kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

-- IBN-I HALDÜN ---
390
nektir. Eğer ilahi yardım olmasaydı, onların bu alışkanlıkları değiştirmesi mümkün olmazdı.
Zaten (bu dönemde) hükümdarın asabiyeti ortadan kalkmış olabileceği için, hükümdarlık
görkem ve ihtişamı, bu boşluğu doldurur. Asabiyetin zayıflayıp ortadan kalkmasının
yanında, bir de (onun boşluğunu dolduran) hükümdarlık görkem ve ihtişamı
giderilirse, insanlar devlete başkaldırmak için cesaretlenirler. Onun için devlet, mümkün
olduğu ölçüde bu görkem ve ihtişamdan, kendisini koruyacak bir zırh gibi yararlanır.
Bazen devletin son döneminde, onun ihtiyarlık çağından kurtulduğu hissi verecek
bir güçlenme olur. Ancak bu güçlenme, onun yok oluşu öncesinde görülen bir parlamadır.
Tıpkı bitmekten olan bir fitilin, tamamen tükenip sönmeden önce son kez parlayıp
tutuşması gibidir. Her ne kadar bu tutuşma onun yeniden canlandığı hissini verse de, aslında
bu onun tükenişidir. Bunu böyle bil ve Allah'ın, varlıklar için takdir ettiği kanunların
sırrından ve hikmetinden gafil olma. "Her müddetin (yazıldığı) bir kitap vardır:'
(Ra'd Süresi, 38).