tc süleyman demirel üniversitesi fen bilimleri enstitüsü menderes

20
Vengosh vd. (2002), Batı Anadolu’daki termal suların jeotermal özellikleri ile ilgili
yaptıkları incelemede; denizel olmayan sıcak sularda - farklı kökenli kayaçları ve
farklı derin dolaşımları yansıtan- üç tip kimyasal bileşimli jeotermal sular ayırt
etmişlerdir. Na + -HCO3 - ve Na + -SO4 -2 tipli sular derin dolaşımlı olup metamorfik
kayaçlar ve gnayslarla ilişkili olduğu, Ca +2 -Mg +2 -SO4 -2 -HCO3 - bileşimli suların
karbonatlı kayaçlardaki yüzeysel dolaşımı ve soğuk yüzey suları ile karıştığını
belirtirler. Çalışmadaki veriler Batı Anadolu’da bulunan sıcak sulardaki yüksek
borun, derin mantodan B(OH)3 gazı olarak boşalımından çok su-kayaç ilişkisi
yoluyla geldiğini gösterir. Araştırıcılar jeotermal sulardaki borun kaynağına ilişkin
iki model önermişlerdir, (i) Cl - , HCO3 - , bor olasılıkla derin mantodaki B(OH)3, HCl,
CO2 gazlarından türemiş olmalıdır, (ii) su-kayaç etkileşimine bağlı olarak bor
zenginleşmesinin olabileceğidir. Bor özellikle kuvars damarlarında turmalin-
gnayslarda, illit, klorit, feldispat ve kuvars-klorit şist zonlarında zenginleşirken,
gabro ve mermerlerde fakirleşme göstermektedir.
Güleç vd. (2002), Türkiye’de helyum izotopunun tektonik, volkanizma ve güncel
sismik aktiviteler ile ilgisini incelemiştir. R/RA değeri (R: örnek 3 He/ 4 He ve RA:
hava 3 He/ 4 He) 0.05-7.87arasında geniş bir aralık sunar ve Türkiye’de birçok alanda
manto kaynaklı helyum belirlenmiştir. Doğu Anadolu’da Nemrut volkanında manto
katılımı en yüksek seviyelere ulaşırken sıkışma tektoniğinin hakim olduğu orta
entalpili batı Anadolu jeotermal alanlarında göreceli olarak düşüktür (