kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

-- lBN-l HAWÜN --
338
yardımcı olun. Yine sizden biri yaşlılıktan dolayı meslektaşlarıyla bir araya gelip mesleğini
icra edemez duruma düşünce, onu ziyaret edin, ona hürmet gösterin, tecrübelerinden
ve bilgilerinden yararlanmak için onunla istişare edin. Böylece sizler kendisinden yararlandığınız
ve desteğine başvurduğunuz birinin zor zamanında ona kendi çocuğundan ve
kardeşinden daha yakın olunuz.
Eğer yapılan işlerde ortaya övünülecek bir durum çıkarsa, bunu o işin sahibine
havale edin. Eğer yerilecek bir durum söz konusu olursa, yine buna da sadece o işi yapan
katlansın. Durumlar değişip zorluğa düştüğünüzde, kendinizi alçaltmaktan ve bıkkınlık
göstermekten sakının.
Ey katipler! Şüphesiz ayıplar ve kusurların size sirayet etmesi, okuyuculara sirayet
etmesinden daha hızlı olur ve yine sizleri onlardan daha çok bozar. Bildiğiniz gibi, dostluk
yaptığınız birinin, size karşı dostluk görevini yerine getirmesi gerektiği gibi, sizin de
ona karşı görevlerinizi yapmanız, size yaptığı iyiliğe ve öğütlerine karşı vefalı olmanız,
şükran borcunuzu ödemeniz, sırrını saklamanız, işleri için gerekli özeni göstermeniz, ihtiyaç
halinde ona karşı cömert olmanız gerekir. Rahatlık, zorluk, yokluk, iyi ve kötü zamanlarınızda
hep böyle olmayı şiar edinin. Allah sizi böyle olmakta başarılı kılsın. Bu
meslek erbabı için, bu hasletlere sahip olmak ne güzel bir özelliktir.
Sizden biriniz bir göreve getirilir veya kendisine Allah'ın kullarının bir işi (yöneticilik)
tevdi edilirse, görevini yerine getirirken Allah'ı (O'nun rızası ve cezasını) hep hatırında
tutsun, O'nun emirlerine itaat etsin, zayıflara karşı yumuşak ve mazlumlara karşı
adaletli olsun. Çünkü kullar Allah'ın himayesindedir ve insanların Allah'a en sevimli
olanları da, O'nun himayesinde olan kullarına karşı en şefkatli davrananıdır. Adaleti hakim
kılsın, insanların ileri gelenlerine ikramda bulunsun, ganimet paylarından bol versin,
ülkeyi mamur etsin. Halk ile kaynaşsın ve onlara eziyet etmekten uzak dursun. Meclisinde
mütevi ve ağırbaşlı olsun. Vergilerin yazılması ve toplanmasında şefkatli olsun.
Sizden biriniz, dostluk yaptığı kişinin ahlaki özelliklerini sınasın. Çünkü o kişinin
iyi ve kötü yönlerini bilmesi, onunla ilişkilerini iyi bir şekilde yürütmesine ve onu kötülüklerden
iyi şeylere yönlendirmesine yardım eder. Bilindiği gibi işlerinde mahir ve basiretli
seyisler, hayvanların huylarını öğrenirler ve hayvanlara ona göre muamele ederler.
Eğer hayvan çok fazla tekme savuruyorsa, üzerine bindiğinde onu tahrik edecek hareketlerden
kaçınır; çok fazla şaha kalkıyorsa, önünde durmaktan sakınır; ürküp kaçıyorsa
onu baş tarafından tutar; olduğu yere çakılıp hareket etmiyorsa ona hafifçe vurur, yine
hareket etmiyorsa onu şefkatle okşar ve yularını gevşek bırakır. Hayvanları idare etmekle
ilgili bütün bu hususlarda, insanları idare eden kişiler için de, insanların arasına karışmak,
onlarla ilişkilerde bulunmak ve onların ahlaklarını sınamak konusunda ipuçları
vardır.
Katip, edebinin üstünlüğü, mesleğinin asaleti ve çevresindeki insanlara nasıl davranıp
konuşacağını bilmesi sayesinde, dostuna şefkatle muamele etmeye ve onun eksikliklerini
düzeltmeye, seyislerden daha elverişlidir. Çünkü o kendisiyle konuşan, kendisini
anlayan veya kendisinde korkan kimselerle ilgilenir. Seyisler ise, üzerine binen kişinin
yönlendirmeleri dışında bir şey anlamayan, konuşamayan, cevap veremeyen ve neyin
doğru olduğunu bilmeyen hayvanlarla ilgilenirler. Bu yüzden dostluk yaptığınız kişilere
şefkatle davranın, onlara iyice düşünüp taşınarak muamele edin. Böylece o kişilerin size