(64X90 cm) tam bir periyodik tablo posteri - Eba

Gezegenlerde Yaflamak
Bir bilim merakl›s›
olarak, “insanl›-
¤›n yaflam koflullar›
ne olacak?” diye
hep düflünmüflümdür.
Acaba ne zaman
di¤er gezegenlerde
yaflabilece¤iz?
Evrende keflfedilmemifl
say›s›z gezegen
var. Neden içlerinden
bir tanesi
daha dünyan›n koflullar› gibi olmas›n? Ben inan›yorum
ki böyle bir gezegen var. Tek yapmam›z gereken
o gezegeni bulabilmek. Çünkü dünyam›z
küresel ›s›nman›n tehditi alt›na girdi. Bu böyle ne
kadar gider bilmem, ama apaç›k gözüküyor, dünyam›z
yafllan›yor ve bizlerin h›zla yaflayabilece¤imiz
baflka yerler bulmam›z gerekiyor. Baz› ülkeler
bu konuda bir fleyler yapmaya çal›fl›yorlar. Herhalde
bir gün insano¤lu gezegenden gezegene tafl›nacak.
Hangi türlü düflünürsek düflünelim, ama
bence flu bir gerçek: Bu kadar çok gezegenin olmas›n›n
bir nedeni de insanl›¤a ev sahipli¤i yapmak
olsa gerek.
Kurtulufl Canbaz
Samsun
Ülkemiz Tar›m›n›n
Durumu
Yüzüncü Y›l Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni
Bölümü yüksek lisans ö¤rencisiyim. Son dönemlerde
ülkemizde tar›m alan›ndaki geliflmeleri
pek iç aç›c› bulmad›¤›mdan dolay› böyle bir yaz›y›
sizlerle paylaflmak istedim.
Ülkemizde tar›m›n daha iyi bir seviyeye getirilmesi,
yeni teknolojinin gelifltirilmesi ve yayg›nlaflt›r›lmas›,
köye, üreticiye ve tar›msal sanayiye yönelik
hizmetlerde karfl›laflacak aksakl›klar›n ortaya
konulmas› ve çözüm yollar›n›n aranmas› için,
kan›mca flu hususlara dikkat etmek gerekiyor.
1-Son yirmi y›lda sanayi-devlet-tar›m zincirinde
halkalar›n dizilifl s›ras› de¤ifltirilmifl, yeni s›ralama
devlet-sanayi-tar›m fleklini alm›flt›r. Baflka bir deyiflle,
devlet-köylü iliflkisi do¤rudan k›r›lm›fl, sermaye-köylü
iliflkisi kurulmaya çal›fl›lm›flt›r. Arada
devletin bulunmad›¤› bu iliflki çiftçinin aleyhinedir,
bu durum hemen çözüme kavuflturulmal›d›r.
2-Yukar›da bahsedilen söz konusu sorunda en
uygun ç›k›fl yolu sözleflmeli çiftçiliktir. Bilindi¤i gibi
tar›mda küçük ölçekli üretim sanayileflme sürecinin
bafll›ca engellerinden birisi olarak kabul
edilmektedir. Sözleflmeli üreticilik modeli bu engeli,
tar›msal toprak mülkiyetindeki parçalanm›fll›¤›,
dokunmaks›z›n atlamaktad›r. Sanayi çiftçi ile
belirli nitelikteki ürün için sözleflme yapmakta,
üreticiyi kendi uzmanlar›yla denetlemekte ve bafllang›çta
belirlenen fiyat üzerinden ürünü sat›n almaktad›r.
Sözleflmeli çiftçilik modeli, ülkeler itiba-
B‹L‹M veTEKN‹K 110 Ocak 2005
Forum
G ü l g û n A k b a b a
riyle de¤iflmekle birlikte, hemen her ülkede uygulama
alan› bulmufltur. Çokuluslu flirketler tar›ma
dayal› sanayide sözleflmeli üretim modelini benimsemektedir.
Türkiye de bu uygulama ilk kez
1965’te, T‹GEM taraf›ndan hububat tohumlu¤u
üretiminde bafllat›lm›fl, ancak 1980’de bu uygulamadan
vazgeçilmifltir. Sözleflmeli üretim modeli
uygulamas›n›n k›rsal toplumsal yap›ya etkileri özet
olarak flöyledir;
a- “Tar›m-Sanayi” bütünleflmesinin halkalar›ndan
bafllang›c›n› oluflturan sözleflmeli üretim uygulamas›yla
çiftçiler tafleronlaflt›r›lmakta ve uluslararas›
tar›m-g›da tekellerinin uzant›s› haline getirilerek
ba¤›ms›zlaflt›r›lmaktad›r.
b- Bir yandan yeni teknolojiler k›rsal alana iletilmekte
ve küçük üreticiler daha iyi bir yaflam düzeyine
kavuflturulmaktad›r.
c- Bu modelle, çiftçi ile firma aras›nda ayr›nt›lar›
kesin kurallarla belirlenmifl bir iflbirli¤i söz
konusudur.
d- Sözleflme süresince üreticinin iflletmecilik
kararlar›na müdahale edilmesine karfl›n, sürdürülebilir
kaynak kullan›m› konusundaki sorumluluk
üreticiye b›rak›lmaktad›r.
e- Son dönemlerde özellikle AB’nin öncelik
verdi¤i organik tar›m, köylü koflullar›nda herhangi
bir düzenleyici madde kullan›lmadan ekolojik ürün
üretimi gerçeklefltirilecektir.
f- Bu modelle k›rsal alan›n refah düzeyi yükseltilerek
bu bölgelerdeki istihdam sorunu ortadan
kald›r›lacakt›r.
3- Tar›m d›fl› arazi kullan›m› engellenmeli ve
yasalarla tar›m arazilerinin tar›m d›fl› kullan›m›
uygulamas› minimalize edilmelidir. Tar›m d›fl› arazi
kullan›m› tar›m alanlar›n›n azalmas›na neden
olmakla birlikte, deprem v.b. do¤al afetlere zemin
haz›rlayarak insanlar›n can kayb›na da neden olabilmektedir.
Son dönemlerde yaflad›¤›m›z Bingöl
depreminde y›k›lan Çeltiksuyu ‹lkö¤retim Okulu
arazisinin tar›m arazisi oldu¤u unutulmamal›d›r.
4- Artan dünya nüfusunun temel ihtiyaçlar›n›n
karfl›lanmas›nda yaflan›lan zorluklar bilim adamlar›n›
aray›fllara itmifltir. Tüm dünya ülkelerinde
gün geçtikçe azalan do¤al kaynaklar›n en iyi flekilde
de¤erlendirilmesi için çeflitli biyoteknolojik çal›flmalar
yap›lmas›na karfl›n ne yaz›k ki ülkemizde
biyoteknolojik çal›flmalarda istenilen düzeye gelinememifltir.
Biyoteknolojik çal›flmalar›n yürütülmesi
için enstitüler ve araflt›rma kurumlar› desteklenmeli
ve nitelikli elemanlar yetifltirilmelidir.
5- Ülkemizde üniversitelerden mezun olmufl ve
iflsiz kalan ziraat mühendisi say›s›n›n fazla olmas›
ayr› bir sorun oluflturmaktad›r. Bu soruna bir çözüm
bulunarak, ziraat mühendislerinin kendi mesleklerine
yönelmeleri sa¤lanmal›d›r.
6- Ülkemizde belki de tar›m›n en büyük sorunlar›ndan
birisi, bir kalite kontrol sisteminin gelifltirilmifl
olmamas› ve mevcut kontrol sisteminin bir
türlü sa¤l›kl› bir biçimde uygulanamamas›d›r. Bu
yönde sorunlara h›z vererek sa¤l›kl› iflleyen bir kalite
kontrol merkezi oluflturulmal›d›r.
Ahmet Kartalkanat
Van
Neden H 2O
“Ay’da yaflam var m›?” son y›llarda ilgi çeken
sorulardan biri. Yan›t verebilmek için de, araflt›rmaya
su ve organik bileflikler aranarak bafllan›yor. Zira
su bulunursa, Ay’da yaflam vard›r denilebilir. Bu
hipotez mant›kl›, ama bence eksik yönleri var. Çünkü
böyle bir hipotez, Ay’da, Dünya’da yaflamaya uyum
sa¤lam›fl bir canl› aran›yor izlenimi yarat›yor.
Size geometriden bir örnek vereyim. Boyutsuz
bir kavram olan nokta, do¤runun gölgesidir. (Do¤ruya
tepeden bir ›fl›k tuttu¤unuzu varsay›n.) Do¤ru,
düzlemin gölgesidir; düzlem üç boyutlu küpün gölgesidir.
Buradan flunu ç›karabiliriz gibi geliyor. Demek
ki küpün de bir görüntüsü olmal›. Yani, beflinci
boyut da var. Ama düflünülemiyor. Çünkü dünyada
dördüncü boyutun örne¤i yok. Anlatmak istedi-
¤im, Dünya’da susuz yaflayan bir canl› olmad›¤› için
di¤er gezegenlerde yaflam aran›rken ilk ifl su ve organik
maddelere bakmak oluyor. Böyle bir yaklafl›m,
hiç haberdar olmad›¤›m›z yaflam formlar›n›
gözden kaç›rmam›za da yol açmaz m›?
‹lgimizi organik madde ve s›v› üzerinde yo¤unlaflt›rmam›z
dar görüfllülü¤e kaçmaz m›? Belki di-
¤er gezegenlerde de yaflam var ya da yok; ama benim
as›l anlatmak istedi¤im, Dünya kurallar› Dünya’da
geçerlidir.
Hasan fiimflek
Hakk›m›z› Birlikte
Arayal›m
Öncelikle bizlere
görüfllerimizi sunma
olana¤› verdi¤iniz için
sizlere teflekkür ederim.
Ben burada milyonlarca
genci yak›ndan
ilgilendiren bir
sorunu dile getirmek
istiyorum.
Kahramanmarafl
Sütçü ‹mam Üniversitesi
Fen Edebiyat Bölümü
(Co¤rafya) son
s›n›f ö¤rencisiyim. Okulumu bitirmeme çok az kald›.
Ama ne yaz›k ki ben buna sevinemiyorum. Çünkü
okulu bitirdi¤imde karfl›ma pek çok sorun ç›kacak;
en önemlisi de ifl bulabilecek miyim?
Milyonlarca lise mezunu içinden seçilip, üniversiteyi
kazand›k ve iyi bir e¤itimden geçtik. Ya sonras›?
Ya de¤erlendirilmeyen beyinlerin göçüne ben
de kat›laca¤›m ya da iflsizler ordusuna.
“Gençleri oyalamaya yönelik s›navlara m› girsem,
yoksa sonu olmayan özel sektöre mi baflvursam?”
diye düflünüp duruyorum. Bence en iyisi gözümüzü
dört açal›m ve hakk›m›z›, kazan›lm›fl hakk›m›z›
birlikte arayal›m.
Nevin Baflkonufl
Kahramanmarafl
De¤erli Okurlar, görüfllerinizi
400 kelimeyi geçmeyecek biçimde ve foto¤raf›n›zla birlikte "TÜB‹TAK Bilim ve Teknik Dergisi, Forum Köflesi, Atatürk Bul. No:221 Kavakl›dere- Ankara" adresine gönderebilirsiniz. Görüfller aktar›l›rken 3. flah›slar› suçlay›c› ifadelerden
kaç›n›lmas›n› rica ederiz. Forum’da ve Serbest Kürsü’de yay›mlanan okuyucu görüflleri Bilim ve Teknik dergisini ba¤lamaz. Forum köflesine afla¤›daki telefon ve faks numaralar›yla da eriflebilirsiniz:
Tel: (312) 468 53 00 / 1067 (Gülgûn Akbaba) Faks: (312) 427 66 77