kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

-- MUKADDiME --
75
ilmin sırrına erdirdi. Eğer ben bu ilmin konularını gerektiği gibi değerlendirip ortaya
koymuş ve diğer ilimlerin bunlara benzeyen konularından ayırmışsam, bu tamamen Allah'ın
yol göstermesi ve yardımıyladır. Eğer bu ilmin konularını ortaya koyarken dikkatimden
kaçan bir şey olmuşsa veya başka ilimlerin konularıyla karıştırdığım bir şey varsa,
bunları tespit edecek dikkatli bir araştırmacının bunları düzeltmeye elbette ki hakkı
vardır. Ancak bu ilmin yolunu açma ve bu ilmi açık bir şekilde ortaya koyma önceliği benimdir.
Şimdi bu kitapta (yani birinci kitap olan bu bölümde}, sosyal hayatta ortaya çıkan
hükümdarlık (devlet ve yönetim), kazanç, ilimler ve sanayi gibi toplumsal durumları,
bunlarla ilgili detaylı özel ve genel bilgileri vererek ve geride hiçbir şüphe ve vehim bırakmayacak
delillerle açıklayacağız. Diyoruz ki:
İnsan kendisine has özellikleriyle, diğer bütün hayvanlardan ayrılır. Örneğin ilim
ve sanayi alanındaki faaliyetler sadece insana has özelliklerdendir. Çünkü bu faaliyetler,
onu diğer hayvanlardan ayıran ve mahlukatın en şereflisi kılan, düşünme yeteneğinin bir
sonucudur. Yine bu özelliklerden bir diğeri, (toplumdaki ) düzeni koruyacak ve sözünü
dinletecek bir yöneticiye ve hükümdara ihtiyaç duymasıdır. Böyle bir makam diğer hayvanlar
arasında yoktur. Sadece arılar ve çekirgelerde olduğu söyleniyor. Eğer onlarda buna
benzer bir konum mevcut olsa da, bu, uzun uzun düşünmeleri sonucu böyle bir şeyi
gerekli gördükleri için değil, Allah onlara böyle bir şeyi ilham ettiği içindir. Bu özelliklerden
bir diğeri ise yaşamını sürdürüp geçimini temin edebilmek için bunu sağlayacak sebeplere
sarılmasıdır (meslek edinmesidir). Allah, insanın yaşamını sürdürebilmesi için
onun beslenmeye ihtiyaç duyacağı bir özellikte yaratmış, sonra bunun yollarını ona göstermiştir:
"Rabbimiz her şeye yaratılış özelliğini veren ve sonra (bu özelliğe) uygun yolu
gösterendir" (Taha Suresi, 50).
Bu özelliklerden bir başkası da beraberliğe ve dostluğa duyulan düşkünlükten ve
ihtiyaçların gerektirmesinden dolayı bir kent veya mıntıkada toplu olarak iskan etmek
anlamına gelen "toplumsal yaşam"dır (umrandır). Çünkü ileride açıklaması yapılacağı
gibi insanlar, yaşamlarını devam ettirebilmeleri için yardımlaşma ve dayanışmaya ihtiyaç
duyan bir yaratılıştadır. Toplumsal yaşamın bir çeşidi "bedevilik"tir ve bu gelenek şehirlerin
dışındaki geniş ve açık alanlarda, dağlık bölgelerde, çöllerdeki ve çöllerin etrafındaki
yaşam şartlarının bulunduğu mıntıkalarda sürer. Bir diğer çeşidi ise şehir yaşamıdır ve
etrafındaki surlarla korunaklı hale getirilmiş olan şehirlerde hüküm sürer. Toplumsal yaşamın
her çeşidinde, topluluk halinde birlikte yaşamaktan kaynaklanan meseleler ve durumlar
vardır. Biz bu bölümde konuyu altı fasıla ele alarak değerlendireceğiz:
Birincisi: Genel olarak toplumsal yaşam, çeşitleri ve yeryüzündeki iskan yerleri.
İkincisi: Bedevi toplumunun yaşamı (El-Umranu'l-Bedevi), bedevi kabileler ve
barbar toplumlar.
Üçüncüsü: Devletler, hilafet, hükümdarlık ve hakimiyetin dereceleri.
ler.
Dördüncüsü: Şehir toplumunun yaşamı (El-Umranu'l-Hadari}, ülkeler ve şehir-
Beşincisi: Sanayi, geçim, kazanç ve bunun yolları.