kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

-- IBN-I HALDÜN --
432
Doğruyu bulacakları akıl ve bilgiden yoksun olan cahil kalabalıklar, Mehdi'nin ne
nesebinden ne de ortaya çıkacağı mekandan haberi olmadan ve konuda söylediğimiz gerçekleri
de bilmeden, sadece halk arasında Hz. Fatıma soyundan birinin çıkacağını duymuş
olmalarından dolayı, böyle iddialarla ortaya çıkanların peşlerine takılırlar. Daha çok
Zab, Afrika ve Sus gibi devletin merkezine uzak olan bölgelerde bu iddiayla ortaya çıkarlar.
Basiretten uzak ve zayıf görüşlü pek çok kişini, Mehdi'nin çıkacağını sandıkları
Mağrib'in Mase mıntıkasındaki bir yere giderler. Gittikleri bu mıntıka Mülessemin kabilesine
ait olduğu için Mehdi'nin de onlardan biri olduğunu veya onların Mehdi'nin davetçileri
olduğuna inanırlar. Ancak bu hiçbir temeli olmayan bir iddiadan ibarettir. Bu
iddiaya inanmalarının sebebi, bu toplulukların cahil ve bilgiden uzak olmaları, o bölgenin
devlet merkezinden ve etki alanından çok uzak olması ve bu yüzden devletin güç kullanabileceği
sınırların dışında olan bu mıntıkanın Mehdi'nin çıkışına uygun bir yer olduğu
vehmine kapılmalarıdır.
Tamamen akılsızlıklarının ve ahmaklıklarının bir sonucu olarak, (devletin etkisinden
uzak olan bu bölgede) başarıya ulaşacakları vehmine kapılan pek çok kişi de Mehdilik
iddiasıyla ortaya çıkmıştır. Bunların çoğu öldürülmüştür. Üstadımız Muhammed
bin İbrahim Ahali bana şu olayı haber verdi: (Hicri) sekizinci yüzyılın başında, Sultan Yusuf
bin Yakup zamanında, Mase'nin söz konusu mıntıkasında Tuveyziri olarak bilinen
mutasavvıflardan bir adam ortaya çıkmış ve kendisinin beklenen Fatımi (Mehdi) olduğunu
iddia etmiş. Dale ve Kezwe kabilelerine mensup Sus halkının çoğu ona tabi olmuş
ve böylece işi büyümüş. Onun bu halinin kendi durumlarına zarar vereceğinden korkan
Masamide reislerinden biri olan Seksevi, gece gizlice Tuveyziri'yi öldürmesi için birini
göndermiş ve böylece hareketi sona ermiş.
Yine hicri yedinci yüzyılın sonlarında, doksanlı yıllarda, Gamara'da Abbas adında
bir adam çıkmış, beklenen Fatımi olduğunu iddia etmiş ve Gamara'nın cahil kalabalıkları
kendisine tabi olmuş. Sonra kendisine tabi olanlarla birlikte, şiddet kullanarak Fas'a
girmiş, oranın çarşılarını yakmış ve ordan da Mezemme bölgesine geçmiştir. Ancak orada
hile ile öldürülmüştür. Bunun gibi örnekler çoktur.
Yukarda adını zikrettiğim üstadımız bunun gibi garip bir olay daha anlattı. Üstadımızın
anlattığı olay şöyle: Hac yolculuğunda iken, Tilmisan dağının eteğinde bulunan
ve Şeyh Ebu Medyen'in kabrinin bulunduğu Ribatu'l-Ubbad'ta aslen Kerbela'da oturan
ve ehl-i beytten olan bir adamla karşılaştım ve yolculuğa birlikte devam ettik. Adam tabileri,
öğrencileri ve hizmetinde bulunan adamları çok fazla olan biriydi. Gittiği yerlerin
çoğunda insanlar onu karşılayıp ihtiyaçlarını gideriyordu. Yol boyunca dostluğumuz gelişti,
aramızdaki sohbet koyulaştı ve onların gerçek durumunu anladım. Kerbela'dan buralara
bu iş için, yani Mağrib'te Fatimilik (Mehdilik) iddiasında bulunmak için gelmişlerdi.
Ancak Merin oğulları devleti ve o zamanki hükümdarı Yusuf bin Yakup olayın farkına
varıp Tilmisan'a yürüyünce, bu zat, adamlarına şöyle demiş: "Geri dönün, yanlış hesap
yapmamız bizi küçük düşürdü. Bu vakit, harekete geçeceğimiz vakit değil."
Adamın söylemiş olduğu bu söz onun, bu işin ancak, o dönemdeki devletin gücüne
denk bir asabiyet ile hedefine ulaşabileceğinin farkında olduğunu gösteriyor. Ken-