DPT-2-1966-Icki-Sanayii-Ozel-Ihtisas-Komisyonu-Raporu

3.1 Şarap Sanayiinin Organizasyonu :
Bir gıda maddesi sayılması icap eden şarabın istihsâli ile çalışan
endüstri kolunun Türkiye’deki organizasyonu başka memleketlerinkine
pekte benzerlik göstermemektedir, çünkü Türkiye’de şarap istihsâli
bağcıdan ziyade ekseriya şarap imalâtçısının uğraşmakta olduğu bir
konudur.
Bugünkü Türkiye şarap endüstrisinin organizasyonu bir taraftan
Devlet, diğer taraftan özel teşebbüs tarafından meydana getirilmiş bu¬
lunmaktadır.
Devlet sektörü Tekel Genel Müdürlüğü ile Ziraat Bakanlığı tara¬
fından temsil edilmekte, özel teşebbüse ait şarap tesisleri ise ekseriyet¬
le hakiki şahısların, kısmen kollektif ve limited şirket olarak bir kaç
ta istihsâl kooperatifi mevcuttur.
Şaraphanelerde istihsâl edilen, özel ve Resmî Sektöre ait şarapların
büyük bir imlâhanede, tiplere göre tanzim edilerek imlâ edilmesi böl¬
genin hususiyetini haiz standart tip kaliteli şarapların (rekabete mahal
kalmadığından bayi iskontolarmdan ve tevzii vasıtalarından tasarruf
edilmek suretile) halka ucuz olarak intikalini sağlamak ve şarap zev¬
kini anlatmak bakımından tavsiyeye şayandır.
Bu tip büyük imlâhanelerin teknik idaresi ancak mevzu ile yakın¬
dan alâkalı bulunan ehil elamanlar tarafından yürütüldüğü takdirde
faydalı neticeler verecektir. Halbuki, memleketimizde şarap imlâsı ile
uğraşan şahısların bir çoğu lüzumlu teknik ve sıhhî bilgiden yoksun
kimseler olup, küçük imlâhanelerde faaliyetlerine devam etmektedir¬
ler.
Yukarıda belirtilen esaslar dahilinde bölge imlâhaneleri kurulup
şaraplar teknolojisinin icap etıtiği nitelikte imlâ edilip kıymetlendiril¬
dikten sonra dış memleketlere hracat yapmak üzere bu teşkilâtın di¬
ğer bölgelerde kurulmuş imlâhanelerile müşterek olarak bir kuruluş
vücude getirmesi gerekmektedir.
Müşterek Pazara, böyle bir karakterle girdiğimiz takdirde, Türk
şaraplarının bir standart içinde tanınmaları mümkün olacaktır.
Bölgelerdeki küçük imlâhanelerin birleşip, büyük bir imlâhane ha¬
line gelmesile, münferit zarurî masraflar (kamyon, Makine-İşçilik-Tevziat-Yakıt
v.s) birleşmeden mütevellit azalacak ve ekonomik çalışır
müesseseler kurulmuş olacaktır. Genç İsrail Devletinin bugünkü ge¬
lişmesinin kooperatiflere borçlu olduğunu görmekteyiz.
216