kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

-- lBN-l HALDÜN --
28
falar gibi, kendi şartlarından soyutlayarak naklettiler. Bu yüzden de naklettikleri
şeyler, onları değerlendirmede esas alınacak unsurlardan mahrum
olduğundan, kabul edilemeyecek bilgiler olarak kaldı.
Evet, onlar söz konusu olayları, temelleri bilinmeden ve özelliklerine
dikkat edilmeden, eskilerin bunları zikretmiş olmasından dolayı, soyut bir
haber olarak tekrarladılar. Yeni nesillerin bu olayların hakikatini anlamak
için ihtiyaç duyacağı (o olayların vuku bulduğu şartlarla ilgili) bilgilere ise
yer vermediler. Yine, bu tarz bir anlayışla tarih yazan tarihçiler, bir devletten
bahsettiklerinde, onunla ilgili haberleri sanki bir ipliğe dizilmiş inciler
gibi sıralamakla yetinmektedirler. Bunlar, yazdıkları haberlerin (konusunu
teşkil eden olayların) başlangıçları, sebepleri ve hedefleriyle ilgili hiçbir şey
zikretmezler. Bu yüzden de o haberleri okuyan kişi, -bu kitabın giriş bölümünde
bahsedeceğimiz gibi- olayların hakikatini anlamakta veya onlar arasında
tatmin edici bağlantılar kurabilmekte ihtiyaç duyacağı, devletlerin
başlangıçlarındaki ve diğer aşamalarındaki durumlar ve bunların arka arkaya
gelişlerindeki sebeplerle ilgili ayrıntılı bilgileri bulamaz.
Daha sonra, haberleri aşırı derecede kısaltarak nakleden başka bir
kuşak geldi. Bunlar, neseplerinden ve onlarla ilgili başka haberlerden bahsetmeden
sadece hükümdarların isimlerini ve hüküm sürdükleri süreleri
zikretmekle yetindiler. Örneğin ibn-i Reşik'in "Mizanu'l-Amel" isimli kitabındaki
usul budur. Bunların söylediklerine ve naklettiklerine itibar
edilmez. Çünkü bunlar (tarihten beklenen) faydaları ortadan kaldırmışlar,
tarihçilerin bilenen usullerini ve görüşlerini tamamen bozmuşlardır.
Bunların kitaplarını tek tek okuyunca gözlerimi gaflet uykusundan
uyandırdım ve hem geçmişi hem de günümüzü kapsayacak bir eser telif
etmeye azmettim. Sonunda da tarih konusunda, olayların doğru olarak
anlaşılmasının önündeki perdeleri kaldıracak bir kitap telif ettim. Kitapta
haberleri ve bu haberler hakkında dikkate alınması gereken hususları bölümler
halinde açıkladım. Yine devletlerin ve toplumların başlangıçlarını
(ve gelişmelerini), bunların sebep ve etkilerini beyan ettim. Bütün bunları,
çağımızda Mağrib'inl şehirlerini ve bölgelerini dolduran toplumların,
onların kurdukları uzun ve kısa ömürlü devletlerin, yine bunlardan önce
1 Genel olarak Mağrib, Kuzeybatı Afrika'yı ifade eder.