kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

-- IBN-I HALDÜN --
64
rın babalarına ve durumlarına değinmek kabul edilebilirdi. Ama şimdilerde
bundan çok daha fazlası ve gereksiz olanı yapılıyor.
* * *
Burada söylemekte fayda olan bir hususa değinerek bu konudaki sözümüzü
tamamlayalım. Vurgulayacağımız husus da şudur: Tarih sadece
bir çağdaki veya bir nesildeki özel haberleri zikretmektir. Çağları ve nesilleri
içine alan genel durumları zikretmek ise tarihçinin, amaçlarının çoğunu
üzerine bina edeceği ve haberlerinin açıklığa kavuşmasını sağlayacak
bir temeldir. Bazıları -Mesudl'nin "Murucu'z-Zeheb" isimli eserinde yaptığı
gibi- böyle eserler telif etmişlerdir. Mesud! bu eserinde, kendi döneminde
(Hicri 330), doğudaki ve batıdaki toplumların inançlarını ve geleneklerini
zikretmiş; ülkeleri, dağları, denizleri, memleketleri ve devletleri
tasvir etmiş ve Arap ve Arap olmayan (acem) halkları tanıtmıştır. Böylece
Mesud!, bu konuda kendisine başvurulan ve haberlerin doğruluğunun
kontrolü için kendisinden yararlanılan önder bir tarihçi konumuna gelmiştir.
Mesud!' den sonra Bekri gelmiş ve başka konulara değinmeden, sadece
yollar ve ülkeler hakkında onun yaptığını yapmıştır. Çünkü onun zamanında
toplumlar büyük değişimler geçirmiş değildi.
Ancak hicri sekizyüzlü yılların sonlarına yaklaştığımız günümüzde,
tanık olduğumuz gibi Mağrib'te durumlar tamamen değişmiştir. Hicri beşinci
yüzyıldan itibaren Araplar buradaki Berberllerin güçlerini kırmış,
onlara galip gelmiş, ellerindeki toprakların çoğunu almış ve geriye kalanların
yönetimlerinde de onlara ortak olmuştur. Bunlara ek olarak içinde
yaşadığımız sekizyüzlü yılların ortalarında, doğuda ve batıda, medeniyetlerin
güzel birikimlerini silen ve nesilleri yok eden veba salgınının da unutulmaması
gerekir. Böylece devletler, hayatlarının son dönemleri olan ihtiyarlık
çağına gelmiş, sınırları küçülmüş, gücü zayıflamış ve bu halleriyle
yok olup ortan kalkmanın eşiğine gelmişlerdir. Nüfusun azalıp toplumun
çözülmesiyle, uygarlık da çözülmüş, şehirler harap olmuş, yollar silinip
kaybolmuş, ülkeler ve evler boşalmış, devletler ve kabileler zayıflamış ve
sakinleri değiŞmiştir. Aynı şekilde nüfusu ve uygarlığı ölçüsünde, Mağ-