kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

-- IBN-İ HALDÜN --
80
çoğuna insanın gücünden çok daha fazla güç vermiştir. Örneğin bir atın gücü, insanınkinden
çok daha fazladır. Aynı şey eşek ve öküz için de geçerlidir. Aslanın ve filin gücü ise
insanınkinden kat be kat fazladır.
Canlılar arasında düşmanlık tabii bir hal olduğu için, Allah her canlıya, düşmanlarının
saldırılarına karşı kendisini koruyacağı uzuvlar verdi. İnsana ise bunun yerine,
düşünce denilen o eşsiz yeteneği ve (marifetli işler yapabileceği) ellerini kazandırdı. El,
düşüncenin hizmetinde sanayinin hazırlayıcısı ve üreticisidir. Sanayi, insana, diğer hayvanların
kendilerini savunmada kullandıkları yaralayıcı ve parçalayıcı uzuvlarının yerini
tutacak aletler üretir. Örneğin Galien'in "Uzuvların Faydaları" isimli kitapta zikrettiği gibi,
insanoğlu boynuzların yerine mızrak, pençelerin yerine kılıç, kalın ve sağlam derilerin
yerine zırh gibi aletler üretir. Fert olarak bir insanın gücü, vahşi bir hayvanın, özellikle
de bu hayvanlardan avcı olanlarının gücüne karşı koymaya yetmez. Genel olarak onlara
karşı tek başına kendisini savunmaktan acizdir. Aynı şekilde tek başına kendisini savunmaya
yarayacak aletleri kullanmaya da gücü yetmez. Çünkü hem bu aletler çoktur ve
hem de sözkonusu aletlerin yapımı için pek çok şeye ihtiyaç vardır. Onun için bu hususta
da diğer insanlarla yardımlaşmak zorundadır.
Eğer insanlar birbirleriyle yardımlaşmasalar, ne hayatlarını devam ettirmek için
beslenme ihtiyacını karşılayabilirler, ne de kendilerini savunabilirler. Gerekli silahlara sahip
olmadıkları için hayvanlara yem olurlar ve nesilleri adım adım tükenir. Ama yardımlaşma
olduğunda, hem beslenme ihtiyaçlarını, hem de kendilerini savunacakları silah ihtiyaçlarını
karşılarlar ve böylece hayatlarını devam ettirme ve nesillerini koruma hususunda
Allah'ın hikmeti gerçekleşir.
Öyleyse insan için böyle bir toplumsal yaşam modeline yönelmesi kaçınılmaz bir
zarurettir. Aksi takdirde varlıkları devam edemez ve Allah'ın yeryüzündeki halifeleri olarak
yaşadıkları toprakları uygarlığın ürünleriyle donatıp mamur kılmaları mümkün olamaz.
İşte bütün bunlar, bu ilmin konusu olarak ele aldığımız sosyal yaşamın içeriğidir.
Bu söylediklerimizle, bir anlamda bu ilmin konusunu da ortaya koymuş olduk.
Her ne kadar mantıkçılara göre, bir ilmin sahibi, o ilmin konusunu ortaya koyup ispat
etmek zorunda değilse de, böyle yapmasına bir engel de yoktur. Hatta böyle yapması,
sonradan bu bilgilerden yararlanacaklara da karşılıksız bir iyilik olur. Lütfü ile başarıya
ulaştıracak olan Allah'tır.
İnsanlar için zorunlu olan bu toplumsal yaşam tesis edilip, dünya onlarla mamur
olunca, insanların hayvani tabiatlarındaki düşmanlık ve zulüm özelliklerinden dolayı,
onlar arasındaki düzeni tesis edip koruyacak bir yönetici de kaçınılmaz olacaktır. Vahşi
hayvanların saldırılarına karşı kendilerini savunmak için kullandıkları silahlar, insanlardan
gelecek düşmanlık ve saldırılar karşısında yeterli olmaz. Çünkü silah bütün kavimlerde
vardır. O halde, başlarında onları birbirlerinin düşmanlıklarına karşı koruyacak daha
başka bir şey, gözetici bir varlık olmalıdır. Bu ise onların dışında başka bir canlı türü
olamaz. Akıl ve düşüncesinin yetersizliği dikkate alındığında, hiçbir hayvan böylesine
karmaşık bir görevi üstlenemez.
Onun için de bu yönetici ve düzen sağlayıcı mutlaka onlardan biri olacak, topluluğunun
üzerinde sözünü dinletebileceği bir güç, hakimiyet ve otorite kuracaktır. Böyle-