kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

-- MUKADDiME --
71
ta vardır: her şeyden önce cam bir sandık içinde denize açılıp, sandığın o küçük hacmiyle
azgın dalgalarla boğuşmak mümkün değildir. Ayrıca hükümdarlar kendilerini böyle
tehlikelere de atmazlar. Böyle yapan zaten kendisini yok etmiş olur. Çünkü insanlar onun
böylesine tehlikeli bir maceradan sağ döneceğini beklemeyeceklerinden, bir an bile vakit
kaybetmeden başkasının etrafında toplanırlar. Yine cinlerin kendilerine has (maddi) şekilleri
ve suretlerinin olduğu bilinmiyor. Bilinen onların değişik şekillere girebildiğidir.
Hikayelerde, onların çok sayıda başlarının olduğu gibi hususların zikredilmesi, gerçek olduğu
için değil, çok çirkin ve korkunç görünüşlerini anlatmak içindir.
Bütün bunlar o hikayenin doğruluğunu sakatlayan şeylerdir. Hikayenin doğru olmasını
imkansız kılan, bunlardan daha önemli bir husus da şudur: Böyle bir cam sandık
içinde denize açılıp denizin dibine dalmak mümkün olsa bile, sandıktaki hava onun nefes
alma ihtiyacını karşılamada yetersiz kalacak, ruhu ısınacak, temiz ve serin havanın olmamasından
dolayı ciğer, kalp ve ruh dengesini yitirecek ve kişi orada ölecektir. Hamamda
veya derin kuyulara inenlerin ölmesi de temiz ve serin havadan mahrum kaldıkları
için olmaktadır. Derin kuyulara inenler, oranın rüzgar almayan, ısınmış ve kokuşmuş havasıyla
karşılaştıklarında anında ölmektedirler. Yine denizden çıkmış balığın ölümü de
aynı sebepten oluyor. Çünkü onun ısısını dengeleyen su soğuk, kara ise onun için çok sıcaktır.
İşte bu sıcaklık onun hayvani ruhuna hakim oluyor ve onu öldürüyor. Aynı şekilde
yıldırım çarpanlar ve benzerleri de bu sebepten ölüyor.
Yine Mesudi'nin naklettiği doğru olması imkansız haberlerden biri diğeri de Roma'daki
sığırcık kuşu heykeliyle ilgili anlattığı hikayedir. Buna göre yanlarında zeytin taşıyan
sığırcık kuşları, senenin belli bir gününde o heykelin yanında toplanırlarmış. Romalılar
da zeytinyağı ihtiyacını o getirilen zeytinlerden karşılarlarmış. Zeytinyağı ihtiyacını
karşılamada, işin doğasına ne kadar uzak bir hikayedir bu ...
Bunlara benzeyen haberlerden biri de Bekri'nin naklettiği "Zatü'l-Ebvab" (Çok
Kapılı) ismini taşıyan bir şehirle ilgili hikayedir. Buna göre şehir, otuz konaklık27 bir alanı
kapsamaktadır ve on bin kapısı vardır. Oysa şehirler, ileride açıklanacağı gibi,28 güven
içinde yaşanılacak korunaklı yerler olmaları için kurulurlar. Halbuki böyle bir büyüklük,
surlarla çevrilmenin ve korunaklı bir hale getirilmenin sınırlarını aşmaktadır.
Yine Mesudi'nin, Sicilmase Çölü'nde (Mağrib'in güneyinde bir yer) bütün binaları
bakır olan "Medinetü Nuhas" (Bakır Şehir) isminde bir şehir hakkında naklettiği hikaye
de bu türdendir. Buna göre Musa bin Nuseyr, Mağrib' e sefere çıktığında bu şehri
görmüş. Kapıları kapalı olan şehrin surlarına tırmananlar, yukardan şehre baktıklarında
aniden ellerini çırpıp kendilerini aşağıya atıyorlarmış ve bir daha hiç dönmüyorlarmış.
Gerçek olması imkansız bu tür haberler genellikle kıssa anlatıcılarının hurafeleri oluyor.
Sicilmase Çölü, kervanların ve yol kılavuzlarının uğrak yeri ve özelliklerini anlattıkları bir
bölgedir. Nedense bu şehirden hiç bahsetmemişlerdir. Aynı şekilde bu hikayede anlatılanlar,
şehirlerin kuruluşuyla ve binalarıyla ilgili bilinen gerçeklerin doğasına aykırıdır. Madenler,
süs eşyaları ve kap kacak yapımında kullanılırlar. Bir şehrin tamamen madenlerden
kurulması ise anlaşılacağı gibi imkansız bir şeydir.
21 Buradaki konak, ev anlamında değil, yolculukta iki mola süresi arasındaki mesafedir.
2a Dördüncü bölüm, beşinci fasıl.