tc süleyman demirel üniversitesi fen bilimleri enstitüsü menderes

104
Bu çalışma kapsamında Büyük Menderes kıtasal rift zonundan alınan sıcak su
örneklerinde δ 18 O, δ 2 H kararlı ve 3 H kararsız izotopları kökensel açıdan
değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında 25 adet sıcak su noktasında yürütülen δ 18 O
ve δ 2 H duraylı izotopları ile 3 H duraysız izotop analizleri, GSF Hidroloji
Enstitüsü’nde (Neuherberg, Almanya) kütle spektrometresi kullanılarak yapılmıştır.
Bu çalışma kapsamında Büyük Menderes kıtasal rift zonuna ait izotopik çalışmalar
ile Küçük Menderes kıtasal rift zonuna ait öncel çalışmalara ait izotop verileri
değerlendirilmiştir (Çizelge 5.8.).
Duraylı izotop verilerine göre Büyük Menderes kıtasal rift zonunda yüzeylenen sular,
meteorik su özelliğindedir. Kızıldere, Tekkehamam, Bozköy, Germencik, Salavatlı,
Ilıcabaşı’na göre Pamukkale, Gölemezli ve Yenice belirgin bir farklılık gözlenir. δ 2 H
açısından benzer ilişki incelendiği zaman Büyük Menderes kıtasal rift zonunda
yüzeylenen tüm sıcak suların ayırımı yapılmamaktadır. Bu durum δ 18 O diyagramı
kullanıldığı zaman tüm suların meteorik sulara ait olduğu açıkça ortaya çıkar (Şekil
5.22.).
Büyük-Küçük Menderes kıtasal rift zonu ve Gediz kıtasal rift zonunda bulunan
jeotermal sular için δ 18 O/δ 2 H izotop ilişkisi (Craig, 1963) Şekil 5.23.’de
görülmektedir. Bu şekilde Menderes Masifi kıtasal rift zonunda yüzeylenen
jeotermal suların meteorik su özelliği taşıdığı gözlenir (Şekil 5.23.). Bu zonda
gelişen sıcak su kaynaklarında δ 18 O artışına bağlı olarak δ 2 H değerleri pozitif olarak
artar. Büyük Menderes kıtasal rift zonunda yüzeylenen sulardan soğuk su ile
karışımın fazla olanları kıtasal meteorik su çizgisi ile çakışırlar. Soğuk su karışımı az
olan veya soğuk su karışımı olmayan sıcak sular bu ilişkide kıtasal meteorik su
çizgisi dışına düşmektedir. Bu durum yoğun oranda su-kayaç etkileşimini
yansıtmaktadır. Aynı şekilde δ 18 O ve δ 2 H artışı suların buharlaşma ilişkilerine bağlı
olmaktadır. Kızıldere, Tekkehamam, Bozköy, Ilıcabaşı, Germencik ve Salavatlı
sahalarına göre Pamukkale, Gölemezli ve Yenice alanları daha yüksek trityum ( 3 H)
ve düşük δ 18 O değerleri verir. Bu durum, Pamukkale, Yenice ve Gölemezli
sahalarına meteorik soğuk su girişimi ile ilişkilidir. Bu sahalarda trityum ( 3 H)