Belarus Müslümanları - Diyanet İşleri Başkanlığı

limesi ise insanlar dahil bütün
canlılardır. (Taberî, II, 318) Nesle ve
bitkilere zarar verilmesi, insanlık
âlemine yapılan en büyük zulümdür.
Ayet-i kerime; yalan vaatlerle iş
başına gelen, Hakk’a ve halka
saygısı bulunmayan, eğitim,
öğretim, üretim, iş, sanayi ve
çalışma hayatında adalete riayet
etmeyen, insanlar üzerinde baskı
kuran, temel hak ve özgürlükleri
kısıtlayan insanların; işbaşında
bulunduğu toplumlarda güven,
huzur, bereket ve bolluğun bulunmayacağına;
fi tne, fesat ve
zulmün yaygınlaşacağına dikkat
çekmekte, riyakârlık, bozgunculuk
ve tahripçilik gibi kötü huy ve
davranışlar konusunda insanları
uyarmaktadır.
Ayet-i kerime; iş yeri, kurum,
kuruluş ve toplumları yönetenlerin
bu ayetlerde yerilen huy ve
davranışlarından korunabilmek
için; zulüm, baskı, riyakârlık,
ikiyüzlülük ve bozgunculuk gibi
toplumsal zararlara ve huzursuzluklara
yol açan kötülüklerden
sakınmak; ormanları, ekinleri
ve doğal çevreyi; hayvanları ve
özellikle insan neslini korumak
ve kollamak; doğanın tahrip olmasına,
hayvan ve insan neslinin
zarar görmesine ve bozulmasına
sebep olacak eylem ve davranışlardan
uzak durmak gerektiğine
dikkatimizi çekmektedir. Ayetteki,
“Allah bozgunculuğu sevmez.”
cümlesi, bütün bu hususlara
işaret etmektedir.
205. ayetteki “bozgunculuk” diye
çevirdiğimiz “fesad” kelimesi;
bir şeyi bozmak ve onun tabiî
durumunu değiştirmek demektir.
Düzeltmek anlamındaki “ıslah”
kelimesinin zıddıdır. (Asım Efendi, I,
1240; bk. Bakara, 12; Şuara, 152; Neml, 48)
Bozgunculuk; toplumsal barışın,
güven ve huzurun bozulması,
insan haklarının ihlal edilmesi;
mala, cana, ırza, namusa, onur
ve haysiyete zarar verilmesi,
çevrenin kirletilmesi; görev, iş
ve üretimde hile yapılması; aile
“Kibir”;
“büyüklenmek,
böbürlenmek,
kendini
başkalarından
üstün, yüksek ve
değerli görmek;
başkasını aşağı,
önemsiz, değersiz
ve küçük görmek
anlamlara gelir. Kibir
kelimesi; “gurur” ve
“ucub” kelimeleri
ile eş, “tevazu”
kelimesiyle zıt
anlamdadır.
ve sosyal ilişkileri zedeleyen
gayriahlakî davranışların yaygınlaşması
anlamlarına gelir. Yüce
Allah’ın bozgunculuğu sevmediğini
bildirmesi, bozgunculuktan
uzak durulması ve bu bozgunculuğa
sebep olan davranışların
önlenmesi gerektiğine işaret
eder.
ç) Kibir ve gurur
“Kibir”; “büyüklenmek, böbürlenmek,
kendini başkalarından üstün,
yüksek ve değerli görmek;
başkasını aşağı, önemsiz, değersiz
ve küçük görmek” anlamlara
gelir. Kibir kelimesi; “gurur” ve
“ucub” kelimeleri ile eş, “tevazu”
kelimesiyle zıt anlamdadır. (Rağıb,
s. 697; İbn Manzûr, V, 125)
“Takva”; iman edip Allah ve
Peygamber’in emir ve yasaklarına
uyarak kendisini dünya ve
ahirette ilahî azaptan korumak,
inkâr ve isyandan sakınmak anlamlarına
gelir.
“İzzet”; aziz, kadri yüce, şerefl i,
itibarlı ve kuvvetli olmak anlamlarına
gelen “a-z-z” kökünden
türemiş bir kelime olup, kuvvet,
üstünlük ve şeref demektir. Tahlil
ettiğimiz ayette izzet kelimesi,
“kibir ve gurur” anlamında kullanılmıştır.
“İsm”, kasıtlı ve bilerek işlenen
günah demektir.
(İkiyüzlülük, düşmanlık ve bozgunculuk
yapan insana); ‘Allah’a
karşı gelmekten sakın.’ denildiği
zaman kibir ve gururu onu daha
da günaha sürükler.” anlamındaki
206. ayet ile yüce Rabbimiz,
yerdiği insanın dördüncü niteliğini
bize bildirmektedir. Bu ayetle
yüce Allah; münafıklık, riyakârlık,
fi tne ve fesatçılık gibi Kur’an ahlakına
uymayan davranışlardan
korunmanın yolunun “takva”
olduğunu bildirmektedir. Çünkü
Allah’a imanı ve saygısı olan
insan, ikiyüzlülük, düşmanlık ve
bozgunculuk yapmaz. Bu davranışları
terk edebilmek için de
gurur ve kibir hastalığından kurtulmak
gerekir. Aksi takdirde bu
Haziran 2011 - 146 49