Kırsal Yerleşme Planlaması

Burada yer alan verilerin bir bölümü birinci gruptakilerin genelinden farklı olarak; verilerin belirli sayısal
ya da kategorik sınıflarda haritalanmasının ötesinde veriler üzerinde özel bir takım sorgulama ve
hesaplamaları gerektirmiş ve bunların sonuçları hem haritalama hem de gerektiğinde mahallelere göre
oluşturulan tablolar ve/veya grafikler şeklinde olmuştur. Buna bir örnek Şekil 4.2.6’da, hesaplaması ise
KUTU 4.2.11’de verilmektedir. Şekil 4.2.7 ve Tablo 4.2.4’te ise doğrudan haritalamaya bir örnek ile
hesaplama ile mahallelere göre üretilen tablo ve mekânsal dağılıma yönelik örnekler karşılaştırma amaçlı
bir arada gösterilmektedir
KUTU 4.2.11.. Şekil 4.2.6’nın hesaplaması
Salacık’ta dört kişilik bir ailenin yıllık tüketim ihtiyacını
tamamen karşılayabilecek net potansiyel tarım alanı (yapı ve
taban ek kullanımı çıkarılınca) büyüklüğü olan 250 m 2 kriterine
(URL 1:1) göre Tablo 6.1.29.’da yer alan parsel kullanımları için
değerlendirildiğinde 1205 parselden yalnızca 906’sının bu
büyüklüğü karşıladığı bulunmuştur.
Bu değerlendirmenin yapılmasında;
NET TARIM ALANI = PARSEL ALANI- KYA formülü
kullanılmıştır. Burada NTA’nın (net tarım alanı) hesaplanması
için KYA (konut yerleşim alanı) olarak tanımlanan bir
değişkenden yararlanılmıştır. KYA aşağıdaki biçimde
hesaplanmıştır.
Binadaki konut sayısı = 0 ise; diğer bir deyişle konut ve ilişkili
yapılar sadece depo, sundurma/müştemilattan ibaretse
Konut Yerleşim Alanı (KYA) = Konut ve İlişkili Yapıların Taban
Alanı (TA)
Binadaki konut sayısı = 1 ise; KYA= TA/0,33
Binadaki konut sayısı = 2 ise; KYA= (TA/0,33) + 25
Binadaki konut sayısı = 3 ise; KYA= (TA/0,33) + 50
Binadaki konut sayısı = 4 ise; KYA= (TA/0,33) + 75
Binadaki konut sayısı = 5 ise; KYA= (TA/0,33) + 100
Bu hesaplamada her bir kat için artan 25 m 2 ’lik ek, her bir konut
için tabanda ihtiyaç olabilecek 25 m 2 otopark alanı ihtiyacını
karşılamaya yönelik büyüklük olarak varsayılmıştır. Bu analize
göre, 1205 parselden Salacık’ta toplam 496 adet konut ve ilişkili
yapının bir bölümünün birden fazla kadastral parsel içinde yer
aldığının tespiti sonrasında aşağıdaki bölümde detaylı olarak
açıklandığı üzere yapının ağırlık merkezinin hangi parselin içinde
kaldığı durumuna göre o parsel içinde olduğu varsayılarak bu
konut ve ilişkili yapıların bulunduğu parsellerin sayısı 268
bulunmuştur.
* Dört kişilik bir ailenin yıllık ihtiyacını karşılayabileceği
yeterli büyüklüğe sahip (*en az 250 m2 net tarım alanı)
parsellerin dağılımı)
Kaynak: Sancar vd., 2015:48-50
Şekil 4.2.6. Salacık’ta özel geçimlik tarım alanı ihtiyacı hesaplama ve
haritalamaya örnek
Yukarıdaki hesaplamalarla yapılan ve m 2 kriterini karşıladığı
tespit edilen 906 parselden 38 adedi ise parsellerde konut ve
ilişkili yapıların KYA’larının parsel alanından büyük olduğu
görülmüştür. Bu parseller Şekilde kırmızı sınırlı olarak
gösterilmiştir. Bu durumda KYA’ya yeterli bulunmayan bu
parsellerin, ileride çevrelerindeki tarımsal niteliğe veya
potansiyele sahip parsellerde bir baskı unsuru olmasıyla bu
özelliklerini kaybetmeleri olasılığı değerlendirilmesi önemlidir.
Şekilde aynı zamanda tarımsal potansiyelin tarımsal arazi
kabiliyeti bu bölgede tarım yapılabilmesi açısından görece yeterli
değere sahip olan ve haritada yeşil nokta taraması ile görülen 4.
derece ve üstü tarım alanları da tarımsal niteliğe veya potansiyele
sahip parsellerle çakıştırılmış ve bu parsellerin çoğu Gülbahçe
Mahallesinde olmak üzere yerleşimin bütünü göz önüne
alındığında yarıdan daha az bir bölümünün 4. derece ve üstü
tarımsal kabiliyete sahip olduğu gözlenmiştir.
127