DPT-2-1966-Icki-Sanayii-Ozel-Ihtisas-Komisyonu-Raporu

hâzineye verilen miktarın dahi sağlanamıyacağı kanaatini vermekte
dir.
Bilindiği gibi rakı eskiden serbest olarak imâl ve satılmakta yalnız
bandırol şeklinde bir vergi alınmakta iken gerek miktar, gerek hacim
fark ve toleransları gerekse diğer faktörler gibi sebeplerle hususi
amiller tarafından imâl edilen miktarın tamamından vergi alınamadığı
kanaatma varılmış ve kalite, insan sağlığı gibi faktörlerde gözönünde
bulundurularak rakı imâl ve satışları tamamen tekel altın aalmmıştır.
Bu gün özel amiller tarafından imal ve satılmakta olan şarap ve
mümasili alkollü içkilerde de durumun aynı olduğu üzüntü ile müşahade
edilmektedir.
Nitekim, 10/5/1956 günü özel ihtisas komisyonunda şarap rapo
runun görülşülmesi esnasında bizzat üye olarak komisyonda bulunan
özel amiller tarafından Türkiye’de halen imal edilen şarabın raporda
kaydedildiği gibi 40 milyon litre olmayıp 50 milyon litre civarında
olduğu 10 milyon litreye yaklaşan aradaki farkın kaçak olarak imal
edildiği beyan edilmiştir.
Bu durum ve evvelce edinilen tecrübe sonuçlarına göre damıtık
alkollü içkilerin imal ve satışının serbest bırakılması halinde, iddia
edildiği şekilde daha fazla bir varidat sağlanamıyacağı, hatta bu gün
künün bile temininin çok müşkül olacağı sonucuna varılmaktadır.
Bu bakımlardan, bu günkü mevzuat ve kontrol şekilleri muvace
hesinde ve mevcut ortamda damıtık alkollü içkilerin imâl ve satışının
serbest bırakılarak vergi alınmak suretiyle varidat sağlamak yoluna
gidilmesi çok sakıncalı ve telâfisi güç durumlar ihdas edebilecek bir
hal olarak görülmektedir.
2 — Yan ürünlerin değerlendirilmesi ve müşterek tesisten istifade
bakımlarından sanayide sağlanacak tasarrufun özel teşebbüs ve tekel
yönlerinden tetkiki :
Muhtelif raporların tetkikinde de görüldüğü gibi bir kül olarak
mütalâa edilmesi icap eden içki sanayiinde birçok yan ürünler mey
dana gelmektedir. Bu yan ürünlerden Tekel fabrikalarında imal edil
mekte olan muhtelif mamûllerden herhangi birinde tekrar kullanıl
maları teknikman mümkün olanlar, tesislerimizde mevcut cihazlarla
tekrar istifade edilebilir hale getirilmekte ve bu suretle artıksız olarak
değerlendirilmektedir. Damıtık alkollü içkiler imalinin serbest bırakılmasıhalinde
bazı özel firmaların normal olarak yegân yegân bu mamûlleri
imal emelerinde bu avantajlardan yoksun olacakları tabiidir.
Bilfaçz rakı veya kanyak imal eden bir firma imalâtın tabii bir sonucu
olan destilâsyon neticesi kalacak baş ve son mahsulleri, bu gün şarap
8