kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

KIRK ALTINCI FASIL
Devlet İhtiyarlık Çağına Girdikten
Sonra Bir Daha Bu Durumdan
Kurtulamayacağı Hakkında
Devletin ihtiyarlık (çöküş) çağına girmesine yol açan hususlara tek tek değindik
ve bunların devletler için kaçınılmaz olarak ortaya çıkan tabii durumlar olduğunu açıkladık.
Eğer devletler için ihtiyarlık tabii bir durumsa, o halde -tıpkı canlıların ihtiyarlaması
gibi- devletlerin de gün gelip ihtiyarlaması tabii ve kaçınılmaz bir durumdur. İhtiyarlık,
-tabii bir durum olması nedeniyle- tedavisi ve kurtuluşu olmayan kronik hastalıklardandır.
Çünkü tabii şeyler değişmez.
Siyasi dikkat ve uyanıklığa sahip pek çok idareci, devletinde görülmeye başlanan
ihtiyarlık alametlerinin farkına varır ve devletin bu durumdan kurtulmasının mümkün
olduğunu sanır. Sonra bütün enerjisini, devleti bu durumdan kurtarmak için harcar.
Devletin bu duruma düşmesinin, kendinden önceki idarecilerin gaflet ve kusurlarından
kaynaklandığını düşünür.
Ancak gerçek öyle değildir. Devletin bu duruma düşmesi tabii bir şeydir ve (devlet
adamlarının sahip olukları lüks) alışkanlıklar, bu durumdan kurtulmaya engeldir.
Alışkanlıklar ise (değiştirilmesi münıkün olmayan) ayrı bir tabii durumdur. Örneğin,
atalarının ve ev halkının ipek giydiğini, altından yapılmış silahlar kuşandığını, altından
yapılmış binit takımları kullandığını, namazlarda ve meclislerde insanlardan soyutlanıp
onlar arasına karışmadığını görerek yetişmiş birinin bütün bu hususlarda, kendisinden
öncekilere aykırı davranarak kaba giysiler giyip insanlar arasına karışması mümkün değildir.
Çünkü alışkanlıklar onun böyle yapmasını engeller ve bunu ona çirkin gösterir. Şayet
bunu yapsa bile onun aklığını yitirdiğine hükmedilir ve bu durumun devlete zarar vereceğinden
korkulur.
Peygamberlerin, gönderildikleri toplumların yerleşik alışkanlıklarını reddedip,
onlara muhalefet ettiklerinde karşılaştıkları durum söylediklerimizin doğruluğuna ör-