kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

YİRMİ DÖRDÜNCÜ FASIL
Devletin Halka Karşı Sert Ve
Katı Olmasının Genellikle Ona Zarar Vermesi
Ve Düzenini Bozması Hakkında
Bil ki, tebaanın (yönetilenlerin) hükümdardaki çıkarları Ye menfaatleri, onun şeklinin
düzgünlüğü, yüzünün güzelliği, cisminin büyüklüğü, ibadetlerinin çokluğu, yazısının
güzelliği ve zekasının keskinliği gibi şahsıyla ilgili hususlara göre değil, bilakis onun
kendileriyle olan ilişkisine ve kendilerine karşı sergilediği tutuma göre belirlenir. Devlet
ve yönetim, (taraflar arasındaki karşılıklı ilişkinin belirlediği) nb-p i işlerdendir. Hükümdarın
hakikati, tebaaya hakim olan ve onların işlerini gören bir yöneticiliktir. Dolayısıyla
hükümdar, tebaası olan ve tebaa da hükümdarı olandır. Bu yüzden hükümdarın, hükümdarlık
sıfatı, tebaaya nispetledir. Yani (yönetilen) bir tebaaya sahip olunduğu için bu şekilde
(hükümdarlık, yönetim, devlet olarak) isimlendirilir. Eğer yönetim ve yönetimle ilgili
işler iyi olursa, hükümdardan beklenen amaç en iyi şekilde gerçekleşmiş olur. Çünkü
eğer yönetim iyi olursa bu tebaanın faydasınadır; eğer kötü ve zalim olursa yine bu da
onların zararınadır.
Yönetimin iyi olmasının kaynağı, (tebaaya karşı) yumuşak ve şeficatli olmasıdır.
Eğer hükümdar çok katı olur, çok şiddetli cezalar uygular ve insanların gizli kusurlarını
ve günahlarını araştırırsa, insanları korku ve zillet kaplar, yalana. hileye ve aldatmaya sığınırlar
ve bir müddet sonra da bu durum onlarda bir ahlak haline gelir. Sonuçta basiretleri
ve ahlakları bozulur ve belki de bu yüzden hükümdarı savaş meydanlarında kendi başına
ve yüz üstü bırakırlar. Böylece niyetlerin (ahlakların) bozulmasıyla, devletin korunması
da bozulmuş olur. Hatta belki de bu yüzden hükümdarlarını öldürmeye bile karar
verebilirler. Böylece devlet iyice bozulmuş ve düzeni yıkılmış olur. Eğer hükümdarın tebaasına
karşı sergilediği katı ve sert tutum uzun sürerse, daha önce söylediğimiz gibi, asabiyet
bozulur, devletin düzeni temelinden bozulur ve kendi korumaktan aciz hale gelir.
Buna karşılık hükümdar tebaasına karşı şefkatli ve onların kusurlannı bağışlayıa olursa,
tebaa ona meyledip bağlanır, kalpleri onun sevgisiyle dolar ve düşmanlarıyla savaşlarında
onun uğruna ölürler. Böylece işler her yönden yoluna girer.
Yönetimle ilgili işlerin iyi olması, yönetimin tebaaya refah ve bolluk içinde bir ya-