Ulusarin Leviathani_

John Bunyan adında bir kişi, suçlularla dolu bir zindanda gökyüzünün havasını soludu;
ölüm diyarından göksel kente doğru yol alan ‘İmanlının Yolculuğu’ adlı harika eserini
yazdı. ‘İmanlının Yolculuğu’ ve ‘Baş Günahkarlara Bol Lütuf adlı kitaplar birçok kişiyi
yaşam yoluna çekti.
Ruhsal karanlığın hüküm sürdüğü bir dönemde Whitefield ve Wesley’ler ortaya çıkarak
Tanrı’nın ışığını taşıdılar. Katolik kilisesinin baskısı altında yaşayan insanlar,
putperestlikten pek farkı olmayan bir yaşam biçimine zorlanmışlardı. Üst sınıflar
tanrısallıkla alay ediyor, alt sınıflar ise kötülüğe terk ediliyordu. Kilisenin gerçeğin davasını
destekleyecek cesareti ya da imanı yoktu.
İmanla aklanma
Luther tarafından öğretilen imanla aklanmaya ilişkin büyük öğreti, Roma’nın kurtuluş
için iyi eylemlere dayanma ilkesi yüzünden hemen hemen tümüyle gözden kaybolmuştu.
Whitefield ve Wesley’ler, Tanrı’nın beğenisini kazanmak için içtenlikle gayret
gösteriyorlar, dinin tüm gereklerini yerine getirmeye çalışıyorlardı.
Charles Wesley bir keresinde hasta düştü; ölümün yaklaşmakta olduğunu hissediyordu;
kendisine sonsuz yaşam ümidini neye dayandırdığı soruldu. ‘Tanrı için elimden geleni
ardıma koymadım” dedi. Arkadaşı bu yanıttan tatmin olmamıştı, üsteledi. Wesley, “Ne
yani! Gösterdiğim gayret ve verdiğim emekten başka neye dayanarak iiınit
edebilirim?”8 Kilisenin üzerine işte böyle bir karanlık çökmüştü; insanlar tek kurtuluş ümidi
olan çarmıha gerilmiş olan Mesih’in kanından böyle uzak kalıyordu.
Wesley ve dostları, Tanrı yasasının sözleri ve eylemleri olduğu kadar düşünceleri de
kapsadığını görmeye başladılar. Büyük bir titizlikle dua ederek doğal benliğin kötü yönlerini
bastırmaya çalıştılar. Kendilerini inkar ederek ve aşağılayarak, Tanrı’nın beğenisi kazanmak
amacıyla kutsallığa kavuşmak için her türlü çabayı gösterdiler. Ama günahın
mahkumiyetinden kurtulma ve gücünü kırma savaşında tümüyle yenik düştüler. Protestanlık
sunağı üzerinde sönmeye yüz tutan tanrısal gerçeğin alevleri, bazı Bohemyalı imanlılar
tarafından yeniden harlanacaktı. Bunlar Saksonya’ya sığınmışlar ve eski imanı elden
bırakmamışlardı. Bu imanlılar aracılığıyla Wesley ışığa kavuştu.
John ve Charles Wesley Amerika’ya bir görev için gönderildiler. Gemide birkaç Alınanla
birlikteydiler. Şiddetli rüzgarlarla mücadele ettiler. Ölümle yüz yüze geldiğini gören John,
Tanrı’yla barışına güvencesine sahip olmadığını hissetti. Alınanlarda kendisinin yabancı
olduğu bir sakinlik ve güven duygusu vardı. Wesley şöyle anlatıyor: “Onların
davranışındaki ciddiyeti önceden de fark etmiştim. Gururdan, öfkeden, hırstan olduğu kadar
korku ruhundan da kurtulup kurtulmadıklarını denemek için iyi bir fırsat çıkmıştı. Birlikte
toplanmış mezmur okuyorduk, deniz birden patladı. Dalgalar geminin üzerinden geçip
güverteye dökülüyordu. Bir an suların bizi yutacağını sandım. İngilizler korkuyla çığlık
atmaya başladılar. Almanlar sakin bir şekilde ezgi söylüyordu. Sonra on-lardan birine
97