Kırsal Yerleşme Planlaması

Gelinen noktada dünyadaki farklı coğrafyalarda, gelir dağılımından ve ülkelerin siyasal/yönetim
sistemlerinden kaynaklı büyük farklılıklar ortaya çıkmıştır. Bu bir yanda geri kalmış ülkelerde yoksulluk,
verimsiz tarımsal üretim ve açlığı temel sorun olarak ortaya çıkartırken diğer yandan ise kırın her türden
kaynağını kendi yararına kullanan gelişmiş ülkelerde, endüstrileşmiş, bilgi teknolojisine dayalı tarım
yöntemlerinin kullanılması ile kırsal alanlardaki tarımsal üretimin verimliliğini arttırmıştır. Dünya üzerinde
kırsal alanların geliştirilmesi, tarımsal üretimi ve geliri açısından gelişmiş ülkeler lehine tekelleşmiş bir yapı
ortaya çıkmıştır. Gelişmiş ülkelerde kırsal gelir, az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelere göre mukayese
edilemeyecek şekilde yükselmiştir. Bunda çağdaş tarım yöntemlerinin kullanılarak verimin arttırılması
yanında, gelişmiş ülkelerde tarıma yapılan ekonomik destekler ve uygulanan politikalarla, kırsal alanlarda
sağlanan eğitim, sağlık gibi temel hizmetler ile diğer sosyo-ekonomik olanakların kente yakın ya da eş değer
olmasının da payı büyüktür. Gelişmiş ülkelerdeki temel sorun ise artan nüfusun ihtiyaçlarını karşılamaya
yönelik, tarımsal üretimde aşırı verim artışını desteklemek üzere üretim süreçlerine ve ürünlere yapılan
müdahale ile ürünlerin genetik yapısının bozulmasının insan sağlığını tehdit eder hale gelmesi ve bunun
sorgulanmasıdır.
Günümüz dünyasında Amerika, Rusya ve Avrupa birliği ülkeleri tarımsal üretimleri ve pazar payları
açısından öne çıkmaktadır. Uzak doğu ise aşırı nüfusunu besleme açısından kendine yetmeye çalışır
görünmektedir. Sorunlu bölgeler ise Afrika başta olmak üzere geri kalmış ülkelerin bulunduğu yerlerdir.
Dünyadaki tüm bu coğrafyalarda kırsal alanların sorunları farklılıklar göstermekte ve kırsal
alanların/yerleşmelerin planlanmasında, kırın kalkındırılmasında farklı yaklaşımlar sergilenmektedir.
Türkiye’nin içinde bulunduğu yakın coğrafyada kırsal alanların planlanması ve geliştirilmesi açısından
ilişkide olduğu ve belli düzeyde örnek alacağı kesim Avrupa ülkeleridir. Bu Türkiye’nin hem bir yandan
üyesi olmaya çalıştığı Avrupa Birliğinin kırsal alanlara yönelik ilke ve kurallarını benimseme ve kendi kırsal
sistemine uyarlaması açısından, hem de Avrupa’nın Türkiye tarımsal üretiminin önemli bir pazarı olması
açısından önemlidir.
4