t - Süleyman Demirel Üniversitesi

Yer içinde hareket eden tüm elastik enerjiler gibi, yüksek frekanslı (kısa dalga boylu)
yüzey dalgaları kaynaktan uzaklaştıkça hızla sönümlenmektedir (Bullen, 1963; Park
vd., 1999). Eğer en büyük alıcı offseti çok geniş ise; yüzey dalgası enerjisinin yüksek
frekanslı bileşenleri, spektrumun yüksek frekanslı bileşenleri (özellikle cisim
dalgaları) üzerinde baskın değildir. Büyük ofset uzaklıklarında yüksek frekanslı
yüzey dalgalarının sönümlenmesi sonucu cisim dalgalarıyla üst üste binmesi burada
uzak offset (S) etkisi olarak bilinmektedir.
Uzak offset etkileri yüzey dalgalarının eğiminde bir azalma (görünür faz hızında
yükselme) veya yüksek hızlı cisim dalgaları ve düşük hızlı yüzey dalgaları arasındaki
etkileşim nedeniyle varış zamanındaki lineer uyumda azalma olarak görülmektedir.
Uzak offset etkileri ilk olarak artan frekanslarda, içeriye doğru yayılan izler olarak
belirlenir. Bu etki faz hızının ölçülebileceği max frekansı sınırlandırır.
Yarı uzunluktaki dalga boyu kriterine göre ilk tabaka modeli oluşturulduğunda, fmax
genellikle belirli bir faz hızı için belirlenen en büyük derinliği belirlemektedir
(Stokoe et al., 1994; Park et al., 1999).
H1 ≥ λ min = cmin/fmax (2.13)
Bu bağıntıda cmin ve λ min belirli bir fmax için sırasıyla faz hızı ve dalga boyudur. Her
ne kadar sonuçta elde edilen ters çözümlenmiş Vs profili H1 den daha ince tabakalar
olduğunu gösterse de bu tabakaların varlığına güvenilmemelidir (Rix and Leipski,
1991; Park vd., 1999). 2.2.5.5. denklemi en sığ tabakanın kalınlığının kaba bir
tahmini olarak gösterilmektedir.
Frekans katlanmasını (aliasing) önlemek için dx alıcı aralığı ölçülen en kısa dalga
boyunun yarısından daha büyük olmamalıdır (Şekil 2.9.). Düşük frekanslarda yüksek
modların temel moddan ayırt edilebilmesi, dizilimin uzunluğu ile doğrudan
ilişkilidir. Bu durumda, aktif kaynaklarla çalışırken, kullanılan kaynağın enerjisi de
önem kazanmaktadır. Düşük frekansların çözünürlüğünü arttırmak, kaynağın
enerjisini arttırmayı da gerektirebilir. Kaynağın enerjisini arttırmak, çalışmanın
maliyetini de arttıracaktır (Park et al., 1999)
18