kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

- MUKADD!ME -
39
ler veya diğer toplumlar da bu şehirden hiç bahsetmemişlerdir. Eğer bu
haberi rivayet edenler "şehrin izi tamamen kaybolup yok olmuştur" deselerdi,
bu gerçeğe daha yakın olurdu. Ancak sözlerinden anlaşılan onun halen
mevcut olduğudur. Bazıları, Ad kavminin hakimiyetinde bulunmuş
olmasına dayanarak bu şehrin Dımeşk (Şam) olduğunu iddia etmiştir. Bazıları
ise hezeyanlarını daha da ileri götürerek, bu şehrin kayıp olduğunu
ve onu riyazet (matematik, geometri, cebir) bilginleri ile sihirbazların ortaya
çıkaracağını iddia etmiştir. Bütün bunlar hurafelere daha çok benzeyen
asılsız iddialardır.
Müfessirleri buna sevk eden, ayetteki "zatu'l-ımad" (büyük ve heybetli
direkleri olan) ibaresinin, "!rem"in sıfatı olması ve onların da büyük
direkleri (ımad) bina sütunları olarak yorumlamalarıdır. Bu yorum nedeniyle
de o bölgede şatafatlı binaların olması gerektiği sonucuna varmışlardır.
Onların bu yorumu tercih etmesinde İbn-i Zübeyr'in, "Ad" kelimesini
"!rem" kelimesine tenvinsiz olarak "Ad'u İrem" şeklinde izafe etmesi
(isim tamlaması olacak şekilde okuması6) etkili olmuştur. Sonra da abartılı
rakamlar konusundaki gülünç rivayetlere ve masalları andıran uydurma
hikayelere benzeyen bu haber üzerinde durmuşlardır.
Oysa buradaki direklerden kasıt, belirli bir şehirdeki şatafatlı binalar
değil, çadır direkleridir?. Çünkü eğer ayetteki büyük direkler (ımad) ile bina
sütunları kastedilmiş olsaydı, genel ve açık olarak, güçlerinin göstergesi
olan böylesi binalara ve sütunlara sahip oldukları ifade edilirdi. Diğer
taraftan "Ad" kelimesi "İrem" kelimesine İbn-i Zübeyr'in okuduğu gibi
isim tamlaması olacak şekilde izafe edilse bile, bunun, bir kabilenin alt kolunun
ana gövdeye izafe edilmesi olarak yorumlanması gerekir. Kureyş'ü
Kinane, tlyas'u Mudar, Rebiatü Nizar gibi.8 Acaba Allah'ın kitabının, bunun
gibi uydurma hikayelerle hiçbir ilgisi yok iken, böylesine zorlama yorumlara
gidip bu gibi asılsız hikayelere iltifat edilmesine yol açan zorunluluk
nedir?
s Buna göre "Ad'u lrem" terkibini (isim tamlamasını), "lrem'li Ad/1rem'deki Ad" kavmi olarak yorumlamışlardır.
7 Arap belağatında "zatu'l-ımiid" (büyük direk sahipleri) sözüyle, mecazi olarak güç, kuwet, asalet ve liderlik anlatılmak istenir.
s Bu örneklerdeki Kureyş, liyas ve Rebia alt kollan, Kinane, Mudar ve Niziir da ana gövdeyi temsil ediyor. Buna göre Ad'u lrem
terkibinde de Ad alt kolu lrem ise ana gövdeyi ifade ediyor. Yani bu terkip, lrem soyuna mensup Ad kavmi anlamına geliyor.