bilglik 6

Bilgilik 43
asra yakın oryantalistlerin arasında kalmış, yeri geldiğinde onların büyük çoğunluğunun,
İslâm bilginlerinin dünya bilim tarihine yaptıkları hizmetleri, olduğu haliyle doğruyu
söylemekten çekinmekte ve gerçekleri gizlemekte olduklarına dikkat çekmiştir.”46
46 Karakaş,108. Sezgin, en iyi oryantalistlerin bile, zaman zaman gerçek yüzleri
ortaya çıkmakta ve bilinçleri altına yerleşen İslâm karşıtı duygularının ortaya çıktığına
vurgu yapmıştır. Bu konu hakkında hocası Ritter ile arasında geçen şu sözleri
aktarmaktadır:
“Hocam Ritter, 1960 tarihinde Frankurt’ta verdiği bir konferansta, İslâm kültür
medeniyeti hakkında konuşurken, İslâm kültür dünyasında her şeyin yerinde saydığını ve
hiçbir şeyin gelişmemiş olduğunu söyledi. Kendisine :‘Hocam! Bunları siz söylemiş
olamazsınız. Siz, bana 1943 yılında yardımcı dal olarak matematiği almamı söylediniz.
O zaman bana İslâm matematikçilerinin, dünyanın en büyük matematikçileri olduğunu
söylediniz ve bunlardan el-Biruni, el-Harezmi, İbn el-Heysemi ve İbn Yunus gibi kişilerin
isimlerini saydınız. Bana bir zamanlar bunları anlatırken, şimdi İslâm kültür dünyasının
geri olduğunu nasıl söyleyebiliyorsunuz?’ deyince hocam o an kızardı, bir çocuk gibi
utandı ve Arap dili ile şöyle cevap verdi: ‘Bu birden aklıma gelen bir düşünce idi. Bu fikir
o an için hoşuma gitmişti. Ben de dile getirdim. Şimdi o düşüncenin şeytani bir vesvese
olduğunu görüyor ve Allah’tan mağfiret diliyorum.’”47
47 Karakaş, 108-109.
Başka bir örnekte Fuat Sezgin, en büyük oryantalist kabul edilen Goldziher’in
metodunu fıkıh sahasına uyarlayan ve İslâm hukuk sisteminin aslında Kur’an ve sünnete
değil yabancı unsurlara dayandığını iddia eden Joseph Schact’ı, eserlerinde ciddi
derecede tenkit etmiştir. İlginçtir ki Sezgin’in hocası Ritter ise Schact’a övgüler
yağdırmıştır.48
48 Kuzudişli, Bekir, “Oryantalizm ve Hadisle İlgilenen Bazı Oryantalistler”, İstanbul
Üniversitesi İFD, (7), 153-154.— 265 —
Sezgin, her oryantalistin önyargılı olmadığını, bazı oryantalistlerin İslâmî ilimlere ve
Doğu’ya karşı ılımlı bakış açısına sahip olduklarını dile getirmiştir. Sezgin, özellikle bazı
oryantalistlerin çok samimi bir şekilde İslâm kültürünü öğrendiklerini, İslâm kültür
dünyasına son derece bağlı olduklarını, İslâm bilim tarihinde var olan çeşitli belgeleri
ortaya koymaya çalıştıklarını anlatmıştır. O, Fransız oryantalist Joseph Toussaint
Reinaud ve Rus oryantalist Ignatij Krackockij isimli şahısları İslâm tarihinde coğrafya ile
alakalı gizli kalan bazı belgeleri araştırarak ortaya koydukları için her zaman saygı,
minnet ve hayranlıkla anmış ve şöyle demiştir: 49