Kırsal Yerleşme Planlaması

Tasarlanan ve uygulanan eylem planı sürecinde belirlenen sorunlar köyde yaşayanlarca tespit edilmiş,
gönüllü grubun katıldığı atölye süreçlerinde probleme odaklanılarak tanımlanan eylem planları uygulamaya
koyulmuştur (Beyazlı vd., 2015). Bu çalışmalar seçilen Salacık (Trabzon-Akçaabat) ve Emen (Konya-
Beyşehir) örnek yerleşmelerinde yapılmış ve bu kitapta Salacık örneği yer almıştır.
KOKAP projesi kapsamında kırsal alanlardaki fiziki mekânın düzenlenmesine yönelik son araştırma kırsal
konut üretimine yönelik çalışmadır. “Yerel koşullara uygun ev planları üretilmesi ve tasarım el kitabının
hazırlanması” adlı bu iş paketinde kırsal alanlardaki yapılaşmanın yozlaşmasını önleyecek, yerel taleplerle
ve yerel koşullarla uyumlu, yerel halkın kolayca elde edebileceği, prototip konut projelerini üretmek
amaçlanmıştır (Özen vd., 2015).
KOKAP projesi, kapsamlı bir kırsal alan/yerleşme planlamasında son adım olarak tüm bu düzenlemeleri
gerçekleştirebilecek yasa ve yönetmelik ile ilgili yapılacak düzenlemeleri de araştırmış ve önermiştir. Bu iş
paketinin adı “Yasal-yönetsel değişiklik önermeleri” iş paketidir. Burada mevcut yasal yönetsel çerçevenin,
projeye konu planlama modelinin etkin uygulanabilmesi yönünde taşıdığı kısıtlar değerlendirilmektedir
(Aydemir vd., 2015). Sonuçta yasal ve yönetsel değişiklik önermelerinde iki yaklaşım ortaya konularak
açıklanmıştır. Bunlardan biri kırsal alanların/yerleşmelerin planlamasından hareketle Türkiye’deki kır kent
bütünleşmesini sağlayacak yeni bir planlama sistemi önerisi, ikincisi ise, mevcut planlama sisteminde ve
mevzuattaki yapının korunduğu durumda, kırsal alanların bu sisteme/mevzuata eklemlenebilmesine ve
uyumlandırılmasına olanak sağlayacak mevcut mevzuat üzerinde yapılabilecek değişiklik ve eklentileri
içermektedir.
Stratejik mekânsal planlama yaklaşımının bir kırsal yerleşme üzerinde örneklendiği bu kitap, kırsal
alan/yerleşme planlaması gibi çok daha geniş kapsamlı bir konuyu ele alan ve bunu Türkiye için bir model
olması açısından inceleyen ve uygulanabilirliğini gösteren Koruma Odaklı Kırsal Alan Planlaması: Bir
Model Önerisi (KOKAP) adlı araştırma projesinin “Kırsal Yerleşme Planlaması” ve onun bir bölümü olan
“Kırsal Yerleşme Örnek Eylem Planı” iş paketlerinin ürünüdür/çıktısıdır. Bu kitap kırsal alan/yerleşme
planlaması ile veya genel anlamda her türden yerleşmenin planlanması ile ilgilenen kurum, uzman ve
öğrencilere katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
12