tc süleyman demirel üniversitesi fen bilimleri enstitüsü menderes

More documents

Recommendations

Info

x ÇİZELGELER DİZİNİ Çizelge 1.1. Jeolojik çevrim içerisinde bor oranları (Smith, 2002)..................... Sayfa 2 Çizelge 1.2. Dünyadaki bor yataklarının rezervleri ve tahmini ömürleri (Helvacı, 2004)…………………………………………………… 5 Çizelge 1.3. Farklı kökenli sularda saptanan B konsantrasyon değerleri ........... 11 Çizelge 4.1. Çalışmada kullanılan yerinde ölçüm cihazları ve özellikleri.......... 40 Çizelge 4.2. Bu çalışmada analiz yapılan elementler ve çalışma yöntemleri. 43 Çizelge 5.1. İnceleme alanındaki yeraltısuyu ve jeotermal suların hidrojeokimyasal analiz sonuçları................................................... 71 Çizelge 5.2 Büyük Menderes kıtasal rift zonlarında bilinen jeotermal suların Piper diyagramına (Piper, 1953) göre belirlenen su tipleri............. 73 Çizelge 5.3. Büyük Menderes kıtasal rift zonunda yüzeylenen jeotermal sahaların in-situ (yerinde) ölçüm değer aralıkları........................ 87 Çizelge 5.4. Su-kayaç etkileşimine bağlı olarak belirlenen sonuçlar (Hounslow, 1995’den düzenlenmiştir)............................................. 96 Çizelge 5.5. Na + , K + , Ca +2 - Mg +2 katyonları ile Cl - -SO4 -2 -HCO3 - anyon değişimleri ve kalsit doygunluk indeksi (Hounslow, 1995’den düzenlenmiştir)………………………………………………….... 97 Çizelge 5.6. Na + , K + , Ca +2 - Mg +2 katyonları ile Cl - -SO4 -2 -HCO3 - anyon değişimlerine bağlı olarak kaya-su etkileşimi (Hounslow, 1995’dendüzenlenmiştir).................................................................. 97 Çizelge 5.7. Büyük Menderes kıtasal rift zonunda gelişen jeotermal alanların yüzeyde ölçülmüş sıcaklık- jeotermometre yöntemi kullanılarak hesaplanmış rezervuar sıcaklıkları ve uygulanan jeotermal yöntemler......................................................................................... 100 Çizelge 5.8. Çalışma alanına ait δ 18 Ο, δ 2 H ve trityum 3 H[TU] izotop analiz sonuçları.......................................................................................... Gediz ve Küçük Menderes kıtasal rift zonunda bulunan jeotermal 105 Çizelge 5.9. suların Piper diyagramına göre belirlenen su tipleri....................... 126 Çizelge 5.10. GKRZ/KMKRZ’ndaki sıcak suların Na + , K + , Ca +2 - Mg +2 katyonları ile Cl - -SO4 -2 -HCO3 - anyon değişimleri ve kalsit doygunluk indeksi (Hounslow, 1995’den düzenlenmiştir)............. Çizelge 5.11. GKRZ/KMKRZ’ndaki sıcak suların Na 135 + , K + , Ca +2 - Mg +2 katyonları ile Cl - -SO4 -2 -HCO3 - anyon değişimlerine bağlı olarak kaya-su etkileşimi (Hounslow, 1995’den düzenlenmiştir)............. 135
1. GİRİŞ 1.1. Çalışmanın Amacı Menderes Masifi kıtasal rift zonlarında gelişen jeotermal alanlar, günümüze kadar birçok araştırıcının dikkatini çekmiş ve bölgede jeolojik, jeokimyasal, hidrojeolojik ve izotop jeokimyasal çalışmalar yürütülmüştür. Batı Anadolu’da geniş bir alanda yüzeylenen jeotermal kaynaklardaki kayaç-su etkileşimi ile ilgili tartışmalar günümüze kadar süregelmiştir. Bu çalışmanın amacı öncel çalışmaları dikkate alarak Menderes Masifi kıtasal rift zonlarında (i) hidrojeolojik, hidrojeokimyasal ve izotop jeokimyasal çalışmalarla jeotermal suların kökeni ve jenezinin belirlenmesi, (ii) jeotermal sularda kayaç-su etkileşiminin hidrojeokimyasal modellenmesi ve (iii) bu zonlarda gelişen yüksek bor içeriğinin kökenine jeokimyasal, hidrojeokimyasal ve izotop jeokimyasal çalışmalarla yaklaşımda bulunmaktır. 1.2. Bor Bor (B) ilk olarak 1808 yılında Sir Humpery Davy ve Gay-Lussac tarafından tanımlanmıştır. Jacques Thenard ise bor trioksidin potasyum ile indirgenmesi ve borik asidin elektrolizi sonucunda bor’u elde etmiştir. Periyodik sistemin 3. grubunda yer alan bor elementi tetragonal-hekzagonal kristal yapısında olup, doğada kristalin ya da amorf bulunuşludur. Atom ağırlığı 10.81, e - konfigürasyonu 1s 2 2s 2 2p 1 olan kristalin borun yoğunluğu 2.33 gr/cm 3 , amorf borun ise 2.34 gr/cm 3 ’tür. 2300 0 C sıcaklıkta eriyen ve 2550 0 C sıcaklıkta kaynayan borun sertliği 9.3 (Mohs ölçeğine göre) düzeyindedir ve elmastan sonra en sert doğal gereçtir. Borun elektrik iletkenliği oda sıcaklığında düşük, yüksek sıcaklıklarda ise daha yüksektir (Bayrak vd., 2001). Aynı zamanda borik asit (H3BO3 ya da HBO2 - ) olarak ifade edilen bor, jeotermal çalışmalarda su jenezinin tanımlanmasında kullanılan önemli bir iyondur (Nicholson, 1993). Üç değerli bor (B +3 ) iyonik potansiyelinin yüksek olmasından (i = 13.0) dolayı doğada serbest olarak bulunamaz. Bunun yerine volkanik -kökenli- kaynak sularında
Page 1 and 2: T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİ
Page 3 and 4: T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERS
Page 5 and 6: i İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER .
Page 7 and 8: iii Su-kayaç etkileşimi Menderes
Page 9 and 10: v 1996). In geothermal areas of Men
Page 11 and 12: vii Yapıcı görüş ve katkılar
Page 13: ix su etkileşimi…………...…
Page 17 and 18: 3 oluşmasına neden olmuştur. Bor
Page 19 and 20: 5 yataklarında, tuzların yığı
Page 21 and 22: 7 koşulları altında gelişen sil
Page 23 and 24: 9 da hidrotermal akışkanlar yoluy
Page 25 and 26: 11 Bor kaynağı, bor taşıyan min
Page 27 and 28: 2. KAYNAK BİLGİSİ 13 Menderes Ma
Page 29 and 30: 15 gnayslarda, illit-klorit-feldspa
Page 31 and 32: 17 bileşenlerin girdiğini göster
Page 33 and 34: 19 HCO3 - tipli jeotermal suların
Page 35 and 36: 21 Karamanderesi ve Helvacı (2003)
Page 37 and 38: 3. MENDERES MASİFİ KITASAL RİFT
Page 39 and 40: 25 vd., 1984; Reischmann vd., 1991;
Page 41 and 42: Lütesiyen Mastrihtiyen- Erken Pale
Page 43 and 44: 29 gerçekleşmiştir (Şengör ve
Page 45 and 46: 31 Şekil 3.3. Batı Anadolu’da b
Page 47 and 48: 33 birimler gibi Variskan Orojenezi
Page 49 and 50: 35 dönüşmesinin kalk-alkalen vol
Page 51 and 52: 37 vd., 1986, Smith ve Kennedy, 198
Page 53 and 54: 39 Şekil 4.1. Çalışma alanında
Page 55 and 56: 41 kaynakların izotop jeokimyasal
Page 57 and 58: 43 duraylı izotopları ile H 3 dur
Page 59 and 60: 45 Sonuç olarak; rezervuardan doğ
Page 61 and 62: 47 beslenimi göstermek amacıyla k
Page 63 and 64: 5. ARAŞTIRMA BULGULARI 5.1. Büyü
Page 65 and 66:
51 sıcak sular için iyi bir ört
Page 67 and 68:
53 alanda sığ nitelikli birinci r
Page 69 and 70:
55 gnays, şist, metakuvarsit ve ş
Page 71 and 72:
57 alanında jeolojik olarak ortogn
Page 73 and 74:
59 Şekil 5.11. Kızıldere, Salava
Page 75 and 76:
61 ayrıca Küçük Menderes kıtas
Page 77 and 78:
Çizelge 5.1. İnceleme alanındaki
Page 79 and 80:
72 Çizelge 5.1. (devam) 65 No Örn
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
73 Çizelge 5.2. Büyük Menderes k
Page 89 and 90:
75 Gölemezli, Pamukkale alanların
Page 91 and 92:
77 Hidrojen sülfid (HS - ) : İnce
Page 93 and 94:
79 Şekil 5.13. Büyük Menderes k
Page 95 and 96:
81 Li + - sıcaklık değişim diya
Page 97 and 98:
83 sahaları ise düşük SO4 -2 d
Page 99 and 100:
BMKRZ (Ilıcabaşı) Şekil 5.14 (d
Page 101 and 102:
87 Çizelge 5.3. Büyük Menderes k
Page 103 and 104:
89 Şekil 5.16. Menderes Masifi kı
Page 105 and 106:
91 Germencik sahalarında kayaç-su
Page 107 and 108:
93 Pamukkale jeotermal alanına met
Page 109 and 110:
KMKRZ-GKRZ KMKRZ GKRZ BMKRZ (Germen
Page 111 and 112:
104 Çizelge 5.5. Na + , K + , Ca +
Page 113 and 114:
99 Büyük Menderes kıtasal rift z
Page 115 and 116:
Çizelge 5.7. (devam) No Örnek No
Page 117 and 118:
5.1.4. İzotop Jeokimyası 103 İzo
Page 119 and 120:
105 Çizelge 5.8. Çalışma alanı
Page 121 and 122:
107 değerleri 1’den büyüktür
Page 123 and 124:
D D ( (‰,SMOW) ‰ , SMOW) 109 Ge
Page 125 and 126:
111 Büyük Menderes kıtasal rift
Page 127 and 128:
B (ppm) 113 metamorfik kayaçlar y
Page 129 and 130:
115 içeriğinin yan kayaç ile etk
Page 131 and 132:
Pamukkale Gölemezli Yenice Salavat
Page 133 and 134:
119 5.2. Gediz Kıtasal Rift Zonu (
Page 135 and 136:
121 Şekil 5.34. Gediz grabeninin s
Page 137 and 138:
123 kesilir. Bu lamprofirler Mender
Page 139 and 140:
125 Selçuk yakınından denize kar
Page 141 and 142:
127 Bor (B +3 ) : Salihli jeotermal
Page 143 and 144:
129 Mg +2 , Li + , B +3 , F - , Cl
Page 145 and 146:
131 HCO3 - /SO4 -2 oranına bağlı
Page 147 and 148:
133 Giggenbach (1988) tarafından
Page 149 and 150:
135 Çizelge 5.10. Gediz ve Küçü
Page 151 and 152:
137 değerlerinin 9 ile 70 mg/l ara
Page 153 and 154:
139 tektonizmanın etkin olduğu al
Page 155 and 156:
141 Salavatlı ve Germencik jeoterm
Page 157 and 158:
143 volkanizma yitimle ilişkili ol
Page 159 and 160:
145 Ashworth, J.R., Evirgen, M.M.,
Page 161 and 162:
147 Candan, O., 1995. Menderes Masi
Page 163 and 164:
149 International Earth Sci. Col. o
Page 165 and 166:
151 Fytikas M, Innocenti F, Manetti
Page 167 and 168:
153 Hedenquist, J. W. ve Lowenstern
Page 169 and 170:
155 Karamanderesi, İ.H., Yakabağ
Page 171 and 172:
157 London D., Morgan G.B., Wolf, M
Page 173 and 174:
159 Özgür, N., Pekdeger, A., 1995
Page 175 and 176:
161 Savaşçın, M.Y., 1991. Magmat
Page 177 and 178:
163 Şimşek, Ş., Uygur, N., Özba
Page 179 and 180:
165 Watanabe, T., 1964. Geochemical
show all

tc süleyman demirel üniversitesi fen bilimleri enstitüsü menderes

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?