kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

YİRMİ lKlNCt FASIL
Hükümdarı Kendi Etkileri Ve Nüfuzları Altına
Alanların, Onunla Birlikte Hükümdarlığa Özgü
Lakapları Kullanmadıkları Hakkında
Bunun sebebi şudur: Devlet ve hükümdarlık, hükümdarın kavminin asabiyeti sayesinde
devletin ilk kuruluşundan itibaren elde edilmiş bir durumdur ve bunu sağlayan
asabiyet de henüz devam etmektedir. Yine devletin ayakta durması ve kendini koruması
da bunun sayesinde olmaktadır.
Hükümdar üzerinde nüfuz sahibi olup, devletin idaresini (fiilen) ele geçiren kimse,
hükümdara veya azatlı kölelere ya da dışarıdan edinilen yardımcılara dayanan bir asabiyete
sahip olsa bile, onun bu asabiyeti, hükümdarlık asabiyetinin içinde yer alır ve ona
bağlıdır. Hiçbir şekilde bu kişinin, (bağımsız) bir hükümdarlık konumu yoktur. Zaten o
da açık bir şekilde hükümdarlığı elde etmeye çalışmaz. Onun elde etmek istediği, hükümdarlığın
meyvesi olan -emirler verip yasaklamalarda bulunmak suretiyle- devletin
fiilen yönetilmesidir. Bu haliyle o hükümdar adına hareket ettiği ve onun emirlerini yerine
getirdiği izlenimi verir. Dalayısıyla hükümdarlara özgü lakapları, sıfatları ve alametleri
kullanmaktan kaçınır ve -devlet yönetimini fiilen kendi tekeline almış olsa da- yönetimi
ele geçirmek istiyor şeklinde bir suçlamaya maruz kalmaktan kendisini korumuş
olur. Çünkü o yönetimini, hükümdarın arkasına gizlenerek ve onun adına hareket ediyormuş
gibi icra eder.
Şayet böyle hareket etmeyip, doğrudan hükümdarlığı elde etmeye yönelse, (devleti
kuran) asabiyet ve hükümdarlık sülalesi onu buna layık görmez, başkasını ona tercih
eder ve sonuçta insanların ona teslim olmalarını ve itaat etmelerini sağlayacak bir konuma
gelemez ve en kısa zamanda ortadan kalkar.
Abdurrahman bin Nasır bin Mansur bin Ebu Amir'in başına gelen durum budur.
O, babası ve kardeşi gibi yönetimi fiilen elinde bulundurmakla yetinmemiş, halifelik lakabını
taşımakta Hişam'a ve onun ailesine ortak olmak istemiş ve Halife Hişam' dan, ha-