kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

KIRK ÜÇÜNCÜ FASIL
Zulmün, Umranın Yıkılmasına Sebep
Olacağı Hakkında
Bil ki, zulüm ve haksızlıkla insanların mallarını ellerinden almak, onların çalışıp
kazanarak mal elde etme emellerini yok eder. Çünkü çalışıp kazanarak elde ettikleri malların,
zorla ellerinden alınacağını bilirler. İşte bu sebeple çalışıp kazanma emellerini kaybettikten
sonra ellerini işten güçten çekerler. Halkın işi gücü bırakması, uğradıkları haksızlığın
oranıyla bağlantılıdır. Eğer haksızlık çok ve bütün alanlan kapsayacak derecede
genelse, çalışmayı terk etmek de bütün bu alanlan kapsayacak kadar genel olur. Ancak
haksızlık basit olursa, çalışmayı terk etmek de ona uygun bir oranda olur.
Toplumun kalkınmışlığı ve piyasaların canlılığı, insanların kazanç elde etmek için
ortaya koydukları gayret ve çalışmalarla orantılıdır. İnsanlar geçimlerini sağlamak için
çalışmazlar ve ellerini işten güçten çekerlerse, piyasalar durgunlaşır ve insanlar geçimlerini
temin etmek için başka yerlere göç ederler. Böylece o ülkenin sakinleri azalır, evler
boşalır, şehirler harap ve viran olur. Sonuçta bütün bunlara bağlı olarak devletin ve hükümdarın
durumu da bozulur. Çünkü devlet, Umranın (toplumun) bir göstergesi olduğundan,
esas madde bozulduğunda, zorunlu olarak kendisi de bozulur.
Bu konuda Mesudi'nin, Farsların dini lideri olan Mubezan hakkında naklettiği hikayeye
dikkat et. Olay Fars hükümdarı Behram bin Behram zamanında geçiyor. Bu hikayede
Mubezan bir baykuşun ağzından, hükümdarın yaptığı zulmü ve hükümdarın, bu
zulümden sonunda devletin zarar göreceğinin farkında olmayışını dile getiriyor. Hikaye
şöyle: Hükümdar baykuş sesleri duyar ve Mubezan'a onların sözlerini anlayıp anlamadığını
sorar. Mubezan, hükümdara şöyle der: Bir erkek baykuş, dişi bir baykuşla evlenmek
istiyor. Dişi baykuş ise onunla evlenmek için kendisine, Behram zamanında harap ve virane
olmuş yirmi köyü kendisine vermesini şart koşuyor. Erkek baykuş bu şartı kabul
ediyor ve dişi baykuşa şöyle diyor: Behram'ın hükümdarlığı devam ettiği sürece sana (harap
ve virane olmuş) bin köy bile veririm. Bu çok basit bir istektir. Bunun üzerine Beh-