DPT-2-1966-Icki-Sanayii-Ozel-Ihtisas-Komisyonu-Raporu

Yakıt, Enerji, Su :
Bu üç maddenin en önemlisini bira fabrikasyonunda su teşkil et¬
mektedir. Su, takriben % 88 oranında biranın içine girdiği için, bir ham
madde ve diğer işlerde de kullanıldığından aynı zamanda bir yardımcı
malzemedir.
Bira fabrikasyonu imâl edilen biranın 25-35 misli kadar su sarfını
icap ettiren bir sanayi kolu olması münasebetiyle kuruluş yeri seçimin¬
de önemle bu noktanın da göz önünde bulundurulması lâzımdır.
Bundan başka bira ham maddeleri bölümünün su kısmında kayde¬
dildiği gibi bira fabrikasyonunda su içerisinde erimiş halde bulunan
kimyasal bileşiklerin imalâtın muhtelif safhalarındaki etkileri yanında
bira içersinde önemli mikdarda bulunması münasebetiyle bira kalitesi
ve tipi bakımından da mühim bir etkisi vardır. Genel olarak iyi bira
suyunun iyi bir içme suyu özelliğinde olması gerekmektedir.
Mevcut bira fabrikalarında yakıt olarak linyit kömürü kullanıl¬
makta ve muharrik kuvvet olarak da şehir elektrik enerjisinden istifade
edildiği gibi yedek olarak da diesel elektrojen gurupları bulunmaktadır.
b) Sektörün bu günkü durumu :
Bira imalâtının serbest olmasına rağmen halen hususi sektör tara¬
fından bir bira fabrikası kurulmamış olmakla beraber, İstanbul’da
Çekoslavak hükümetinin yatırımiyle senede 15 milyon litreye kabili
tevsi olmak üzere 10 milyon litrelik bir bira fabrikası kurulmakta ol¬
duğu öğrenilmiştir.
Halen memleket bira ihtiyacı Tekel’e ait İstanbul ve Ankara bira
fabrikaları ile karşılanmakta ve Tekel tarafından Yozgat’ta senede 10
milyon litre bira kapasiteli bir bira fabrikası kurulmaktadır. İzmir
şarap fabrikasında da Ankara’dan dökme olarak tanklarla gönderilen
biraları şişeliyen bir imlâhane mevcuttur.
c) Diğer uygun kuruluş yerleri:
Bu kısmın (a) bölümünde etraflıca belirtilen faktörler göz önünde
tutularak, Türkiye’de mevcut bira fabrikalarına göre, rantabl bir dağı¬
tım ve tüketimin sağlanması ve ölü kapasite kalmaması bakımlarından,
yeni kurulacak bira fabrikaları için en uygun kuruluş yerleri sırasiyle,
İzmir, Adana ve Diyarbakırdır.
3 — Kapasite :
a) Kapasite esasları:
Bira fabrikasyonunda; malt imali için kampanya şeklinde çalışılır.
Normal malt kampanyası kış aylarına tesadüf eden 200 gündür. Forse
333