DPT-2-1966-Icki-Sanayii-Ozel-Ihtisas-Komisyonu-Raporu

2.2. Birim maliyetin tahlili :
Yukarıda detaylariyle gösterilen maliyet unsurlarının tahlilinde :
Asli maddeden sonra en yüksek mikdarın umumi masraflar ve iş¬
çilik olduğu görülmektedir.
a) İşçilik : Fabrikalarımızda işçilik ücretleri gerek her sene veri¬
len hizmet zamları gerekse toplu sözleşmelerle yapılan ayarlamalarla
devamlı olarak artış kaydetmektedir.
Ancak imal edilen mamûl mikdarmın fazlalığı dolayısiyle bu artı¬
şın litre üzerine aksi az olmakta ve ikinci beş yıllık dönem içinde ta¬
hakkuk edecek kapasite artışı ilâvede işçilik ücretinin litreye in’ikâsının
bu günkü seviyesinin altma inmesi muhtemel bulunmaktadır.
b) Umumi masraflar : Bu masraflar fabrikalarda bilfiil imalâtta
çalışan işçilerin dışında kalan işçilikle sosyal, idari ve mütedavil ser¬
mayeden yapılan her türlü masrafları içine almaktadır. Bu bakımdan
imalât mikdarma parelel olarak tam bir yükselme ,kaydetmemekte
imalâtın artışiyle az mikdarda ters orantılı olmaktadır.
3. Sınai verimlilik :
3.1. Randımanlar :
Bira fabrikasyonunda randıman :
a) Malt randımanı
b) Bira randımanı
olarak iki bölümde mütalâa edilmektedir :
a) Malt randımanı :
Malt randımanı olarak muayyen mikdar biralık arpadan elde edi¬
len % malt mikdarı gösterilmekte ise de esas olan ve bu malttan elde
edilebilecek bira mikdarma müessir olan çimlendirme esnasında arpa
danesi içerisinde husule getirilen değişiklikler sonucu maltın verebile¬
ceği ekstrakt mikdarıdır.
Extrakt mikdarıda, ilk plânda işlenen arpanın kalitesine, normal
çalışma şekline, bilgiye ve cihazların iyiliğine tabidir.
Aşağıda kaydedilen listelerde görüleceği gibi mikdar bakımmdan
100 Kg. biralık arpadan elde edilen ortalama 80 kg. malt literatürün
kabul ettiği normal hudutlar içinde olmasına rağmen, maltlarımızın
özelliğinde kaydedilen ortalama % 75 ekstrakt mikdarı düşüktür.
Bu düşüklüğe de yukarıda kaydedildiği gibi arpalarımızın özelliği
ile bu gün için malt imalâtındaki forse çalışmak mecburiyeti müessir
olmaktadır.
376