Yapı Taşı

Sayı 1
Ocak 2023
YAPI TAŞI
Aile İçi İletişim
&
Bağımlılığın Aile İçi
İletişimdeki Etkileri
&
Parçalanmış Aileler
&
Aile İle Yapılabilecek 10
Kaliteli Zaman Aktivitesi

Hazırlayanlar
Yazarlar
Ahmet Çağan Yılmaz
Fatma İdil Yılmaz
Merve Sevimli
Editör
Ahmet Çağan Yılmaz
Fatma İdil Yılmaz
Redaksiyon
Merve Sevimli

ÖN SÖZ
Aile kelimesi tartışmasız hepimiz için içi dolu
dolu bir kelime.Toplumun yapı taşı, kendimizin
de en nihai gerçeği.Aile içi iletişim temalı ‘Beni
Kalbinle Dinle’ projesi başka bir projeye
dönüştü.İletişim unsuru çok önemli fakat bu
araştırma projesinde daha da farklı noktalara
değinerek geniş bir yelpazeden bakıp bu konuda
bilgilenmek ve bilgimizi bir ışık gibi toplumun
her kesimine yaymak,insanları bilinçlendirmek
amaçlanmıştır.
Tematik alan aynı araştırma konusu
sosyokültürel ve sosyoekonomik faktörlerin
Türkiye’deki Aile Dinamiklerini etkileme
düzeyinin incelenmesidir.(İstanbul örneğinde Z-
Kuşağı üzerine bir araştırma)
Bu dergide araştırma sonucu edindiklerimiz
adım adım sizlerle paylaşılacaktır.Umarız
herkese ulaşır,olumlu anlamda katkı sağlamış
oluruz.
Katkı sağlayan herkese teşekkür eder,aile içinde
sağlıklı iletişimde kaldığımız günlerde buluşmayı
ümit ederiz.
Sevgiler,
Ahmet Çağan Yılmaz
Fatma İdil Yılmaz
Merve Sevimli

İçindekiler
Bireyin yetiştiği aile yapısın topluma
yaptığı etkiler
Ailelerin bir araya gelerek
oluşturduğu toplumlar ve aile
kalitesinin bunlara etkisi
Aile dinamiğinde iletişimin yeri ve
değişen aile dinamikleri
Çocuk gelişiminde cezalandırma ve
ödüllendirme yönteminin yeri ve sonuçları,
bunun yerine yapılabilecekler
Ailede bir ebeveynin kaybedilmesi ya da
boşanma durumunda olabilecekler

İçindekiler
Bir okulda yapılan çalışmaya göre ailede
geçirilen vakit ile ilgili veriler
Ebeveynlerin eğitim düzeyinin çocukların
genel ve akademik gelişimine etkisi
Evdeki kardeşi bireyin gelişimini etkiler mi?
Üzerine bir yazı
10 maddede çocuğunuz gelişimine fayda
sağlayacak davranışlar
Aile bağlarınızı kuvvetlendirecek ve aynı
zamanda eğlenceli aktiviteler!
Madde ve teknoloi bağımlılığı aile bağlarını
nasıl zedeler? Üzerine bir inceleme

Aile İçi İletişim
Aile, toplumun en küçük
birimini oluşturan sosyal
yapıya denir. Anne, baba ve
çocuktan oluşur. Aileler ise bir
araya gelerek toplumu
oluşturur. O sebeple iyi ya da
kötü olmalarından bağımsız,
her birey özeldir ve önemlidir.
Toplumu iyi mi yoksa kötü
mü etkileyecekleri ise
yetiştikleri aile ortamına
bağlıdır, çünkü insanlar,
büyüdükleri çevrenin birer
yansımasıdır. Kişinin topluma
yapacağı etki bakımından aile
içi iletişim ve hayatı öğrendiği
aile çok önemlidir. Ne yazık
ki bir çocuğun büyüyeceği
ortamı seçme şansı
bulunmamakta, o sebeple bu
noktada ebeveynlere büyük
bir sorumluluk düşüyor.
Ailenin çocuğu veya ergeni
etkin bir şekilde dinlemesi,
onlara karşı dürüst ve açık
sözlü olması; öz güvenli,
duygu ve fikirlerini etkin ve
açık şekilde ifade edebilen
bireyler yetiştirmek
bakımından çok önemlidir.
Yapı Taşı
Ancak bunun aksine, çocuğun
bir birey olarak görülmediği,
saygı duyulmadığı ve
küçümsendiği bir aile
ortamında çocuk kendini
yetersiz hisseder ve bir kişilik
geliştirmekte zorlanır. Bu
sebeple çocukla kurulan
iletişimin kalitesi çok
önemlidir. Günümüzde iyi ya
da kötü işler yapan yetişkinler,
iyi ya da kötü olmayı büyürken
öğrenmiştir, bunu iyilik ya da
kötülük olarak düşünmezler,
yapmayı bildikleri şey budur.
Hazırladığımız dergide, aile içi
iletişimin topluma etkisini pek
çok farklı yönden inceledik ve
ile içi iletişimin bireyi nasıl
etkilediğini sizler için
araştırdık.
Sayfa 3

TOPLUMDA AİLENİN İŞLEVİ
Aile, toplumsal örgütlenmenin ve
toplumsal kurumlaşmanın temel işlevsel
bir ögesi ve çekirdeğidir. Birçok
toplumsal kurum gibi aile de insanlık
tarihi boyunca önemli değişiklikler
geçirmiş ve işlevlerinde
farklılaşmalar olmuştur.
Böylece günümüzde de bireyin sağlığı
kadar aile sağlığı kavramı geçerli
olmakta bireylerin ve ailenin
değerlerini, ilkelerini, uygulamalarını
bir anlamda sağlık davranışlarını da
içine alan yaşam tarzları
şekillenmektedir.
Her bir aile yapı, fonksiyon ve
gereksinimleriyle ayrı bir varlıktır ve
toplumun üyelerini şekillendirir, besler ve
toplumsal kurumlardan daha fazlasıdır.
Aile işlevleri, aile üyeleri tarafından
ailenin ve üyelerinin bireysel
gereksinimlerinin karşılandığı ve
sürdürüldüğü aktiviteler ve davranışlar
olarak tanımlanmaktadır.
Bu işlevlerin yerine getirilmesinde
yaşanan zayıflık veya güçlülüğün diğer
işlevleri de etkileyeceği bilinmektedir.
Bilinmesi gereken bir başka nokta, bu
işlevlerin aile ve üyeleri tarafından nasıl
algılandığıdır. Çünkü işlevlerin
algılanması dönemlere, siyasi, politik,
sosyolojik ve ekonomik değişimlere göre
farklılaşabilmekte ve aile üyelerinin
tutumlarını ve davranışlarını da
etkileyebilmektedir.
Yapı Taşı
Ancak bunun aksine, çocuğun bir birey
olarak görülmediği, saygı duyulmadığı
ve küçümsendiği bir aile ortamında
çocuk kendini yetersiz hisseder ve bir
kişilik geliştirmekte zorlanır. Bu sebeple
çocukla kurulan iletişimin kalitesi çok
önemlidir. Günümüzde iyi ya da kötü
işler yapan yetişkinler, iyi ya da kötü
olmayı büyürken öğrenmiştir, bunu
iyilik ya da kötülük olarak düşünmezler,
yapmayı bildikleri şey budur.
Hazırladığımız dergide, aile içi
iletişimin topluma etkisini pek çok
farklı yönden inceledik ve ile içi
iletişimin bireyi nasıl etkilediğini sizler
için araştırdık.
Sayfa 4

Aile
Dinamikleri
Üzerine
Aile kelimesi dilimize Arapçadan geçmesinin yanında Arapçada bir kişinin
bakmakla yükümlü olduğu hane halkı, bağımlılar anlamına gelir. Günlük
kullanımda ise “Evlilik ve kan bağına dayanan, karı, koca, çocuklar, kardeşler
arasındaki ilişkilerin oluşturduğu toplum içindeki en küçük birlik”* olarak ifade
edilir. Dinamik kelimesi dilimize Fransızcadan geçse bile kökeni Eski Yunancaya
dayanır. Dinamik kelimesi günlük kullanımda “Hareketli, her an değişebilen, duruk
karşıtı.”** olarak ifade edilir. Bu doğrultuda aile dinamikleri ise aile içerisinde
değişen dengeleri ifade etmek için yerinde bir tabirdir. Çünkü toplumun her bireyi
belirli zamanlarda ailesine karşı olan tutumunu, davranışlarını ve iletişimini iyi ya da
kötü yönde gösterebilir. Bu da aile içi ilişkilerinde bağların kuvvetlenmesine ya da
zedelenmesine sebep olur. Ayrıca aile dinamiklerinin değişimi her zaman bizim
kontrolümüz dahilinde olmak zorunda da değildir. Dış ve müdahale
edemeyeceğimiz birtakım faktörler aile dinamiklerini büyük oranda etkileyebilir.
Örneğin doğduğumuzdan itibaren üstümüzde taşımak zorunda olduğumuz kimlik
özelliklerimiz; bizim aile dinamiklerinde hangi konumda kalacağımızı, ne gibi
imkanlarımızın olacağını belirler. Bu da bizim ailemizle olan iletişim ve
etkileşimimizin yani aile dinamiklerimizin kilit bir nokta olduğunu gösterir.
* sozluk.gov.tr
Sayfa 5
** sozluk.gov.tr

Türkiye’deki ve Yurt Dışındaki Aile Dinamiklerinin Farkları
“Her toplumun kendine özgü kültürü, alışkanlıkları ve insanların yerine getirmek zorunda
oldukları sosyal düzen kuralları bulunmaktadır. Sosyal yaşamı düzenleyen bu kurallar din,
ahlak ve miras olarak aktarılan diğer değerlerden bağımsız değildir. Bunlar, insanlara sosyal
yükümlülükler ve ödevler yükleyen örf ve âdet kurallardır (YILMAZ, 2018, s. 890)”.
Buna dayanarak Türkiye’deki toplumundaki kabul gören ya da tabu kabul edilen
davranışlarda dünyanın geri kalanından ayrıştığı noktalar olduğu söylenebilir. Örneğin,
“Almanya’da birden çok neslin aynı çatı altında bir arada yaşadığı ailelere artık nadiren
rastlanılmaktadır. Diğer bir deyişle, geniş aile yapılanmasını Almanya’da görmek hemen
hemen mümkün değildir (AKSOY, 2019, s. 40).”
Buna karşın Türkiye’nin özellikle kırsal bölgelerinde geniş aile kavramının ölmediğine
şahit olunmaktadır. Bunun kaynağında kültürel yapı farklılıkları yatar.
“Aile toplumsal normların ilk öğrenildiği yer olduğundan toplumun yapısının,
bütünlüğünün mayasıdır, özüdür. Hiçbir toplum bu özün bozulmasına seyirci kalamaz. Bu
nedenle toplum, ailenin sağlıklı bir şekilde işleyip işlemediğini denetlemek durumundadır.”
(ASLAN, 2002, s. 32)
Sayfa 6

AİLE İÇİNDEKİ İLETİŞİM
BİÇİMİNİN AKADEMİK BAŞARI
ÜSTÜNDEKİ ETKİLERİ
Ailedeki birçok etkenin akademik
başarıya etki ettiği görülmektedir.
Örneğin pek çok ebeveynin
kullandığı bir yöntem olan
cezalandırma ve ödüllendirme,
çocuğun akademik başarısını
geliştirme düşüncesiyle sık
başvurulan bir yöntemdir. Ancak
hedeflenenin aksine çocuğu
başarıya götürmez, çünkü çocuk
sadece ödül almak ve cezadan
kaçınmak amacıyla görevlerini
yerine getirmeye başlar ve aldığı
ödüllerden tatmin olmamaya başlar.
Aynı şey ceza yöntemi için de
görülmektedir. Bir süre sonra
çocuklar sadece cezalandırılmamak
için baskı içinde ders çalışacaklardır
ve belli bir yaştan sonra bu
çalışmayı tamamen bırakma
eğilimine girebilirler, k, bu da
eğitim hayatlarını olumsuz etkiler.
Çocuklarda akademik başarı ve
ailelerin çocuklarıyla verimli vakit
geçirmesi paralellik gösterir.
Yapı Taşı
Çocuklarınızla keyifli zaman
geçirmek, onlarla oyun oynamak,
aktivitelere katılmak, dışarı çıkmak,
sohbet etmek bağlarınızı
kuvvetlendirecektir.
Ailesiyle beraber zaman geçiren,
birlikte eğlenen, ortak
paylaşımlarda bulunan çocuklar çok
daha mutlu ve başarılı çocuklar
olacaklardır.
Ailenin akademik başarı üstündeki
başka bir etkiside sorumluluk
bilincini kazandırmak olacaktır.
Küçük yaşlardan itibaren
sorumluluk almayı öğrenen
çocuklar yaptıklarının sonuçlarına
katlanmayı öğrenmekte ve koşulları
iyileştirmek için daha büyük istek
duymaktadırlar. Sorumluluk
alabilen çocuklar başarı ve
başarısızlık getirilerini doğru
şekilde algılayabilmektedirler.
Böylelikle ailelerin söylemesine
gerek kalmadan ders çalışrlar ve
akademik başarı sağlıklı bir şekilde
yükselir.
Sayfa 7

Çocuklarınız size başarısız bir sonuç ile geldiğinde kullanabileceğiniz
yaklaşım şu şekilde olabilir “Başarılı olmayı istediğini ve bu sonuç için şu an
üzüldüğünü biliyorum. Ancak bazen başarılı olabilmek için başarısız
olmayı da bilmek gerekir. Nerelerde hata yaptığına bakıp eksiklerini
tamamlarsan bir sonraki sınava daha iyi hazır olacaksın.” denilebilir. Burada
anne baba kendi üzüntüsünden değil empati yaparak çocuğun neler
hissettiğini anlayabildiğinden bahsetmiş ve ona çözüm önerileri sunmuştur.
Bir çocuğun ihtiyaç duyduğu da ailesini üzmek değil, başa çıkamadığı bir
zorluğun nasıl üzerinden gelebileceğini öğrenmektir. Aşağıda bir okulda
yapılan araştırmada elde edilen başarı belgesi verilerine ulaşabilirsiniz.
Belge Alamadım
9.3%
Takdir Belgesi
47.4%
Teşekkür Belgesi
43.3%
Sayfa 8

PARÇALANMIŞ
AİLELER
Boşanma ve ya ölüm durumu bireylerde yarattığı etkiler dolayısıyla özellikle
çocuk olmak üzere kişinin hayatında düzeltilemez etkilere yol açar. İlk başta
ölüme değinelim: Bir ebeveynin kaybedilmesi durumunda çocukta yeri
doldurulamaz bir boşluk oluşur. Bu durumda ise yaşayan ebeveyne büyük bir
sorumluluk düşer. Ancak bu ebeveyn için de çok zordur çünkü parterini
kaybetmesinin travmasıyla boğuşurken bir yandan çocuğuna artık hem baba
hem de anne olması gerekmektedir.
Ayrıca bu durum sadece tutumla yetmez, ekonomik bakımdan da artık tek
başına kalan ebeveyn, çocuğuna iyi bir gelecek verebilmek için artık çok
çalışmak durumundadır. Ekonomik yetersizliğin aile dinamiklerine zarar verdiği
kanısına varmıştık. Eğer bir ailede ekonomik sorumluluk erkeğin omzuna
yüklenmiş ise babanın ölümü durumunda aile dinamiklerinde ciddi bir biçimde
sarsıntı meydana gelir. Gelir kapısının ortadan kalkmasıyla yaşam standartlarının
düştüğü görülür. Bu durum hem anne hem de çocuklar için çok zordur çünkü
aynı zamanda babanın eksikliğini bir başka açıdan hatırlatan bir unsurdur aynı
zamanda.
Ancak unutulmamalıdır ki, yaşayan ebeveynin bu tür durumlarda
bocalaması çok normaldir. Aile dinamiğinde gerçekleşen devasa değişimi
çocuklarına yansıtmamak için çabalayan ebeveyn bir noktada tıkanır. Kendisi ile
ilgilenmeyi unutmuştur çünkü. Durum bu hale geldiğinde bir psikologdan
destek alınması tavsiye edilir.
Sayfa 9

Boşanma ile ölüm yarattığı sonuçlar benzese de ayrışırlar. Çünkü boşanmalar
genellikle aniden değil belirli sorunlar üzerine gerçekleşmektedir. Boşanma
yolunda ilerleyen evli çiftlerde çocuğun akıl sağlığı olumsuz etkilenir.
Aile içerisinde çıkan kavgalar çocukta travma bırakır ve hayatının kalanı
boyunca taşıyacağı bir yüke dönüşür. Boşanma sonrasında çocukların yaklaşık
yüzde yirmisinde sorunlar ortaya çıktığı bulgusuna ulaşılmıştır.
Bu oran, boşanmamış ailelerin çocuklarındaki riskin iki katıdır. En sık
görülen davranış sorunları: kurallara uymama, akademik başarıda düşüklük,
kaygı ve depresyon şeklinde ortaya çıkar. Boşanma zaten başlı başına bir stres
oluşundan doları stres bozukluğunun görülmesi de bir olasılıktır. Boşanmanın
çocuklarda sosyal ilişki sorunlarına yol açtığı görülmüştür ve çocuğun kendi
evliliğinde boşanma ihtimalini arttıracak bir etkide bulunur. Ancak bunlar sadece
yüzde yirmilik kısmı içeriyor, her çocukta bir sorun çıkacak diye bir şart yok
elbette. Boşanmış ailelerin çocuklarının büyük kısmında klinik olarak anlamlı
sorunlar görülmez. Boşanmış ailelerden gelen birçok çocuk, yaşıtlarından daha
mutlu ve daha başarılıdır. Çünkü bazı çocuklar için ailesinin boşanması iyi bir
şey olarak görülür, çünkü her gün kavga eden ve anlaşamayan kişilerin arasında
kalmak bazen boşanmadan daha kötü sonuçlara yol açar.
Ayrıca boşanmanın kültürlerle de ilgisi görülmektedir. Örneğin kırsal doğu
bölgelerinde boşanma oranı kentsel bölgelere oranla düşük olduğu
gözlenmektedir. Buna sebep olarak kentsel bölgelerde kişisel haklar bakımından
insanların daha bilinçli olması gösterilmektedir. Başka nedenleri örnek verecek
olursak kırsal kesimlerde boşandıktan sonra kadınların değerinin daha aşağıda
görülmesinde etkili olmaktadır.
Sayfa 10

AİLEMİZLE YETERİNCE
VAKİT GEÇİRİYOR
MUYUZ ?
Yaptığımız anketler ve araştırmalarımız sonucunda ebeveynlerin çalışma
saatlerinin uzunluğundan ve izin günlerinin azlığından aile üyeleri birlikte
yeterince vakit geçiremediği görülmektedir. Bu elbetteki aile içi iletişimsizliğe
sebep olup aile dinamiklerine zarar verebilmektedir. Peki çalışan aileler bu
sorunu nasıl giderebilirler ?
Serbest çalışır
24.2%
Serbest çalışır
24.2%
22.00 den sonra
5.2%
izin günü yok
18.00 den sonra 2.7%
52.9%
Hafta sonları
45.3%
20.00 den sonra
17.6%
Sadece pazar
27.7%
Çalışan anne ve babaların, gerek iş yerlerindeki, gerek evlerindeki, gerekse diğer
sorumluluklarını yerine getirebilmeleri için, daha düzenli ve planlı bir şekilde
çalışarak zamanlarını etkin bir şekilde kullanmaları gerekmektedir. Zamanlarını
etkin bir şekilde kullanamayan çalışan ebeveynler, çocuklarına vakit ayırmakta
zorlanabilmektedir. Bunun için, ebeveynlerin önceden bir planlama yaparak,
çocuklarıyla ilgilenebilecekleri zamanı belirlemeleri, başka bir şey ile meşgul
olmamaları açısından fayda sağlayacaktır.
Sayfa 11

Verimli ve kaliteli vakit
geçirmek sadece birlikte
televizyon izlemek, birlikte
olmak yada aynı ortamda
bulunup birbirinden bağımsız
uğraşlarla ilgilenmek demek
değildir. Verimli ve kaliteli
vakit geçirmek, ebeveynlerin
çocuklarıyla karşılıklı, sözel
yada sözel olmayan bir şekilde
veya işbirliğine dayalı
etkileşimde bulunması anlamına
gelmektedir. Bir başka deyişle,
verimli ve kaliteli vakit
geçirmek, çocuğun, bedensel,
zihinsel, duygusal, sosyal
gelişimine katkı sağlayacak,
eğitici, öğretici, eğlendirici,
yaratıcılık içeren faaliyetlerini
ve çocuğun yaşına uygun
sorumluluk
almasını
destekleyici, karşılıklı etkileşime
dayalı veya işbirliğine dayalı
faaliyetleri içermektedir.
Sayfa 12

EBEVEYNLERİN OKUMUŞLUK DÜZEYİNİN
AİLE DİNAMİKLERİNE ETKİSİ
Eğitim, ailede başlar. Çocuğun hayatı
boyunca, öğreneceği bilgiyi işleyecek,
bilgiden bilgi üretecek, bilgiden katma değer
üretecek olan kişiliğinin geliştiği yer ailedir.
Çocuğun davranışlarını şekillendirecek,
bilginin kıymetini öğretecek, öğrenmeyi
yaşam biçimi haline getirecek, çocuğa olumlu
davranışlar kazandırılacak yer de öncelikli
olarak ailedir.
Bu yüzden ebeveynlerin okumuşluk düzeyinin elbette ki çocuklarda akademik başarısına
etkisi vardır. Yapılan araştırmalarda da akademik başarısı yüksek çocukların
ebeveynlerinin eğitim seviyesinin daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca
okumuşluk düzeyi kültüre ve yaşam tarzına da bağlıdır. Örneğin kırsal kesimde kız
çocuklarının bir iki kuşak öncesine kadar genellikle ilkokuldan sonra okutulmadığı
tespit edilmiştir. Eğitim seviyesi düşük olan ebeveynlerin çocuklarının da akademik
başarısı olumsuz etkileneceğinden gelecek nesillerde de kurulan aile dinamiklerini de
olumsuz etkileyebilmektedir.
Lisans Üstü
13.1%
Lisans
18.8%
İlköğretim
18.8%
İlköğretim
32%
Ortaöğretim
4.7%
Lisans
50.2%
Ortaöğretim
4.7%
Lisans
57.7%
ANNE İÇİN EĞTİM SEVİYESİ
BABA İÇİN EĞTİM SEVİYESİ
Sayfa 13

KARDEŞ SAYISININ
AİLE DİNAMİKLERİNE
ETKİSİ
Evilik sonrası çocuk sahibi olmak istemekle başlayan serüven tek çocuk mu ,
çok çocuk mu? sorularıyla devam eder. Buna karar vermek zor bir süreç olsa da
her iki seçeneğin de avantajları ve dejavantajları bulunmaktadır.
TEK ÇOCUK
OLMANIN
AVANTAJLARI
TEK ÇOCUK
OLMANIN
DEJAVANTAJLARI
Tek çocuklu ailelerde; çocuk
için ayrılan zaman, çok çocuklu
ailelere göre daha fazladır.
Aileler zamanlarını iyi organize
ederlerse, çocuğun her türlü
psikolojik ihtiyacını karşılamak
için gerekli fırsatı bulabilirler.
Tek çocuğun beslenme, giyim
ve eğitimi, ana-baba açısından
daha kolaydır. Çok çocuğa
oranla daha iyi yaşam ve eğitim
imkanlarına sahiptir.
Tek çocuklu ailelerde aile içi
tartışma oranının daha düşük
olma durumu vardır.
Anne açısından, tek hamilelik
ve tek doğum yaşanması avantaj
olarak ele alınabilir.
Yapı Taşı
Ebeveynlerin, aşırı koruyucu bir
yaklaşımla çocuğu bunaltmaları,
sevgi bombardımanıyla çocuğun
her istediğini yerine getirme veya
yaşamına sınırlama getirerek
özgürlüğünü kısıtlamaya yönelik
tutumları; çocuğu güvensiz,
sorumluluktan uzak, doyumsuz bir
kişilik haline getirebilir.
Anne ve babanın hayatta
olmayacağı durumda; tek çocuğun,
bir kardeşin sağlayacağı
imkanlardan uzak olması nedeniyle
yalnız ve desteksiz olacağının
düşünülmesi dezavantajlardan bir
diğeridir.
Anne babanın, tatillerde ve
hafta sonlarında sürekli tek çocukla
ilgilenmek durumunda kalması
dezavantajlar olarak karşımıza
çıkmaktadır.
Sayfa 14

ÇOCUKLARIN DUYGUSAL
GELİŞİMİNE KATKI
SAĞLAYACAK DAVRANIŞLAR
KÜÇÜKKEN DÜŞTÜĞÜ ZAMAN KENDİ KALKMASI
KENDİ KENDİNE DE SIKILMADAN ZAMAN GEÇİREBİLECEK
ŞEKİLDE KALABİLMEK
KARARININ SONUÇLARI İLE BAŞ BAŞA KALMASINA
İZİN VERMEK
EMPATİ BECERİSİNİ GELİŞTİRECEK ŞEKİLDE KENDİNE
DİĞER CANLILARA ŞEFKAT GÖSTEREBİLMEYİ
ÖĞRETEBİLMEK
BİR SORUNU OLDUĞUNDA FARKLI ÇÖZÜM YOLLARI
İLE ÇÖZEBİLECEĞİNİN FARKINA VARMASINI
SAĞLAMAK
Sayfa 15

AİLE İLE
YAPILABİLECEK
10 KALİTELİ
ZAMAN
AKTİVİTESİ
Hep ailedeki sorunlardan bahsettik.
Biraz da ailedeki iletişim seviyesini
artırabilecek yolara bakalım.
"Hiçbir insan, iyi eğitilmiş bir aile kadar önemli bir miras bırakamaz."
Thomas Scott
Sayfa 16

BİRBİRİNİZİ TANIYIN
Ailenizle yapacağınız aktivite ve etkinliklere geçmeden önce,
çocuğunuzu iyi tanımalısınız. Bu sayede onun sevmediği ya da
yapmaktan hoşlanmayacağı etkinliklerden kaçınmış olursunuz. Sonuçta
kaliteli vakit geçirmek sadece birlikte olmak değildir, bu işlerden zevk
almalısınız!
BERABER YÜRÜYÜŞE ÇIKIN
Eğer ailenizle yapmak istediğiniz etkinliği seçemiyorsanız, yürüyüş
harika bir fikir olabilir. Çin'de yapılan bir araştırmaya göre, günde 40
dakika yürüyüş yapmak, çocuğunuzun göz sağlığına faydalı olabilir. S
Yürüyüş aynı zamanda kan dolaşımını da arttırır. Bu sayede
sistemimizdeki endorfin ve adrenalin seviyesi artar. Bu hormonların
artması kişiyi daha enerjik ve mutlu yapar.
Yürüyüş bir nevi terapi gibidir. Çocuğunzla yürürken teknolojiden
uzak olursunuz, sohbet edip aranızdaki bağları da geliştirirsiniz. Daha
önce yapmadıysanız, yürüyüşü denemelisiniz!
BİRLİKTE KİTAP OKUYUN
Teknolojiden biraz uzaklaşıp birlikte kitap okumak iyi bir fikir
olabilir. Çocuğunuz henüz küçükse ona yatmadan önce hikayeler
okuyabilirsiniz. Çocuğunuza kitap okumasını söylemek yerine siz
de onunla birlikte okursanız çocuğunuza kitap okuma alışkanlığını
daha kolay kazandırabilirsiniz. Sonuçta çocuklar küçük yaşlardan
itibaren taklit ederek öğrenirler. Kitap okuyan bir ebeveyn görerek
büyüyen çocuk, kitap okumayı öğrenir.
Sayfa 17

KUTU VE TAHTA OYUNLARI
OYNAYIN
Çocuğunuzun zeka gelişimi için de çok faydalı olması
bakımından iyi bir tercih olabilir. Özellikle satranç gibi oyunlar
oynayarak çocuğunuzun stratejik gelişimini olumlu yönde
etkileyebilirsiniz. Aynı zamanda teknolojik aletlerden
uzaklaşarak vakit geçirmek için iyi bir fırsat!
BİRLİKTE GEZİN
Çocuğunuzla birlikte yeni yerler keşfetmek güzel bir sosyal
aktivitedir. Birlikte müzelere hatt basit bir parka giderek bile yeni
anılar oluşturabilirsiniz. Gittiğiniz parkta bulduğunuz hayvanları
inceleyerek çocuğunuza keşif yapmayı ve merak duygusunu
aşılayabilirsiniz. Aynı zamanda elde ettiğiniz güzel anılar da
cabası!
Sayfa 18
AİLECEK YEMEK YİYİN
Birlikte yemek yemek, bir araya gelmek için güzel bir bahane.
Birlikte oturup sohbet ederek aile bağlarınızı
güçlendirebilirsiniz.

FİLM GECESİ YAPIN
Birlikte izlemek için doğru filmleri seçerseniz,
hem öğrenirsiniz hem de genel kültürünüze katkı
sağlamış olursunuz. Hatta bir film yerine belgesel
bile izleyebilirsiniz!
ÇOCUĞUNUZUN
DÜNYASINA ADIM ATIN
Çocuğunuzun tutkularını paylaşın. Yapmaktan zevk aldığı şeyleri tanıyın.
Bu sayede onlarla daha sağlıklı bir bağ kurmuş olursunuz. Mümkünse
hobilerinin bir parçası olmaya çalışın. Değilse, onlardan dinleyin, öğrenin
ve bu tutkunun onları neden mutlu ettiğini anlamaya çalışın. Anlaşıldığını,
dinlendiğini ve saygı duyulduğunu hisseden bir çocuk daha öz güvenli
olacaktır.
BİRLİKTE YENİ ŞEYLER
ÖĞRENİN
Birlikte yapacağınız yeni bir hobi edinebilirsiniz. Bu belki yeni bir dil
öğrenmek, birlikte yeni yemek tarifleri denemek, spor yapmak gibi bir
hobi olabilir, orası size kalmış!
Sayfa 19

SOHBET EDİN
Sonuncusu ve belki de en önemlisi, konuşmak.
Bu basit görünen önemli bir maddedir. Özellikle
küçük yaşlardan başlayarak çocuğunuzla
konuşmak, çocuğunuzun kelime dağarcığını
büyük çapta etkiler. Stanford Üniversitesi'nden Psikolog Anne Fernald'ın bir
çalışmasına göre, bir çocuğun zihinsel işleme hızının zengin dil yeteneğiyle
şekillendiği ortaya çıkmıştır. Çocuğunuzun zihin gelişimini etkilemesinin yanı
sıra, topluma etkin dinleme yeteneğine sahip bireyler kazandırmak bakımından
da çocuğunuzla iletişim kurmak çok önemlidir. O konuşur ve siz dinlerken
çocuğunuz hem dinlemeyi hem de etkili bir şekilde kendini ifade etmeyi öğrenir.
Sohbet etmek için çocuğunuza gününün nasıl geçtiğini sorabilir, kendi
gününüzü anlatabilir ya da bir konuda fikir alışverişi yapabilirsiniz.
Sayfa 20

BAĞIMLILIĞIN AİLE İÇİ
İLETİŞİMDEKİ ETKİLERİ
Bağımlılığın birçok çeşidi görülmektedir.
Araştırmamızda narkotik , psikotrop madde,
nikotin ve teknoloji bağımlılığına yer verdik.
Yaptığımız araştırmalar ve uyguladığımız
anketler sonucunda ulaştığımız verilere
göre sosyoekonomik düzeyi düşük olan
öğrencilerin risk grubunda olduğu
görülmektedir.
Okullar arasında yapılan araştırmalar sonucunda da en az bir kez sigara ve alkol
kullanma yüzdeleri yaklaşık olarak aynı olsa da sosyoekonomik düzeyi düşük olan
okullarda kullanımın devamlılığı görülmektedir. Madde kullanımını ve
bağımlılığını cinsiyet bakımından etki eden faktörlere bakıldığında ise erkeklerin
ailedeki rol model, aile baskısı ve fiziki şartların etkili olduğunu söylemek
mümkündür.
Teknoloji Bağımlılığı
Teknoloji bağımlılığına gelecek olursak günümüzde gelişen teknoloji ve erişimin
kolay olmasından dolayı internet ve sosyal medya kullanımı artmaktadır. Bu artışın
aile içi iletişimi ,akran iletişimini, ebeveyn-çocuk iletişimine zarar verdiği
görülmektedir. Aileler serbest vakitlerini televizyon izleyerek , telefon tablet
kullanarak geçiriyorlar . Aile içi iletişimin daha sağlıklı olunması için serbest
vakitlerin daha doğru değerlendirilmesi gerekmektedir.
Pinterest
1%
Snapchat
9.9%
TikTok
7.2%
Reddit
5%
WhatsApp
23.6%
Youtube
21.8%
Twitter
9.9%
Instagram
19.9%
Sayfa 21

Yeni Medya Elektronik dergisinde yayınlanan bir yazıda: “Günümüzdeki gelişen teknoloji
ve erişimin kolay olmasından dolayı internet ve sosyal medya kullanımı gün geçtikçe
çoğalmaktadır. Modern çağın getirmiş olduğu bu yenilikler, aile içi iletişimi, akran iletişimini
ve ebeveyn-çocuk iletişimine zarar vermektedir.” (GÜLEÇ, 2018, s. 118).
MBSJCS’de yayınlanan bir yazıya göre: “Özellikle ailelerin çocukları ile iletişim bağları
güçlendirmeli gerekmektedir. Bu konuda yaptığımız çalışmadan yola çıkarak ailelerin önemini
vurgulamak adına ailelere yönelik teknoloji bağımlılığını önlemeye yönelik eğitimler
düzenlenmesinde fayda olacaktır.” (ARDIÇ & SELVİ, 2018, s. 118).
2019’daki bir yüksek lisans tezinde ise: ”Katılımcıların genel internet kullanımından daha
çok sosyal medya kullanımlarının aile iletişim ve yaşam doyum düzeyi ile negatif ilişkili
çıkması düşündürücüdür. Çalışmada bilgi, eğlence, iletişim gibi alt ölçeklere sahip olan internet
kullanımının sadece eğlence alt boyutunda, aile iletişim doyumu ile negatif ilişki görülmüştür.”
(Öztat, 2019, s. 114).
KEFAD dergisinde bir yazıya göre: “Hiç kuşkusuz siber yaşam hayatımızı kolaylaştıran
bilgi kaynaklarıdır. Fakat aşırı kullanımları bağımlılığa yol açtığı için beraberinde de birçok
kişisel problemi getirmektedir. Ayrıca günümüzde internete telefonlarla da erişilmesiyle, cep
telefonuna ve internete olan bağımlılık daha da artmıştır.” (ÇALIŞKAN & Aslanderen 2014, s.
273)
“Aile içi iletişimde önemli olan noktalardan birisi de serbest zaman kullanımının önemidir.
Araştırma verilerinde insanlar serbest zamanlarını televizyon izleyerek geçiriyorlar. Bu da aile
üyeleri arasında iletişimsizliği tetikliyor. Geçmiş yıllarda televizyon yokken sohbetin ve
iletişimin önemi çokken günümüzde bireyselleşmeyle beraber insanlar artık kendi içlerinde bir
hayat yaşıyorlar.” (ABAY,2019, s. 113)
Sayfa 22

YAPI TAŞI
Aile Dergisi