bilglik 6

Bilgilik 237
elini açacak dilenci gibi, o düşünecek, çıkarına uygunsa yardım edecek. Bizim bütün
çalışmalarımız, bütün faaliyetlerimiz, bütün kurumlarımız ABD'nin çıkarlarına uygun
olsun ki bize yardım etsin, yardımın amacı özetle budur. İlk ilişki böyle başlıyor. Türkiye
için zorunluluk var herhalde? Hayır hiç bir zorunluluk yok. Ben asla bunu kabul
etmiyorum. İmzaladın mı zaten kurtuluş yok. 12 Temmuz 1947 tarihli Türkiye'ye
yapılacak yardım hakkında anlaşma imzalanıyor. İlginç çünkü 12 Temmuz 1947
İnönü'nün demokrasi projesini açıkladığı gün. 12 Temmuz'da anlaşma kanunlaşıyor. Aynı
gün İnönü demokrasi projesini açıklıyor. Demokrasinin ilk adımı sayalım, ama hâlâ biz
kendi kendimize bir şey yapamadığımız için şimdi de AB'nin emirleri altında sürekli
kanun çıkarıyoruz. Niçin demokratikleşmek için. Bizi boyuna elimize talimat vererek
yönetiyorlar. İlk anlaşma budur ve çok ağırdır. Örneğin ABD Başkanı eğer yardımla ilgili
herhangi bir konuda Türkiye hükümetinin mevzuatını yeterli bulmuyorsa ya da o öyle
görüyorsa şu şekilde kanun çıkar diyecek ve biz anlaşma gereği o şekilde kanun
çıkaracağız. Bu hem Türkiye ve Yunanistan'a yardım hakkında kanunda var hem de
anlaşmada var. Nerede kaldı bağımsızlık ve egemenlik. Türkiye ilk büyük yarayı bu
anlaşmayla almıştır. Ondan sonra Marshall yardımı, bunu da 4 Temmuz 1948'de
imzalamışız. Ama gerek Marshall yardımına gerek NATO'ya katılmamız çok ilginçtir.
Bir mektupla katılmışız. O mektuplarda Dışişleri Bakanı'nın imzası var. Yeryüzünde bir
mektupla kendi kendini başka ülkelerin çıkarlarına hizmet ettiren bir devlet var mıdır
bilmiyorum. Olacağını da sanmıyorum, çünkü bir başka devletin sana verdiği bir emire
göre hareket edersen egemenlik ve bağımsızlık ortadan kalkar. Bu o dönemin büyük
ayıbıdır. Bu ayıbı söylediğim ve yazdığım zaman birçok kişi bana kızıyor çünkü işin
içinde İnönü'nün kusuru var. Ama Demokrat Parti zamanında da yapılmış aynı yanlışlık.
Mesela NATO'ya girişimiz, Demokrat Parti zamanında olmuş. Sonradan ikili anlaşmalar
NATO'ya girdikten sonra çıkıyor. Türkiye'nin önemi öteden beri zaten ABD için belli,
hem Ortadoğu'da hem de Sovyetler ile ilişkilerde, her koşulda en güçlü devlet ve en
örgütlü ulus Türkiye olduğu için ABD bizi hep el üstünde tutmak istiyor. Bizden kendi
irademizle değil de ABD'nin güdümünde bir şeyler yapmamız isteniyor. İkili
anlaşmaların ilki 1954 tarihlidir ve o anlaşma 1969'a kadar yürürlükte kalmıştır. Güncel
olan ve üzerinde konuşulan 1980 tarihli SEİA, Sovyetler Birliği tehdidine karşı yapılıyor.
Bu anlaşmanın diğerlerinden farkı nedir? Farkı yoktur. Örneğin İncirlik'in hareket
odasına Türk komutan istediği zaman giremez, girse de denetleyemez. 29 Mart 1980
tarihli Türkiye ve ABD Savunma ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması bunu sisteme
bağlamıştır. Bu anlaşmaya göre iki ülke de kendi savunmalarını güçlendirmek için
karşılıklı olarak yardımlaşacaklar. Bu anlaşma, ABD'nin kendi çıkarı da var diye
ekonomik yönden bize yardım edecek maddeleri içerir, ama hiçbirisi uygulanmamıştır.