Antroposen

YEŞİL DENİZ KAPLUMBAĞASI (Chelonia mydas)
Ayşe Lal Karagülle
Hisar Lisesi – 11F
Dünya’da bilinen yedi tane deniz kaplumbağası yaşar ve bunların beşi Akdeniz’de görülebilir. Bunlardan en
yaygın olanı yeşil deniz kaplumbağasıdır. Bu kaplumbağa türünün sırt tarafı kırmızımsı kahverengi, alt tarafı ise
beyazımsı açık sarı rengindedir. Bacakları yüzmelerini sağlayacak şekilde kürek biçimindeyken dış kenarlarında ise
en fazla 2 tırnak bulunur. Yumurtalarını gece kumsalda açtıkları çukurlara gömerler ve bir defasında ise 100
yumurta bırakabilirler. Yavrular 2 aylık kuluçka döneminden sonra gece vakti yumurtadan çıkarak denize girerler.
Yanlış yönelim sonucu denize ulaşamayan yavruların kuruyarak ya da avcılara yakalanarak ölme riskleri bulunur.
Deniz kaplumbağaları yaşamlarının büyük bir bölümünü kıtalar arası denizlerde geçirirler. Akdeniz’de
bugüne kadar yapılan araştırmalar iribaş deniz kaplumbağası (Caretta caretta) ve yeşil deniz kaplumbağasının
(Chelonia mydas) türünün en önemli yuvalama alanlarının Türkiye ve Yunanistan olduğunu gösterir. Yeşil deniz
kaplumbağası nüfusunun %50'sinden fazlası Türkiye’de bulunur. Ekincik, Köyceğiz, Dalyan, Dalaman, Fethiye başlıca
olmak üzere 21 kumsalda deniz kaplumbağalarının izleme, araştırma ve koruma çalışmaları yürütülür.
Deniz kaplumbağası türlerinin avlanması, ışık kirliliği, kumsalların işgali gibi sebeplerden dolayı ülkemizde
nesli tükenen hayvanlar listesinde yer alıyordur. Günümüzde IUCN tarafından koruma altına alınan tür için bazı
önleyici politikalar takip edilir. Yuvalara sıcaklık ölçer konulması, yuvalama kumsallarını koruma altına alma, hedef
dışı avcılık ile ilgili mücadele ve uydudan izleme çalışmaları alınan sadece birkaç önleme örnektir. Nesli tükenmekte
olan bu hayvanları korumak için bölgesel ve ulusal kurumlar, yerel yönetimler ve birçok sivil toplum kuruluşu
gönüllüler ile beraber çalışmaktadır.
Kaynakça
“Türler.” WWF, h{ps://www.wwf.org.tr/ne_yapiyoruz/doga_koruma/turler/.
“Deniz Kaplumbağaları Hakkında.” Ekolojik Araşdrmalar Derneği, 7 July 2021, h{ps://ekad.org.tr/denizkaplumbagalari/.
35