kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

-- IBN-1 HALDÜN --
62
çim kaynağı olan bir meslek haline geldi. Zenginler ve iktidar sahipleri, kibirlerinden
dolayı öğretimle meşgul olmaya tenezzül etmediler ve bu işi
küçümsedikleri kişilere havale ettiler. Çünkü zenginlere ve iktidar sahiplerine
göre bu işle meşgul olmak küçümsenecek bir şeydi. Haccac'ın babası
olan Yusuf, Sakif kabilesinin ileri gelenlerinden ve soylularındandı. Onların
Arap kabileleri arasındaki yeri ve Kureyş kabilesinin üstünlük konusunda
onlarla rekabet ettikleri bilinen bir şeydir. Dolayısıyla o Kur'an öğreticiliğini,
bugün olduğu gibi, geçimini sağladığı bir meslek olarak değil,
kendi dönemine (İslam'ın ilk dönemlerine) uygun şekilde, bildiğini öğretmek
amacıyla yapmıştır.
Yine bu konuyla ilgili bir başka örnek, tarih kitaplarında kadıların
durumlarını ve onların savaşlarda komutanlık yaptıklarını okuyup bu rütbelere
ve makamlara heveslenenlerin, çağımızdaki kadılığın, geçmiştekiyle
aynı paralelde olduğunu sanmalarıdır. Hişam'ı etkisi altında tutan İbni
Ebu Amir'in ve İşbiliye'deki Tavaif hükümdarlarından İbn-i Abbad'ın
babalarının kadı olduklarını duyduklarında, onların günümüzdeki kadılar
gibi olduklarını düşünürler ve birinci kitabın "Kada (Yargı)" faslında da
değinmiş olduğumuz, kadılık makamında meydana gelen değişiklikleri
gözden kaçırırlar.
İbn-i Ebu Amir ve İbn-i Abbad, Endülüs'teki Emevi Devleti'ni ayakta
tutan Arap kabilelerine mensuptular ve kendi kabileleri içinde de önemli
bir yere sahiptiler. Onların liderlik ve hükümdarlık makamlarına ulaşmaları
-çağımızda olduğu gibi- kadılık makamına sahip oluşlarından kaynaklanmıyordu.
Aksine bugün Mağrib'te vezirlik makamına gelmekte olduğu
gibi, toplumun ileri gelenleri ve devlet yönetiminde söz sahibi olanları kadılık
makamına geliyordu. Onların, Tavaif içinden çıkardıkları askerlere ve
ancak güçlü bir kabileye ve topluluğa sahip olanların başardıkları büyük işlere
atıldıklarına dikkat edilsin. İşte günümüzde bu haberler duyuluyor ve
olduğundan farklı şekilde yorumlanıyor.
Bu konudaki yanlışlara en fazla, günümüzdeki Endülüs halkının,
meseleleri derinlemesine inceleyip değerlendirmekten aciz olan zayıf görüşlü
olanları düşmektedir. Bunun sebebi de Endülüs'teki Arap devletinin