DPT-2-1966-Icki-Sanayii-Ozel-Ihtisas-Komisyonu-Raporu

Konsantre imaline elverişli bulunmamaktadır. Bu firma Kola Knsantresinin
ihtiva ettiği Nebat Konsantrlerini hariçten yapılmış olarak it¬
hal etmekte veya bazı ecza fabrikalarına (Faizer, Hoccht, Sğuip, Sheringe)
ithal ettirmekte ve bu konsantrelerin burada sadece karıştırıl¬
masını yapmaktadırki konsantre tesisi bu demek değildir.
Ayrıca bu firma Konsantre ham maddelerini yukarda adını zik¬
rettiğim firmalar vasıtası ile temin ederek tamamen ithal malı Ham
maddeleri yerli Ham madde kullanmış gibi gösterip ayrıca bir kon¬
santre ihracı külfetinden kurtulmak yolunu bulmuş olmaktadır.
Netice olarak bir Meyve memleketi olan Türkiyemizde aslında
tropikal iklim nebatı olan Kola Konsantresi yapma gayreti tamamen
bir ticaret ve ithalât oyunundan ibarettir. Pepsi Kola firması için
yerli olarak sadece glikozdan Karomal imâl edilmekte olup diğer ham
maddelere yine endirek döviz ödemektedir. Bu hususta Maliye Bakan¬
lığınım nazarı dikkatini çekmeyi olumlu bir vazife telâkki etmekteyiz.
Bütün girdikleri memleketlerde muazzam satış organizasyonları
ve hudutsuz reklâm imkânları ile Milli Sanayii tahrib eden bu firma¬
lardan Milli Sanayiimizi ve meyveciliğimizi koruyup yabancı sermaye
ile giren bu gibi firmalara iç pyasalarda kendi liderliklerini muhafaza
için kurmak istedikleri kolalı imalât dışında yapmak istedikleri imalât¬
lara (Fanta Mirinda gibi sentetik meyveli meşrubat imaline) sureti
kat’iyede müsade edilmemelidir.
Bu firmaların yabancı sermaye ile yurda soktukları makinalar as¬
lında ham maddeden konsantre yapan makinalar olmayıp çeşitli kon¬
santreleri karıştırma tesisinden başka bir şey değildir.
Bu hususun tetkiki ile bu gibi firmaların yabancı sermaye komi¬
tesine yaptıkları taahhütleri yerine getirecek hakiki Konsantre tesis¬
lerini kurmağa mecbur tutulmalarının teminini memleket yararma
görmekteyiz.
İstihsal metodları :
Bilhassa meyveli meşrubat imalinde kullanılan Meyve Konsantre¬
leri halen faaliyette olan Fruko ve Kulüp firmalarının ithal ettikleri
mütekâmil tesislerle yapılmakta olup yeni kuruluşlarda müşahade
edilmektedir.
Bu Konsantre tesisleri çoğaldığı takdirde memleketimiz meyveci¬
liğinde büyük inkişaflar olacak ve imâl edilen Konsantreler dış pazar-
lardada tutulacaktır.
Bu Sanayi kolundaki gelişme pek yakında memleketimizi Narenciye
esansı ihracatı yapan ve döviz getiren ülkeler arasına sokacaktır.
428