Antroposen

TÜRKİYE’DE ORMANSIZLAŞMA
Benan Yangın
Hisar Lisesi – 9B
Ormansızlaşma tüm dünyayı etkileyen önemli bir çevre sorunudur. Ormansızlaşma, ormanların veya ağaç
dikili alanların tahrip edilmesi ve ağaçsız kalması veya bırakılmasıdır. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de
ormansızlaşma hem doğal olaylar hem de insan faaliyetleri sonucu oluşmaktadır. İklim değişikliği nedeniyle oluşan
ve beklenenden uzun süren yangınlar ya da insan eliyle başlatılan yangınlar, endemik bitki yapısını etkileyen
hastalıklar, artan nüfusun barınma ve ekonomik ihtiyacını karşılamak için mevcut tarım alanlarını genişletmek,
hayvancılık ve madencilik faaliyetlerinde bulunmak ve ormanlık alanları konut kullanımına açmak gibi yapılan insan
faaliyetleri ve var olan bitki örtüsünün ticari türler ile değiştirilme isteği gibi nedenlerle ülkedeki ormanlık alanlar
azaltılmakta ve yok edilmektedir.
Harita 1. Türkiye’nin orman alanlarındaki değişim
Ormancılar Derneği’nin 2022 yılında yayınladığı rapora göre, Türkiye’de göç veren ve nüfusu azalan
bölgelerde terk edilen tarım topraklarıyla meralar kendiliğinden ormanlaşmıştır. Fakat nüfusun yoğunlaştığı
bölgelerde ormansızlaşma yaşanmaya devam etmiştir. Aynı raporda ülkemizin özellikle insan eliyle ormansızlaşma
riski altında olduğu görülmektedir. Bu riskin en önemli sebeplerinden biri orman alanlarının ormancılık amacı
dışındaki kullanıma tahsis edilmesidir. Ülkemizde ormanlar sıklıkla enerji santrallerine, madencilik faaliyetlerine ve
özellikle Akdeniz ve Ege Bölgeleri’nde otellere tahsis edilmektedir. Bu tahsislerin yapılmasında en önemli yardımcı
da 1961 Anayasası ile hukuki olarak temellendirilen orman dışına çıkarma faaliyetleridir. Bütün bunlar ormanların
parçalanmasına, ekolojik sistemin bozulmasına ve ormanlar ağaçlar ve bitki örtüsünü tehdit eden hastalıklara
neden olmaktadır.
Bir başka neden ise ormanların ticari üretim için kullanılmasıdır. Bu çift başlı bir sorundur. Sorunlardan ilki
artan nüfüs ve dolayısıyla ihtiyaç duyulan ekonomik faaliyetin artmasıdır. Bu durum odun üretimi nedeniyle
ormanların tahrip edilmesine sebep olmaktadır. Ormanlarla ilgili bir diğer ekonomik faaliyet ise endüstriyel
ağaçlandırmadır.
Tablo 1. Şehirlere göre orman alanlarındaki
değişim (Günşen ve Atmış, 2019)
24