t - Süleyman Demirel Üniversitesi

Zemin büyütme değerlerinin hesaplanmasında Midorikawa (1987) bağıntısı
kullanıldı. Bu bağıntıya bağlı olarak hesaplanan büyütme değerleri Çizelge 3.14’de
verilmektedir.
−0.
6
= 68*
s30
V
A Midorikawa (1987) (3.6)
Burada; A: büyütme, Vs30 : 30 metre derinlik için ortalama S dalga hızı
3.5. Sismik Kırılma Ölçümleri
Sismik çalışmalar, zeminde yapay olarak elastik dalgaların yer içerisinde yayınırken
kırılma ve yansıma ile geçtiği ortamın fiziksel özelliklerini taşıyarak yeryüzüne
gelişlerin kaydından ibarettir. Mühendislik jeofiziğinde genellikle sismik kırılma
yöntemi ile sismik boyuna dalgaları (P) ve sismik enine dalgaları (S) elde edilir.
Sismik kaynakla ile oluşturulan yapay deprem dalgalarını tabaka sınırlarında
yansıma (reflection) ve kırılma (refraction) ile yeryüzündeki jeofonlara ulaşması
sismik cihazlarla kaydedilir. Bu kayıtlardan sismik boyuna dalgaların (P) ve sismik
enine dalgaların (S) jeofonlara geliş zamanları okunarak yol-zaman grafikleri elde
edilir. Buradan sismik hızlar, tabaka kalınlıkları, ve tabakaların dinamik elastik
parametreleri hesaplanır (Ertunç vd., 2001).
Özellikle sismik enine (kayma) dalgası zeminin mekanik özelliklerine, zeminin
kayma mukavemetini belirlemede en önemli yöntemdir. Kayma mukavemeti
olmayan ortamlarda (hava, su) sismik kayma (enine) dalgalar yayılmazlar. Kayma
mukavemeti düşük olan zeminlerde sismik kayma dalgası hızları düşüktür. Bir başka
deyiş ile kayma dalga hızları düşük olan zeminler zayıf gevşek yapıdadır.
97