DPT-2-1966-Icki-Sanayii-Ozel-Ihtisas-Komisyonu-Raporu

2.2 Birim maliyetin tahlili:
Yukarıda gösterilen birim maliyetlerin tahlilinde en yüksek mik¬
tarın asli maddede olduğ ugörülmektedir. Bunun üzerine esas itibariyle
ham madde alım ve nakliye bedelleri kısmen de randımanla müessir
olmaktadır.
Asli maddeden sonra umumiyetle en yüksek yüzde miktar umumi
masraflardadır. Bu masraflar içersinde işletme işçiliği dışında bulunan
bütün işçilikler, sosyal masraflar, memur masrafları ve mütedavil ser¬
mayeden yapılan masraflar girmektedir.
Bu bakımdan bu bölüm içersinde bulunan masrafların büyük bir
kısmı sabit masraflar olup, imalâtın artmasiyle birim maliyet içine gi¬
ren hissesi azalacaktır.
3. Smai verimlilik :
3 — Randımanlar:
a. Rakı sanayii
Rakı sanayiinde randıman, ham madde (kuru üzüm) ve şeker
glikoz) n'ısbetle hesabedilir.
Glikoza göre randıman; nazari olarak “Guy Lussac,, Formülü göre
180 gr. glikozdan 92 gr. etil alkol elde edilmesi icabeder.
C H O
612 6 2 (CH3 CH2) , 2CG2
180 gr. — 2X 46 2><44
Bu formüle göre hesap edilirse :
100 gr. glikoz = 51.111 gr. etil alkol
100 gr. glikoz == 51.111 — 64,31 litre el'il alkol
elde edilmesi icabeder.
0,7949
İlmi randıman Guy - Lussac formülüne göre nazarî olarak yuka¬
rıda belirtildiği şekilde parçalanan şekerin ancak fi’il % 90 ünün
parçalandığı umumiyetle kabul edildiğinden, 100 kgr. glikoz dan
64,31 X 0.94 = 60,45 litre etil alkol alınır.
Endüstriyel randıman : Pratikte gerek fermantasyon, gerekse
damıtın esnasında tabahhurat suretiyle bir miktar alkol zayi oldu¬
ğundan 10 OKgr. glikozdan 56 litr e(% 100) etil alkol elde edilmesi
normal olarak kabul edilmektedir.
121