Antroposen

ÇİZGİLİ SIRTLAN (Hyaena hyaena)
Selim Kaysılı
Hisar Lisesi – 9E
Çizgili Sırtlan, sırtlangiller familyasında olan ve
günümüzde neslini koruyabilen 4 sırtlan türünden biridir.
Latince ismi Hyaena hyaena’dır. Ortalama 24 yıla kadar
yaşayabilirler. Hem etçil hem de otçuldurlar. Genellikle leşler
ile beslenirler. Agresif hayvanlar değillerdir ve insanlara
durduk yer saldırmazlar. Bireysel hareket ederler ve grup
halinde dolaştıkları nadiren görülür. Ortalama 65-80
santimetre yüksekliğindedirler ve baştan kuyruğa kadar 1
metre uzunluğundadırlar. Kütleleri 25-45 kilogram arasında
değişmektedir. Gövdelerinde, bacaklarında ve başlarında
siyah ve gri çizgiler vardır.
Dünya Doğayı Koruma birliğine göre çizgili sırtlanlar
“Nesli Tükenmekte Tehlikesi Altında Olan Türlerin Kırmızı
Listesi”nde yer almaktadır. Bangladeş'te soyları tükenmiş,
Orta Asya’da ise birkaç tane kalmıştır. 2014 sayımına göre
Dünya’da 5,000 ila 9,999 çizgili sırtlanın kaldığı görülmüştür.
Bunun nedeni çizgili sırtlanların kürkleri için katledilmesi,
habitatlarının yok edilmesi ve av bulamamalarıdır. Aynı
zamanda da vücut bölümleri için kaçak avcılar tarafından
öldürülmektedirler. Örnek olarak Fas’ta çizgili sırtlanların
beyinleri yüksek fiyatlara satılmaktadır. Ayrıca sırf derilerinin
satılması için yasa dışı pazarlar vardır.
Türkiye’de ise çizgili sırtlanların avlanması yasaktır
ve bazı çizgili sırtlanların görüldüğü bölgeler koruma altına
alınmıştır. Çizgili sırtlanlar, Çevre ve Orman Koruma Bakanlığı
Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü tarafından
fotokapanlarla izlenmektedir. Avlayanlara 15.000 TL’den
başlayan para cezaları uygulanmaktadır. Çizgili sırtlanların
Türkiye’deki popülasyonunu korumak amaçlı 38.881
hektarlık bir yaban hayatı geliştirme sahası yapılmıştır. Bu
çalışmalar neticesinde çizgili sırtlanlar Hatay’da ve
Kahramanmaraş’ta sıklıkla fotokapanlara yakalanacak kadar
çoğaldıkları düşünülmektedir.
Harita 1. Çizgili sırtlanların dağılışı
Kaynakça
“Hatay'da Çizgili Sırtlan Fotokapanla Görüntülendi.” Anadolu Ajansı,
https://www.aa.com.tr/tr/yasam/hatayda-cizgili-sirtlan-fotokapanla-goruntulendi/2504192.
“'Kırmızı Listede' Yer Alan Çizgili Sırtlan Kahramanmaraş'ta Fotokapana Takıldı.” Anadolu Ajansı,
https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/kirmizi-listede-yer-alan-cizgili-sirtlan-kahramanmarasta-fotokapanatakildi/1813243.
“Çizgili sırtlan” Wikipedia, Wikipedia Foundafon, February 24, 2022,
https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87izgili_s%C4%B1rtlan#
Howard, Craig. “Hyaena Hyaena (Striped Hyena).” Animal Diversity Web,
https://animaldiversity.org/accounts/Hyaena_hyaena/.
34