenin yardımcı araştırmacısı tarafından gruba bilgi verildi. Proje sonuç raporu oy birliği 

ile kabul edilmiştir. 




Projede, dört farklı TAGEM araştırma ve geliştirme çalışmasının ve sonuçlarının 

ekonomik ve sosyal etkilerinin ölçülmesi amaçlanmıştır. 

1-Ele alınan tüm projeler açısından gerek üretici uygulamaları gerekse de araştırma 

uygulamalarına ait brüt karlar pozitif çıkmıştır. Tüm projeler için fayda/masraf oranı 1’in 

üstünde çıkmış, araştırma uygulamaları %8 indirgeme oranına göre pozitif ve bu oranın 

üstünde bulunmuştur. Dolayısı ile araştırma sonuçlarını benimseyen üreticiler açısından 

araştırma sonuçları pozitif ekonomik etkiye sahiptir denilebilir. 

2-Arazide çok sayıda üretici ile birlikte yürütülen araştırma projelerinin hedeflediği 

yeniliğin üreticilere kısa sürede benimsetilmede diğerlerine göre önemli bir farkı olduğu 

ortaya çıkmıştır. Üreticilerden kopuk gerçekleştirilen araştırma projelerine ait sonuçların, 

diğer kanallardan ve daha uzun sürede üreticiye ulaşabileceği görülmüştür. 

3-Kuru üzüm ve kuru incir konulu projelerin üretici eğitimleri yapma konusunda belirli bir 

başarı gösterdikleri görülmüştür. Ayrıca kuru üzüm konulu proje yürütücülerinin çalışma 

bölgesindeki sözleşmeli firma ile işbirliği yaparak çiftleşmeyi engelleme tekniğini firma 

teknik elemanlarına öğretmesi yani eğiticilerin eğitimi faaliyeti sonucu projenin eğitim 

konusunda bir çarpan etkisinden de söz etmek olasıdır. 

Projelerin fayda/masraf oranı, Üretici ile birlikte uygulama, Uygulamaya aktarılması 

hedeflenen projelerin yaygın etki düşünülerek kurgulanmasının sağlanması gerekir. 

Hizmet içi eğitimlerde ve sempozyumlarda Araştırma Enstitülerinde ve İl Müdürlüklerinde 

çalışan meslektaşlarımıza konunun önemi hakkında bilgiler verilecektir. 


1. Proje No : BBAD (Bilgi) 

Ülkesel : Gökçeada’da Organik Üzüm Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi 

Proje Adı 

Proje Adı Gökçeada Koşullarında Organik Üzüm Yetiştiriciliğinde Bağ 

Zararlılarının Yönetimi 

Lider : Dr. Cengiz ÖZER (Tekirdağ Bağcılık Aİ) 

Yrd. Araş. Dr. F.Özlem ALTINDİŞLİ (Bornova ZMAİ) 


Dr. Naim ÖZTÜRK (Adana BMAİ) 


Projenin yardımcı araştırmacısı tarafından gruba bilgi verildi. 


13. 

MÜNFERİT PROJELER 

64


1. Proje No : (Yüksek Lisans) 

Proje Adı : Antalya İli Nar Plantasyonlarında Görülen Bitki Paraziti 

Nematodların Morfolojik ve Moleküler Olarak Belirlenmesi 

Lider : Selda ÇALIŞKAN (Antalya BATEM) 

Raportörler : Dr. Halil TOKTAY (Adana BMAİ) 

: Atilla ÖCAL (Diyarbakır ZMAİ) 



2-Sunuda verilen metot bölümündeki kısımların projenin içeriğinde de verilmesine, 

3-Nematod örneklemelerinin toprağın 0-30 cm derinliğinden alınmasına, 

4-Duyarlılık çalışmalarında narın agronomik özelliklerinin dikkate alınmasına, 

5-Nematodlar yönüyle literatür özetinin genişletilmesine, 

6-Kaynakça bölümünün içerikle birlikte gözden geçirilmesine, 

7-Örneklemenin vejetasyon dönemi boyunca yapılacağının metot bölümünde yer almasına, 

8-Proje isminin “Antalya İli Nar Bahçelerinde Bulunan Bitki Paraziti Nematod 

Türlerine Karşı Çeşit Reaksiyonları” olarak değiştirilmesine, 

9-Çizelge 1’in proje amacı ve gerekçesi bölümüne alınmasına, 



verilmiştir. 


2. Proje No : ARIMNET/MANAGCAP (Bilgi) 

Proje Adı : Capnodis tenebrionis’e Karşı Yeni Semiokimyasal Araçlar 

Geliştirerek ve Sıcaklık ile Besinin Zararlının Gelişimine ve 

Üreme Davranışına Etkisini Belirleyerek Modern Mücadele 

Stratejileri Oluşturulması 

Lider : Dr. Cevdet KAPLAN (Bornova ZMAİ) 


Projenin ARIMNET’e sunulduğu ancak kabul edilmediği lider tarafından ifade edilmiş 

olup, söz konusu projenin TAGEM projesi olarak da yürütülmeyeceği kararı verilmiştir. 


3. Proje No : İl Özel İdaresi (Bilgi) 

Proje Adı : Beydağ İlçesi’nde Kestane Hastalık ve Zararlılarıyla Mücadele 

Lider : Dr. N. Mükerrem ÇELİKER (Bornova ZMAİ) 

Yrd. Araş. : Dr. Cevdet KAPLAN (Bornova ZMAİ) 


Projenin yardımcı araştırmacısı Dr. Cevdet KAPLAN (Bornova ZMAİ) tarafından bilgi 

verildi. 



verilmiştir. 

65


4. Proje No : 

Proje Adı : Nar’da Zararlı Portakal Güvesi [Cryptoblabes gnidiella Mill. 

(Lepidoptera: Pyralidae)]’nin Gün-Derece Modeli ve Moleküler 

Karakterizasyonu Üzerinde Araştırmalar 

Lider : Dr. Naim ÖZTÜRK (Adana BMAİ) 

Raportörler : Ahmet KARATAŞ (Antalya BATEM) 

: Vildan BOZKURT (Ankara ZMMAE) 



2-Proje isminin “Portakal Güvesi [Cryptoblabes gnidiella Mill. (Lepidoptera: 

Pyralidae)]’nin Nar’da Mücadelesine Esas Gün-Derece Modelinin Oluşturulması ve 

Moleküler Tanısı” olarak değiştirilmesine, 

3-Yumurta açılmadan önce fizyolojik bir değişim varsa metot bölümünde ilave edilmesine, 

4-Çalışmalarda elektronik iklim veri cihazlarından faydalanılmasına, 

5-Proje başlama tarihinin 2013 olarak değiştirilmesine, 



verilmiştir. 



1. Proje No : TAGEM-BS-11 / 04-02 / 01-16 (Doktora) 

Proje Adı : Elazığ ve Diyarbakır İlleri Meyve Alanlarındaki Coccoidea 

(Hemiptera) Üstfamilyasına Ait Türler, Yayılış Alanları ile 

Parazitoit ve Predatörlerinin Belirlenmesi ve Önemli Zararlı 

Türün Biyolojisi Üzerine Araştırmalar 




2-Çalışmalara 2012 yılı takvimine göre başlanılmasına karar verilmiş olup, proje gelişme 

raporu oy birliği ile kabul edilmiştir. 


2. Proje No : TAGEM-BS-11 / 04-05 / 01-17 (Yüksek Lisans) 

Proje Adı : Aydın İli İncir Alanlarında Lonchea aristella (Diptera: 

Lider 

Lonchaeidae)’nın Popülasyon Yoğunluğu ve Zarar Oranının 

Belirlenmesi 

: Eşref TUTMUŞ (Erbeyli İncir Aİ) 


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Proje gelişme raporu oy birliği ile kabul 

edilmiştir. 


66


Proje Adı : Erzincan ve Gümüşhane İllerinde Yetiştirilen Ilıman İklim Meyve 

Türlerinde Bulunan Aphididae (Hemiptera) Türleri, 

Yoğunlukları, Doğal Düşmanları ve Ara Konukçuları Üzerinde 


Lider : İsmail ALASERHAT (Erzincan BKAİ) 



edilmiştir. 



Proje Adı : Antalya İli Nar Alanlarında Zararlı Turunçgil Unlubiti 

Planococcus citri Risso (Hem., Pseudococcocidae)’ye Karşı 

Predatör Cryptolaemus montrouzieri (Muls.) (Col., Coccinellidae) 

ve Parazitoit Leptomastix dactylopii (How.) (Hym., Encyrtidae)’ 

nin Kullanılma Olanaklarının Araştırılması 

Lider : Ahmet KARATAŞ (Antalya BATEM) 

Raportörler : Eşref TUTMUŞ (Erbeyli İncir Aİ) 

: Mehmet KARACAOĞLU (Adana BMAİ) 



2-Proje bütçesi 2011 yılı içerisinde onaylandığı için çalışmalara 2012 yılı takvimine göre 

başlanılmasına karar verilmiş olup, proje gelişme raporu oy birliği ile kabul edilmiştir. 



Proje Adı : Denizli İli Nar Üretim Alanlarında Bulunan Zararlı ve Yararlı 

Böcek Türleri, Önemli Zararlı Türün Popülasyon Değişiminin ve 

Mücadelesine Esas Kritik Biyolojik Dönemlerinin Belirlenmesi 

Lider : Tevfik TURANLI (Bornova ZMAİ) 



edilmiştir. 



Proje Adı : Doğu Karadeniz Bölgesinde Yeni Bir Zararlı Ricania simulans 

(Walker, 1851) (Hem.: Ricaniidae)’ın Yayılışı, Konukçuları, 

Biyolojisi ve Mücadele Metotlarının Belirlenmesi 

Lider : Dr. Kibar AK (Samsun KTAE) 


: Dr. Cevdet KAPLAN (Bornova ZMAİ) 


67


2-Çizelge 2’ de yer alan ve R. simulans’ın yumurtalarından izole edilen fungusların 

entomopatojen olma özellikleri ile ilgili bilgilere yer verilmesine, 

3- Çizelge 3 ve Çizelge 4’te verilen fungusların etkinliğinin doğal koşullarda belirlenmesi 

ile ilgili olarak verilen değerler üzerinden bir kanıya gidilemeyeceği konusunda 

açıklamalara yer verilmesine, 

4-Tartışma ve kanı bölümünde “Azadirachtin’in biyolojik etkinliği ile ilgili yapılan 

çalışmalarda uygulanan metotla kesin bir kanıya gidilmemiştir” ifadesine yer verilmesine, 

5- Çalışmada biyolojisi ile konukçularının ayrı ayrı yazılmasına, 

6- Erginlerin kafese konulması ile ilgili tarihlerin gözden geçirilmesine, 

7-Projenin tartışma kanının son paragrafında 2012 yılında yapılacak çalışmalarla ilgili 

bilgilere yer verilmesi, 

8-2013 çalışma grubuna sonuç raporunun getirilmesine karar verilmiş olup, alınan kararlar 




Proje Adı : Marmara Bölgesinde Ayva Bahçelerinde Zararlı Böcek ve Akar 

Türleri ile Doğal Düşmanlarının Saptanması ve Önemli Türlerin 


Lider : Cemil HANTAŞ (Yalova ABKMAE) 


: Dr. Ayşe ÖZDEM (Ankara ZMMAE) 



2-Dönem bulgularında yer alan 2. ve 3. paragrafın materyal ve metod bölümüne 

aktarılmasına, 

3-Kırtırtılı ile ilgili literatür bilgisinin verilmesine, 

4-Kelebek sayısı/ tuzak ve kelebek sayısı/sinek/tuzak ifadelerinin sırasıyla Şekil 1 ve 2’de 

yer almasına, 

5-Tartışma kanı bölümünün son paragrafında 2012 yılındaki proje planı ile ilgili bilgilere 

yer verilmesine, 

6-2013 çalışma grubuna sonuç raporunun getirilmesine karar verilmiş olup, alınan kararlar 




Proje Adı : Manisa ve İzmir İllerinde Depolanmış Kuru Üzümlerde Zarar 

Yapan Coleoptera ve Lepidoptera Takımlarına Bağlı Türlerin 

Yaygınlık ve Yoğunlukları ile Parazitoit ve Predatör Böcek 

Türlerinin Belirlenmesi 

Lider : Dr. Dilek TURANLI (Bornova ZMAİ) 

Raportörler : Fatma BAĞCI (Ankara ZMMAE) 



1-Proje liderinin sağlık sorunları nedeniyle 2011 yılında herhangi bir çalışma 

yapılamamıştır. 

2-Yardımcı araştırıcılara Uzm. Fatma IŞIK’ın eklenmesine karar verilmiş olup, alınan 

68

kararlar doğrultusunda gerekçe ve proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul edilmiştir. 


9. Proje No : TAGEM–BS–10/04–08 / 02-16 

Proje Adı : Doğu Akdeniz Bölgesi Trabzon Hurması Alanlarındaki Fungal 

Hastalık Etmenleri ile Zararlıların Tespiti ve Mücadele 


Yrd. Arş. : Dr. Naime Z. ELEKÇİOĞLU (Adana BMAİ) 




1-Projenin yardımcı araştırmacısı tarafından gruba bilgi verildi. 

2-Materyal ve metot bölümünde yer alan sonuca yönelik bilgilerin ilgili bölüme 

aktarılmasına, 

3-Çizelge 2’ye arazi çıkış tarihlerinin verilmesine karar verilmiş olup, alınan kararlar 




Proje Adı : Bursa ve Yalova İllerinde Böğürtlende Zararlı Akar Acalitus 

essigi Hassan, (Acarina: Eriophyidae)’nin Yayılışı, Bulaşma 

Oranı ve Mücadelesine Yönelik Bazı Pestisitlerin Etkinliklerinin 




: Murat ÖLÇÜLÜ (Adana BMAİ) 



2- Projeye yardımcı araştırmacı olarak Uzm. Pınar HEPHIZLI’nın eklenmesine, 

3-Ticari bitkisel yağ yerine soya yağı, ruhsatlı mikronize kükürt (%80) ve Anonymous 

1923’e göre kurumda hazırlanan kükürt kireç bulamacının denemeye ilave edilmesine, 

4-Denemenin 2012 yılında Yalova TİGEM bahçesinde kurulmasına karar verilmiş olup, 

alınan kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul edilmiştir. 


11. Proje No : TAGEM–BS–10 / 04–06 / 01-15 (Doktora) 

Proje Adı : Ankara İli Armut Bahçelerinde Zararlı Cacopsylla pyri (L.) 

(Hemiptera: Psyllidae)’nin Alternatif Mücadele Yöntemlerinin 


Lider : Vildan BOZKURT (Ankara ZMMAE) 


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul edilmiştir. 


69


Proje Adı : Antalya İli Nar Bahçelerinde Ağaç Sarıkurdu [Zeuzera pyrin L. 

(Lepidoptera: Cossidae)]’nun Mücadelesine Esas Biyolojik 

Parametrelerin Belirlenmesi ve Alternatif Mücadele Metotlarının 


Lider : Ali ÖZTOP (Antalya BATEM) 

Raportörler : Dr. Naim ÖZTÜRK (Adana BMAİ) 

: Serpil KARADAĞ (Gaziantep AFAİ) 



2-Çizelge 5’in açıklanmasına, 

3-Bu yıl tek ilaçlama yapıldığı için ilaçlarla ilgili kanıya gidilmemesine, 

4-Biyolojik dönemlerle ilgili minimum ve maximum değerlerin çizelgelerde verilmesine, 

5-2012 yılında mücadelesine yönelik çalışmada feromon tuzak, biyolojik preparat, feromon 

tuzak+ biyolojik preparat ve kontrol karakterlerinin kullanılmasına, 

6-Kaç larvanın kültüre alındığının belirtilmesine, 

7-Bulaştırma çalışmalarında kullanılan larva sayılarının verilmesine karar verilmiş olup, 

alınan kararlar doğrultusunda proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul edilmiştir. 


13. Proje No : TÜBİTAK 1001 (Bilgi) 

Proje Adı : Ceviz (Juglans Regia L.)‘de Entegre Mücadeleye Esas 

Oluşturacak Bazı Çalışmalar ile Önemli Hastalık ve Zararlıların 

Mücadelesinde Alternatif Yöntemlerin Araştırılması 

Yrd. Arş. : Dr. Naim ÖZTÜRK (Adana BMAİ) 


Projenin yardımcı araştırmacısı tarafından gruba bilgi verildi. Proje gelişme raporu 



14. Proje No : TÜBİTAK (Bilgi) 

Proje Adı : Türkiye ve Yunanistan’da Yaprakbiti Parazitoitlerinin 

(Hymenoptera: Braconidae: Aphidiinae) Moleküler ve Ekolojik 

Çeşitliliğinin Ortaya Konulması 

Lider : Mehmet KARACAOĞLU (Adana BMAİ) 


Proje lideri tarafından gruba bilgi verildi. Proje gelişme raporu oybirliğiyle kabul edilmiştir. 


70

V.STANDART İLAÇ DENEME METOTLARI 

A- HUBUBAT, ENDÜSTRİ, SEBZE VE BAKLAGİL ZARARLILARI İLE İLGİLİ 

STANDART İLAÇ DENEME METOTLARI 

1-Kanola ‘da Yaprak Biti Standart İlaç Deneme Metodu (Adana BMAİ) 

Kanola bitkisinde, geniş alanlarda ekim yapılması halinde yaprak biti sorun olmaması ve 

ekonomik düzeyde zarar oluşturmaması nedeniyle ‘’Kanola’da Yaprak Biti Standart İlaç 

Deneme Metodu’’nun hazırlanmasının gerekli olmadığına karar verilmiştir. 

2- Mısır Koçan Kurdu Standart İlaç Deneme Metodu (Adana BMAİ) 

Söz konusu ‘’ Mısır Koçan Kurdu Standart İlaç Deneme Metodu ‘’ olarak gündeme giren 

bu konu, ‘Mısır Koçan Kurdu’na karşı Çiftleşmeyi Engelleme Tekniği’’ konusunda bir 

standart deneme metodunun hazırlanması şeklindedir. Talepte bulunan ‘’Nektar Tarım 

(Antalya)’’ firması için ‘’Mısır Koçan Kurdu’na karşı çiftleşmeyi engelleme Standart 

Deneme Metodu’’ 2010 Yılında hazırlanıp Antalya’daki Standart Deneme Metotları 

Toplantısına sunulmuştur. Ancak Çalışma grubu bu konuda Adana BMAİ tarafından özel 

sektörle ortaklaşa bir proje hazırlanarak çalışılması ve bu çalışmanın sonucunda da metodun 

hazırlanması gerektiğine karar vermiştir. Nektar Tarım Şirketi projeyi Adana BMAİ ile birlikte 

yürütebileceklerini dile getirmelerine rağmen; Daha sonra konu ile ilgili olarak firmanın 

talebini devam ettirmemesi, Adana BMAİ ile herhangi bir işbirliğine gitmemeleri ve ortak bir 

proje çalışması düşünülmemesi nedeniyle ilgili bir standart ilaç deneme metodu 

hazırlanamamıştır. 

3-Marul’da Yeşil kurt Standart İlaç Deneme Metodu (Adana BMAİ) 

Marul’da Yeşil Kurt ekonomik düzeyde sorun olmaması nedeniyle Standart İlaç Deneme 

Metodunun hazırlanmasının gerekli olmadığına karar verilmiştir. 

4-Yonca’da Spodoptera sp. Standart İlaç Deneme Metodu (Bornova ZMAİ) 

Bornova Zirai Mücadele Araştırma İstasyonu Müdürlüğü tarafından konu ile ilgili olarak 

2010-2011 yıllarında çalışmalar aşağıda özetlenmektedir: 

Spodoptera littoralis (Boisd.) (Lepidoptera: Noctuidae) Aydın İlinde 2010 yılı sonbahar 

döneminde ilk kez sorun olmuş, mücadelesi için Koruma ve Kontrol Müdürlüğünce geçici 

olarak insektisit önerisinde bulunulmuştur. Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü 

3.11.2010 tarih ve BSA-1291 sayılı ilgi (a) yazısı ile, Koruma ve Koruma ve Kontrol Genel 

Müdürlüğü’nün 18. 10.2010 tarih ve 14148/039390 sayılı yazısına istinaden “Yoncada 

Spodoptera sp. Zirai Mücadele Teknik talimatı ve Standart İlaç Deneme Metodu”nun 

hazırlanması konusunun ilgili enstitülerce görüşülüp, 2011 yılı Program Değerlendirme 

Toplantısına getirilmesi istenmiştir. Enstitülerden alınan görüşlere göre zararlının Zirai 

Mücadele Teknik Talimatı ve Standart İlaç Deneme Metodunun hazırlanabilmesi için 

biyolojisi ve zararına yönelik detaylı bilgiler elde edilmesine ihtiyaç olduğu belirtilmiştir. Bu 

nedenle eldeki verilerle talimat ve standart ilaç deneme metodunun hazırlanamayacağı, 2011 

yılında yoncada yapılacak gözlemler sonucuna göre konunun yeniden değerlendirilmesinin 

uygun olacağı kararına varılmıştır. 

2011 yılında Alt çalışma gurubunda, konu ile ilgili yapılan tartışmaların sonucunda; 

Bornova Zirai Mücadele Araştırma İstasyonu, Ankara Zirai Mücadele Merkez Araştırma 

Enstitüsü, Adana Biyolojik Mücadele Araştırma İstasyonu, Erzincan Bahçe Kültürleri 

Araştırma İstasyonu ve Diyarbakır Zirai Mücadele Araştırma İstasyonu tarafından yonca 

bulunan bu zararlının tanısı, biyolojisi ve zararı ile ilgili bir ön çalışmaların yapılması ve 

sonuçlarının 2012 yılı alt çalışma grubuna getirilmesine karar verilmiştir. 

Ege Bölgesi’nde 2010 yılında Aydın’da yoncada sorun olan Spodoptera littoralis için 

2011 yılında Aydın İl Tarım Müdürlüğü ile kanalı ile zararlının takibi yapılmış ve Spodoptera 

littoralis 2011 yılında sorun oluşturmamıştır. 

Grup tarafından Ankara ZMMAE, Antalya BATEM, Erzincan TAE, Diyarbakır ZMAI 

ve Adana BMAI Müdürlüklerinden alınan bilgiler doğrultusunda Spodoptera spp.’nin 

71

yoncada sorun oluşturmadığı ve bu aşamada Standart İlaç Deneme Metodunun 

hazırlanmasına gerekli olmadığına karar verilmiştir. 

5-Patates Güvesi Standart İlaç Deneme Metodu 

Bu konuda temel verilerin(özellikle mücadele zamanı ile ilgili) elde edilmesi amacıyla Ankara 

ZMMAE tarafından bir proje hazırlanarak 2013 yılı Program Değerlendirme Toplantısına 

getirilmesine karar verilmiştir. 

B. MEYVE-BAĞ ZARARLILARI İLE İLGİLİ STANDART İLAÇ DENEME METOTLARI 

1. Elma İçkurdu [Cydia pomonella (L.) (Lep.: Tortricidae)] Çiftleşmeyi Engelleme 

Tekniği Standart Deneme Metodu (Ankara ZMMAE) 

Elma İçkurdu [Cydia pomonella (L.) (Lep.: Tortricidae)] Çiftleşmeyi Engelleme Tekniği 

Standart Deneme Metodu görüşülmüş olup uygun bulunmuştur. 

2. Salkım güvesi (Lobesia botrana (Lep : Tortricidae) Çiftleşmeyi Engelleme Tekniği 

Standart Deneme Metodu (Bornova ZMAİ) 

Salkım güvesi (Lobesia botrana (Lep : Tortricidae) Çiftleşmeyi Engelleme Tekniği Standart 

Deneme Metodu görüşülmüş olup uygun bulunmuştur. 

3. Kayısı Yaprak Uyuzu (Eriophyes similis) Standart İlaç Deneme Metodu (Diyarbakır 

ZMAİ) 

Standart İlaç Deneme Metodunun Karşılaştırma İlacı bölümünün; “Karşılaştırma ilacı olarak 

ülkemizde ruhsatlı bitki koruma ürünlerinden biri seçilmelidir. Formülasyon tipi ve etki şekli 

denenecek ilaçlarla aynı olmalıdır. Karşılaştırma ilacının bulunmaması durumunda ise; şahit 

ile karşılaştırarak deneme kurulabilir. Emsalden ruhsatlandırılacak preparatlar için ise 

öncelikle ilk defa ruhsat almış orijinal ilaç dikkate alınır. Bulunmadığı takdirde aynı aktif 

maddeli ruhsat almış preparat mukayese ilacı olarak alınır” şeklinde değiştirilmesi kararı 


4.Şeftalide ve Nektarinde Çiçek Thripsi [Frankliniella occidentalis Perg. (Thysanoptera: 

Thripidae)] Standart İlaç Deneme Metodu (Yalova ABKMAE) 

Şeftalide ve Nektarinde Çiçek Thripsi [Frankliniella occidentalis Perg. (Thysanoptera: 

Thripidae)] Standart İlaç Deneme Metodu görüşülmüş olup uygun bulunmuştur. Standart İlaç 

Deneme Metodunun Karşılaştırma İlacı bölümünün; “Karşılaştırma ilacı olarak ülkemizde 

ruhsatlı bitki koruma ürünlerinden biri seçilmelidir. Formülasyon tipi ve etki şekli denenecek 

ilaçlarla aynı olmalıdır. Karşılaştırma ilacının bulunmaması durumunda ise; şahit ile 

karşılaştırarak deneme kurulabilir. Emsalden ruhsatlandırılacak preparatlar için ise öncelikle 

ilk defa ruhsat almış orijinal ilaç dikkate alınır. Bulunmadığı takdirde aynı aktif maddeli 

ruhsat almış preparat mukayese ilacı olarak alınır” şeklinde değiştirilmesi, Uygulama Zamanı 

ve Uygulama Sayısı kısmına “Çiçeklerin %5’i açıldığı zaman ilaçlama yapılır. Tek uygulama 

yeterlidir.” ifadesinin eklenmesi kararı alınmıştır. 

72

VI. GKGM TARAFINDAN GÖRÜŞÜLMESİ İSTENİLEN KONULAR 


GRUBU 

a)Adana BMAİ tarafından Mısır Koçan kurdu biyolojik mücadele etmenleri 

konusunda uygulamaya yönelik çalışmaların yapılması 

Konu alt çalışma gurubunda görüşmeye açılmış ve Adana BMAİ konu uzmanları tarafından 

konunun dikkate alınacağı belirtilmiştir. 

b)Küresel iklim değişikliklerinin hastalık ve zararlılar üzerindeki etkisi 

Alt Çalışma gurubumuzda zararlılar yönünden yürütülen birçok proje çalışmasında 

(Biyoloji, Ekoloji, Populasyon takibi gibi) konu dolaylı olarak ele alınmakta ve 

irdelenmektedir. Önümüzdeki dönemde yapılacak olan proje çalışmalarında konunun dikkate 

alınmasına karar verilmiştir. 

B. MEYVE - BAĞ ZARARLILARI ALT ÇALIŞMA GRUBU 

a) “Hasadın geciktirilmesi amacıyla bağların örtü altına alınmasının, hastalık ve 

zararlılar üzerine olan etkilerinin Manisa İl Müdürlüğü, Bağcılık AİM ve Bornova 

ZMAİM. işbirliği ile çalışılarak sonucunun GKGM’ye gönderilmesi” 

Bornova Zirai Mücadele Araştırma İstasyonu Müdürlüğü tarafından Manisa Bağcılık 

Araştırma İstasyonu Müdürlüğü ile birlikte örtü altına alınan bağlarda hastalık ve zararlıların, 

2012 yılında üretim sezonu boyunca izlenmesi, üst üste yapılan ilaçlamalarla ilgili sorunun 

boyutunun ortaya konmasına çalışılarak bir sonraki gruba bu konuda bilgi getirilmesine karar 

verilmiştir. 

b) “Fındıkta dalkırana karşı kullanılan kırmızı yapışkan tuzakların Antepfıstığında 

yazıcı böcekler için de denenmesi” 

Diyarbakır Zirai Mücadele Araştırma İstasyonu Müdürlüğü tarafından kırmızı yapışkan 

tuzakların talimatta bulunan tuzak dal yöntemi ile karşılaştırmalı olarak ön çalışma halinde 

yürütülerek bir sonraki gruba bu konuda bilgi getirilmesine karar verilmiştir. 

c) “Küresel iklim değişikliklerinin hastalık ve zararlılar üzerindeki etkisinin 

araştırılması” 

Yürütülecek çalışmalarda gerekli durumlarda küresel iklim değişikliğinin hastalık ve 

zararlılar üzerine etkisinin olanaklar ölçüsünde araştırmalara dahil edilmesi tavsiye kararı 


d) Meyve bahçelerinde görsel tuzaklar standart deneme metodu ile zeytin sineği tuzakla 

yakalama standart deneme metotlarında yer alan “deneme yerinin özellikleri” ile 

“sayım ve değerlendirme” bölümlerinde “tuzaklarda yeterli ergin yoğunluğu” ifadesinin 

net olmadığının firmalarca dile getirilmesi, zaman zaman denetlemelerde ve raporlarda 

sorun yaşanması” 

Bornova Zirai Mücadele Araştırma İstasyonu Müdürlüğü konu uzmanı tarafından ilgili 

standart deneme metodu gözden geçirilerek gerekli düzeltme ve eklemeler yapılarak diğer 

enstitülerden görüş alındıktan sonra Bakanlığa resmi yazı ile iletilmesine karar verilmiştir. 

e) Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nün 20.12.2011 tarih ve 

B.12.0.GKG.0.06.02.00.045- 4306-42381 sayılı “Fümigasyon” konusunun görüşülmesi, 

73

B.12.0.GKG.0.06.02.00.045- 4306-42381 sayılı ve 20.12.2011 tarihli Gıda ve Kontrol Genel 

Müdürlüğü’nün yazısında geçen ithalat kalemlerinin ve karantina etmenlerinin dikkate alarak 

ilgili konu uzmanlarının ve Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nün karantina konusunda 

çalışan elemanlarının hazırlıklı katılımı ile bir toplantı düzenlenmesine karar verilmiştir. 

f) “Turunçgilde faydalılara karşı yan etki deneme çalışması” konusunun görüşülmesi 

Pestisitlerin faydalılara yan etki deneme metotlarında ‘tarla ve yarı tarla denemeleri iki farklı 

bölgede veya iki farklı lokasyonda yapılır’ ifadesi yer almaktadır. Deneme alanlarının 

bulunmasında sorun yaşanmaktadır. Bu sebeple iki farklı bölgede yerine tek bölgede 

yapılmasının yeterli olup olmadığı görüşülmüştür. İki görüş ağırlık kazanmıştır. Oylama 

yapılmıştır. Dokuz oy alan ‘yarı tarla ve tarla denemeleri tek bölgede veya tek lokasyonda bir 

yıl yapılır’ görüşüne karşı 25 oy alan “tarla ve yarı tarla denemeleri iki farklı bölgede veya iki 

farklı lokasyonda yapılır, tek lokasyonda yapılacaksa iki yıl tekrarlanır.” görüşü kabul 

edilmiştir. 

ARA KARAR: 

1-Yararlılara karşı yan etki denemelerini yapmak üzere diğer bitki koruma ile ilgili araştırma 

kurumlarının alt yapılarının yükseltilmesi 

2-Anaygrus pseudococci’ nin BATEM tarafından Chilocorus bipustulatus’un BZMAİ 

tarafından yarı tarla yan etki deneme metotlarının projelendirilerek bir sonraki gruba 

getirilmesi kararı alınmıştır. 

74

III. GÜNDEM ÜZERİNDE GÖRÜŞMELER 1. Buğday ... - Tagem

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?