TÜRKDÖKÜM 65 / TURKCAST 65 (Ekim - Kasım - Aralık 2022)
*METAL DÖKÜM SEKTÖRÜ Hammadde ve Enerji Fiyat Dalgalanmaları 2022 Yılına Damga Vurdu.. * Bir Duayen Umur DENİCZİ *İÇİMİZDEN BİRİ'NİN KONUĞU MEHMET ENGİN ŞENER
*METAL DÖKÜM SEKTÖRÜ Hammadde ve Enerji Fiyat Dalgalanmaları 2022 Yılına Damga Vurdu..
* Bir Duayen Umur DENİCZİ
*İÇİMİZDEN BİRİ'NİN KONUĞU MEHMET ENGİN ŞENER
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
KÖŞE YAZISI<br />
Türk Döküm<br />
Sanayiinde 50 Yıllık<br />
Serüvenim<br />
Türk Döküm sanayiinin bu günkü durumu sebebiyle mutluyum,<br />
ileride daha da gelişeceğini kuvvetle tahmin ediyorum.<br />
Dökümle ilk tanışmam öğrencilik<br />
yıllarımda oldu. Stajlarımdan birini<br />
İsveç/Eskilstuna şehri yakınında<br />
Nybybruk kasabasında paslanmaz<br />
çelik döküm fabrikasında (Outokumpu<br />
Stainless AB, Nyby Operations)<br />
yaptım. Ark ocakları, sıcak<br />
haddeleme ve soğuk haddeleme<br />
ile paslanmaz çelik saç üretimi yapılıyordu.<br />
Tam bütünleşmiş bir tesisti<br />
ve yakınında bulunan, debisi<br />
yüksek akarsudan enerjisini kendi<br />
sağlıyordu. Ark ocaklarında İsveçli<br />
bir stajyerle oldukça zahmetli bir<br />
çalışma yaptığımızı hatırlıyorum. O<br />
dönemde teknoloji fazla gelişmiş<br />
olmadığı için, katkı malzemelerini<br />
ocağa kürekle biz atıyorduk. Tam<br />
teçhizatlı giyimimize rağmen çok<br />
zorlanıyorduk.<br />
İkinci stajımı da Avusturya Linz<br />
şehrindeki Voestalpine Çelik Fabrikasında<br />
yaptım. Yüksek fırınlı tam<br />
bütünleşmiş bir tesisti. Staj devresinde<br />
fabrikanın tüm kısımlarını<br />
dolaştığımız için oldukça yararlı<br />
82<br />
Ercan Bilginoğulları<br />
BDM Bilginoğlu Döküm Kurucusu<br />
bir stajdı. İTÜ son sınıfta diploma<br />
çalışması (lisans üstü) yaptığımızdan<br />
devam mecburiyeti yoktu. Bu<br />
devrede İstanbul’da Silvan Sanayi<br />
Çelik Döküm Fabrikasında çalışmaya<br />
başladım. Bu yıllarda Türkiye’de<br />
sadece üç çelik döküm fabrikası<br />
vardı. İstanbul’da SİLVAN ve HİSAR,<br />
Bursa’da BURÇELİK.<br />
Askerlik vazifemi ifa ettikten sonra<br />
gri döküm firmaları ile çalışmaya<br />
başladım. İndüksiyon ocağı ile çalışan<br />
firma sayısı 60’lı yılların sonunda<br />
çok azdı, daha çok kupol ocağı<br />
ile gri döküm yapılıyordu. İzmir’de<br />
gri döküm yapan kupol ocaklı küçük<br />
firmalar Çamdibi ve Altındağ<br />
semtlerinde, Ankara’da Kazım Karabekir<br />
Caddesi civarında, Bursa’da<br />
Ulu Cadde alt kısmında, Konya’da<br />
Afyon yolu girişindeki küçük sanayi<br />
sitesinde, İstanbul’da ise dağınıktı.<br />
Sfero döküm üretenler henüz yoktu.<br />
İzmir’de Çamdibi-Mersinli semtinde<br />
bir firma temper döküm parçalar<br />
üretiyordu. Bu yıllarda döküm<br />
malzemesi ticaretine başladım. Aynı<br />
zamanda dökümhanelerde müşavirlik<br />
görevinde de çalışıyordum.<br />
Küçük dökümhanelerde pik külçe<br />
yanında, çelik hurda kullanımı,<br />
ferroalyaj ilavesi konularında firmaların<br />
ustabaşıları ile çetin mücadelelerimi<br />
hatırlıyorum. Uygulama<br />
kupol ocaklarında olduğundan, “bu<br />
çocuk ocağı donduracak” şeklinde<br />
kuvvetli itirazlar ile karşılaşıyordum.<br />
Neyse ki elde ettiğimiz ürünlerde<br />
brinell sertlik ve çekme mukavemeti<br />
istenilen değerlere eriştiğinde<br />
ikna olmaya başladılar. Çalışmamı<br />
hem ferrous hem de non ferrous<br />
dökümhanelerde yürütüyordum.<br />
Satılan, silisyum karbür ve grafit<br />
pota büyüklükleri ile alüminyum<br />
dökümhanelerinin gelişmesi doğru<br />
orantılıydı.<br />
1970’li yılların başlarında yoğun<br />
olarak 60’lık ve 80’lik potalar<br />
satılırdı. Yılların geçmesi ve bu tip<br />
dökümhanelerin kapasitelerinin<br />
gelişmesi ile pota büyüklükleri de<br />
hızla artmaya ve 150-200 daha sonra<br />
300-500 büyüklüklerine ulaştı.<br />
1970’li yıllarda dökümhanelerin gelişme<br />
hızı yavaştı.<br />
Asıl gelişme 80’li yıllarda oldu.<br />
İzmir’deki dökümhaneler; Çamdibi,<br />
Mersinli, Altındağ gibi konut yerleşimleri<br />
ile iç içe olan semtlerden<br />
Pınarbaşı, Ankara asfaltı gibi sanayi<br />
bölgelerine taşındılar ve büyümeye<br />
başladılar. Aynı evrim Ankara’da<br />
Kazım Karabekir’den, Sincan Dökümcüler<br />
Sanayi Sitesine, Konya’da<br />
küçük sanayilerden yeni organize<br />
sanayi bölgelerine taşındılar.<br />
Bu devrede birçok dökümhanede<br />
kupol’dan indüksiyon ocaklarına<br />
geçiş oldu. Bu arada Kayseri bölgesini<br />
de zikretmeliyim. 1970’li yıllarda<br />
Anadolu’da yoğun soba kullanımı<br />
sebebiyle Kayseri’de soba sanayi<br />
çok gelişmişti. Çok maksatlı soba<br />
üreten birçok firma vardı. Bu firmaların<br />
ya kupol ocaklı kendi firmaları<br />
<strong>TÜRKDÖKÜM</strong> EKİM-KASIM-ARALIK'22
Change language