TÜRKDÖKÜM 65 / TURKCAST 65 (Ekim - Kasım - Aralık 2022)
*METAL DÖKÜM SEKTÖRÜ Hammadde ve Enerji Fiyat Dalgalanmaları 2022 Yılına Damga Vurdu.. * Bir Duayen Umur DENİCZİ *İÇİMİZDEN BİRİ'NİN KONUĞU MEHMET ENGİN ŞENER
*METAL DÖKÜM SEKTÖRÜ Hammadde ve Enerji Fiyat Dalgalanmaları 2022 Yılına Damga Vurdu..
* Bir Duayen Umur DENİCZİ
*İÇİMİZDEN BİRİ'NİN KONUĞU MEHMET ENGİN ŞENER
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
İÇİMİZDEN BİRİ<br />
Türkiye’de modern döküm<br />
sektörünün başlangıcını 1970’li yıllar<br />
olarak aldığımızda ilk jenerasyon<br />
kısıtlı imkanlardan dolayı daha<br />
çok üretim aşkıyla çalıştığını<br />
söyleyebiliriz. Diğer taraftan<br />
baktığımızda sonraki jenerasyon<br />
da çok başarılı; dökümhaneleri<br />
büyütmüş ve kurumsal birer firma<br />
haline getirmişler. Bu konuda neler<br />
söylemek istersiniz?<br />
Benim yeni mühendisler için söylediklerim<br />
tabi ki bahsettiğiniz yöneticiler<br />
veya firma sahipleri için geçerli<br />
değil. Onlara kötü dersem kendime<br />
de kötü demek durumunda kalırım.<br />
Tabi biz aşağıdan yani sahadan geldik,<br />
bizim çocuklarımız da öyle, döküm<br />
sektöründekiler çocuklarını iyi<br />
yetiştirmiş ve bu bizim güçlü yanlarımızdan<br />
biri. Örneğin iki kızım var,<br />
denebilir ki erkek egemen bir sektör,<br />
kızların ne işi var. Avrupa’da bile<br />
bizim kadar kadın dökümcü yoktur,<br />
benim kızlarım bu mesleğe ilgi duydu,<br />
ben de destekledim. Onlar olmasaydı<br />
zaten ben niye çalışayım, büyüteyim,<br />
arkadan gelen varsa insan<br />
motive oluyor, yarattığınız değerin<br />
devam edeceğine olan inançla daha<br />
da çok çalışıyorsunuz. Bizim sektörümüzde<br />
durum ekseriyetle böyledir.<br />
Bizler de yetiştirdik. Tabi bu yeni jenerasyonda<br />
müthiş bir para kazanma<br />
hırsı var. Parayı da kazanıyorlar, kazanabileceklerini<br />
de görüyorlar. Ama<br />
bunu çalışanlar için söyleyemem, 50<br />
yıldır da kabul etmiyorum. Büyük bir<br />
çoğunlukta böyle para kazanma hırsı<br />
veya mesleğini en iyi şekilde icra<br />
etme yeteneği ve motivasyonu yok.<br />
102<br />
Döküm sektörü çoğunlukla aile<br />
şirketleriyle yürüyor. Bu durumda<br />
aile işletmelerinin arkadan<br />
gelenlere devredildiğinde veya<br />
devredileceği bilindiğinde<br />
daha başarılı olacağını mı<br />
düşünüyorsunuz?<br />
Döküm birikim işidir. Her yanlış milyonlarca<br />
lira para demektir. Ama<br />
bunu zarar yazmayacaksın, kara yazacaksın,<br />
bir hata yaptın, örneğin<br />
beş milyon kaybettiğini düşün, bunu<br />
gelir hanesine yazacaksın, çünkü bir<br />
daha bu hatayı yapmayacaksın. Birikim,<br />
tecrübe nakledildiğinde önemli<br />
olur. Bizim işimizin en önemli noktaları,<br />
bilgi birikimi yani tecrübedir.<br />
Hayatta tecrübenin en önemli şey<br />
olduğunu düşünüyorum.<br />
Yüksek basınçlı döküm<br />
sektörümüzün sizce güçlü ve zayıf<br />
yönleri nelerdir?<br />
İyi yönü; Avrupa bıraktığı için şansımız<br />
var diye düşünüyorum.<br />
Avrupa’da dökümhaneler kapanmaya<br />
devam ediyor ve işler buraya<br />
doğru kayıyor. Bahsettiğim tekstil<br />
örneği gibi, burada bir bariyer tutup<br />
gelen işleri tutmak gerekiyor. Türkiye<br />
bu akışı yakalar ve bu işleri yapar<br />
ise beş yıl içinde tüm dış borcunu bu<br />
işlerle ödeyebilir.<br />
Bir de şöyle bir yaklaşım var;<br />
döküm sektörü büyüyor ama aynı<br />
zamanda da üretim için ithalat<br />
yapması gerekiyor, yani hammadde<br />
ve enerji konusunda bağımlıyız bu<br />
da bir handikap değil midir?<br />
Bence değil, örneğin alüminyum;<br />
ithal de edebiliriz, içerde de üretebiliriz,<br />
hurdadan da yapabiliriz, üç<br />
alternatifimiz var. Yani ya topraktan<br />
cevher olarak çıkarıp ingot yapacaksın,<br />
ya hurdadan yapacaksın<br />
veya ithal edeceksin. Örneğin yıllar<br />
önce Seydişehir’i gezmiştim. Tesislerin<br />
tamamını ancak üç günde bitirebildik.<br />
Eski bir teknolojiydi ama<br />
yenilenebilir. Benim ziyaret ettiğim<br />
dönemde alüminyumun elde edildiği<br />
alan aşağı yukarı bin metrekarelik<br />
bir yerdi. Türkiye enerjisinin yüzde<br />
25’ni çekiyordu, bahsettiğim Demirel<br />
zamanıydı. Şimdi alüminyum<br />
Beydağları’ndan çıkıyor. Orada teleferik<br />
sistemleri kurulmuş, direk fabrikaya<br />
geliyor. Fabrikada işleniyor, 20<br />
mikron, hani sigaranın alüminyumu<br />
var ya, onu da üretebilecek bir tesis<br />
kurulmuş. Sonra yavaş yavaş o<br />
ballı kısımları özel sektöre vermeye<br />
başladılar. Bir sektörün her noktası<br />
para kazanmaz, birbirlerine destek<br />
vererek para kazanılır. Örneğin ilk çıkarım<br />
zamanında para kazanmazsın,<br />
bence de çıkarıp sadece ingot yaparsan<br />
kazanamazsın ama onu belli<br />
ürünler haline getirdiğinizde karlı<br />
olur. Belki kendimizin üreteceği bize<br />
yetmeyebilir bu normal ama alternatifler<br />
var. Bahsettiğim gibi dışarıdan<br />
hurda alırsın ondan sağlarsın veya<br />
direk hammaddeyi ithal edersin. Biz<br />
bugün yüzde yüz ithal etmiyoruz, ülkemizde<br />
de var ve buradan da temin<br />
edebiliyoruz.<br />
Enerji konusu ise bizim temel<br />
problemimiz, sadece bizim sektörde<br />
değil, hayatımızın her alanında problem.<br />
Bir de makine konusu var, bugün<br />
kendi imkanlarımla en modern<br />
makinayı yapabilirim diyorum, dolayısıyla<br />
en modern makinayı dışardan<br />
almak şart değil, burada da rahatlıkla<br />
bu makinalar yapılabilir. Özel kimyasallar<br />
dışardan geliyor bunlar da<br />
yapılabilir, neden yapılmasın. Bazı<br />
sektörlerin kullandığı malzememeler<br />
gerçekten çok zor malzemelerdir,<br />
örneğin otomotiv ile ilgili malzemeler,<br />
biz otomotiv yapmıyoruz, Türkiye<br />
daha motor yapamadı, sadece<br />
Erbakan’ın yaptığı pancar motor var.<br />
Dolayısıyla bizim sektörümüzde girdi<br />
maliyetlerinin çok yüksek olduğuna<br />
inanmıyorum. Hatta rahatlıkla daha<br />
da düşürülebilir.<br />
Alüminyum bence çok temel bir<br />
sektör ve Türkiye bu sektörden çok<br />
para kazanabilir. Örneğin Türkiye’de<br />
de İtalya’daki gibi bir şehirde dört<br />
bin alüminyum üreticisi olursa bakın<br />
nasıl para kazanılıyor. Yani kısacası<br />
biz her şeyi dışardan almak zorunda<br />
değiliz, en uygun nereden temin ediliyorsa<br />
oradan alıyoruz.<br />
Enerji konusunda ise ülkemizde<br />
yapılması gereken çok şey var. Greenpeace<br />
üyesi olduğumu söylemiştim.<br />
Nükleer santral konusunda bana<br />
bir yazı geldi. Tabi karşı çıkıyorlar,<br />
ben de bir mail yazdım, dedim ki<br />
<strong>TÜRKDÖKÜM</strong> EKİM-KASIM-ARALIK'22
Change language