TÜRKDÖKÜM 65 / TURKCAST 65 (Ekim - Kasım - Aralık 2022)

olduk. 1991 yılında iki küçük makine ile
işe başladık. O dönem kızım Ajda Şener
henüz üniversitedeydi. Üniversiteyken
benimle çalışmaya başladı. Döküm zor
bir meslektir, hele bir kadın için daha
zordur diye düşünüyorum. Kızım Ajda
Şener, döküm mesleğini çok sevdi ve
bu işi de hakkıyla yapıyor. Sektörde
kadın yönetici olarak Avrupa’da tektir.
Adöksan’ı kurduktan sonra işlerimizin
çok iyi gittiğini gördüm, kızımın da
mesleği sevdiğini gördükçe dökümhaneyi
büyütmeye karar verdik ve yatırım
yaptık. Yeni makinalarla birlikte yavaş
yavaş yetkilerimi de kızıma devretmeye
başladım.
İlk dökümhanemiz İMES Sanayi Sitesindeydi.
Yan yana üç dükkandan oluşuyordu.
Birinde döküyor, diğerinde işliyorduk.
Birinde de tesviye yapıyorduk.
Büyümeye başlayınca oraya sığmak
mümkün değildi. Dökümhaneyle birlikte
hızlıca yabancı müşteriler edinmeye
başladık. İlk dönem sadece Türkiye’nin
en büyük sanayi kuruluşunun elektrik
motoru fabrikasıyla çalışıyorduk. Zaten
onlar beni döküm yapmaya teşvik
etmişti. Neticede Tuzla Deri Organize
Sanayi’deki fabrikamızı kurduk. Deri Organizenin
arka tarafında serbest bölge
var, orada da işleme fabrikamızı kurduk.
İşleme kısmımız çok büyüdü çünkü
Avrupa artık montaja hazır ürün almak
istiyordu. Zaten bizim için de doğrusu
buydu. Dökümde çeşitli hatalar var, fire
var, bunları nasıl organize edeceksiniz?
Doğrusu ürünü işlenmiş olarak vermektir.
İşlenmiş üründe katma değer de daha
yüksektir?
Hem katma değeri yüksek hem de örneğin
100 parça döktünüz on tanesi hatalı,
hata nerede ortaya çıkıyor, işleme
sırasında ortaya çıkıyor, bunları tekrar
geri almak gerekiyor, buna benzer sorunlar…
Dolayısıyla ürünü işleyip vermek
herkes için daha avantajlıdır.
Deri Organize Sanayide fabrika kurduktan
sonra Macaristan’da da bir fabrika
kurduk. Bunu da hem ihracat yaptığımız
ülkelere daha yakın olması hem
de Türkiye ile ilgili Avrupa’nın yaşadığı
siyasi sorunlarda zorda kalmamak için
kurduk. Burada üretip Macaristan’a
gönderiyoruz, oradan da Avrupa’ya dağıtıyoruz.
Ayrıca dördüncü fabrika olarak yeni
bir yatırımımız var. Yakın dönemde o yatırımımız
da tamamlanacak ve devreye
girecek. Mevcut fabrikamıza yakın bir
yerde daha yüksek tonajlı ürünler için
yaptığımız bir yatırım.
Özellikle Covid pandemisinden sonra
Avrupa döküm işinden biraz daha
uzaklaştı. Zaten bu işi bırakmaya 2000’li
yıllarla başlamışlardı. Döküm, zor bir iştir,
hem teknolojisi yüksektir hem de tabiri
caizse hamallığı fazladır. Tabi doğal olarak
insan para kazanmadan iş yapmaz
dökümcüler de kazanıyor ama dediğim
gibi komplike ve zor bir iştir. Dolayısıyla
Avrupa da bu işten gittikçe uzaklaşıyor.
Örneğin Almanya’da geçen yıl bir sel
felaketi oldu, en büyük döküm fabrikalarından
birinde makinaları sel aldı, ben
bırakıyorum dedi bu işi ve bıraktı. İşçilik
maliyetleri, çevre baskısı vb nedenlerden
dolayı Avrupa’nın bu işten uzaklaştığını
söyleyebiliriz.
Bu durum bizi nasıl etkiliyor?
Avrupa’nın bu işten çıkması rüzgarın
bize doğru esmesi anlamına geliyor.
Herkesin bildiği gibi bir ara tekstilde de
rüzgar batıdan bize doğru gelmişti. Biz
tutabildiğimizi tuttuk ama ağırlığı Afganistan,
Pakistan, Çin’e gitti. Daha fazla
tutulabilir miydi, tabi ki tutulurdu, şimdi
dökümde de aynı durum yaşanıyor. Aslında
bizim fazla şansımızın da olmadığını
düşünüyorum. Çünkü bizim hem
beyaz yaka hem de mavi yakalı kalifiye
iş gücü problemimiz var. Dökümde çalışacak
insan bulmak gittikçe zorlaşıyor.
Esen rüzgarın lehimize olabilmesi için
kalifiye eleman sorunumuzu mutlaka
çözmemiz gerekiyor.
TÜRKDÖKÜM EKİM-KASIM-ARALIK'22 97