DPT-2-1966-Icki-Sanayii-Ozel-Ihtisas-Komisyonu-Raporu

Mamûl malm satışı bayilerin tutumuna göre artma veya eksilme
gösterdiğinden, müesseseler arasında bayiler lehine menfaat sağlayan
bir haksız rekabet mevcuttur.
Bir diğer haksız rekabet unsuru da istimarede gösterilmemiş şa¬
raplarla bünyesine su katılmış olanların satış üstünlüğü sağlanmasın¬
da kullanılmasıdır.
Şarapların fiatı kaliteye göre tesbit edildiğinden tiplere uygun tek
fiat ve marka konulması imkânsızdır. Şarabın değeri yapıldığı senenin
hususiyetine yani iyi şarap veren veya vermeyen yıl oluşuna göre deği¬
şiklik gösterdiği gibi, aynı sene yapılan şaraplar için de bile değişik
hususiyet ve üstünlük gösterenler de mevcuttur. Bunun yani sıra şa¬
rabın beklemesini de mecbur kılar teknik zaruretleri hesaba katarsak,
sermayenin de uzun müddet bağlı kalması lâzım gelmektedir. Bu sebep¬
ler, imâl edilen şarabın müstehlike takdiminde serbest fiat kullanıl¬
masını mecbur kılmaktadır.
Şarapçılığı ileri olan memleketlerde şişeli şarap fiatları meselâ
Almanya’da 1,5 DM. dan - 100 DM. arasında değişiklik göstermektedir.
b) Fiat teşekkülüne tesir eden faktörler :
Piyasaya arzedilen toplum mamûlâtm ortalama 1/3 nispetine sa¬
hip Tekel’in devamlı ve sâbit fiat politikası bu kolda iş yapacak serma¬
ye sahiplerini arzulu kılmaktadır. Halbuki Tekel realiteye uygun ola¬
rak özel şahısların maliyet unsurlarmı dikkate alarak fiat teşekkül et¬
tirdiği takdirde bu sahaya sermaye yatırılması cazip hale gelecek ve
bu sayede bağ ürünlerinin şarapçılık yönünden değerlendirilmesi sağ¬
lanacaktır.
Şarap sanayiinin gelişmesine engel teşkil eden diğer bir faktör de
derecesi yüksek alkollü (Rakı - Votka) içkilerin alkol derecesi Hatla¬
rının sofra şarabı alkol derecesi fiatlarile mukayesesinde ayni seviyede
oluşlarıdır.
Bu durumda müstehlik şarap yerine rakı veya votka içmeğe teşvik
edilmektedir.
250