kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

-- IBN-I HALDÜN --
350
ben şişmanladım" diyerek, taht edinmek hususunda onlardan izin istemiş, onlar da izin
vermişlerdir. Muaviye' den sonra gelen Müslüman hükümdarlar da bu konuda ona uyup
taht edinmişlerdir ve böylece taht edinmek hükümdarlığın azametin sembollerinden biri
haline gelmiştir.
Mısır valisi Amr bin As, sarayında beraberindeki Araplarla birlikte yere otururdu.
Mukavkas, eller üzerinde taşınan altından yapılmış tahtıyla saraya gelir ve yerde oturan
Amr bin As'ın karşısında tahtına otururdu. Müslümanlar ise, hem zimmet akdine vefalarının
bir gereği olarak, hem de hükümdarlık kibir ve azametini küçümsedikleri için ona
seslerini çıkarmazlardı.
Daha sonra doğudaki ve batıdaki Abbasi, Muvahhidin, ve diğer İslam devletlerinde
hükümdarlar kisraların ve kayserlerin görmedikleri (görkemli) tahtlara oturmuşlardır.
Sikke:
Sikke insanlar arasında tedavülde olan dinarların (altın para) ve dirhemlerin (gümüş
para) üzerine damga vurulmasıdır. Demirden yapılmış bir mührün üzerine belirli
resimler veya kelimeler ters olarak işlenir sonra da dinar ve dirhemlerin üzerine vurulur.
Böylece o resim veya kelimeler açık ve düz olarak onların üzerine çıkar. Ancak dinar ve
dirhemler defalarca eritilip kalıba döküldükten ve onlar için takdir edilen ölçü ve ayarlara
uygun oldukları tespit edildikten sonra damgalanır. Dinarlar ve dirhemler, kendileri
için takdir edilen ölçülerde ise adet olarak, bu ölçülerde değilse ağırlık olarak tedavülde
dolaşır.
Sikke, asıl olarak dinar ve dirhemleri damgalamak için kullanılan demir mührün
ismidir. Sonra bu mührün üzerine işlenip dinarların ve dirhemlerin üzerine basılan şekillerin
ismi oldu. Daha sonra da bu işin başında olan ve mührün basılması için gereken
şartların mevcut olup olmadığını kontrol eden kişinin adı haline gelmiştir. Böylece sikke,
devletlerde bu görevi yapanların ortak adı olmuştur.
Devletler için bu görev, mutlaka olması gereken zorunlu bir vazifedir. Çünkü ancak
bu sayede tedavüldeki paraların gerçek mi yoksa sahte mi olduğu anlaşılır ve paraların
üzerindeki sultanın mührü sayesinde sahtelerinin, gerçekleri arasına karışması engellenmiş
olur. Acem hükümdarları da bu amaçla mühür kullanıyorlar ve mührün üzerine
belirli ve bu işe özgü resimler işliyorlardı. Bu resim o dönemdeki hükümdarın resmi olabileceği
gibi, bir kale, hayvan veya herhangi bir şeyin resmi de olabiliyordu. Acem devletinde
bu durum devletleri yıkılana kadar devam etti.
İslam geldiğinde, dinin sadeliği ve Arapların bedeviliğinden dolayı bu husus göz
ardı edildi. Müslümanlar alış verişlerini altın ve gümüşü tartmak suretiyle yapıyorlardı.
Ellerinde Farslara ait dinar ve dirhemler vardı ve onlar ile yaptıkları alış verişler de yine
onları tartmak suretiyle oluyordu. Devletin bu konudaki gafletinden dolayı, dinar ve dirhemlerde
açık bir şekilde sahtekarlıklar yapılıncaya kadar bu durum devam etti. Said bin
Müseyyeb ve Ebu Zinad'ın naklettiğine göre, bu durumun anlaşılması üzerine halife Ah-
'
dulmelik, Haccac'a, gerçek dirhemlerin sahtelerinden ayırt edilmesi için dirhemlerin