kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

-- IBN-I HALDÜN ---
260
daki derece farkı belirgin olarak ortaya çıkar. Çünkü başkanlık ve hükümdarlık hali, derecelerin
birbirinden farklı olmasını gerektirir. Dolayısıyla sonradan edinilen bu yardımcıların
devlet içindeki durumları devleti kuranlardan farklıdır ve onlar da yabancılar gibi
kabul edilir. Bu yüzden devlet kurulmadan önce kazanılmış dost ve yardımcılara göre,
bunlar arasındaki bütünleşme ve yardımlaşma daha zayıftır.
İkincisi: Bu şekilde bir kabileye katılma devletin kurulmasından çok önce olmuşsa,
aradaki zamanın uzunluğundan dolayı işin gerçeği gizli kalır ve pek çok kimse onların
kabileye nesep ile bağlı olduklarını zanneder. Bu ise asabiyeti güçlendirir. Oysa devletin
kurulmasından sonra gerçekleşen katılmanın zamanı henüz yakın olduğu için çoğunluk
katılmanın sonradan olduğunu bilir ve durumları nesep ile bağlı olanlardan farklı
olur. Bu durum ise, devletin kurulmasından önce gerçekleşen katılmaya oranla asabiyeti
zayıflatır.
Devletlerin ve başkanlıkların durumunu araştırdığında söylediklerimizin doğru
olduğunu görürsün. Bir kabileye, o kabilenin reisliği elde etmesinden ve devlet olmasından
önce katılan herkesin, onlarla aynı nesepten gelen bir akraba kabul edilecek kadar,
çok sıkı bir bütünleşme ve yakınlaşma içine girdiği görülür. Oysa reisliğin elde edilmesinden
ve devlet olunmasından sonra gerçekleşen katılımlarda aynı ölçüde bir yakınlaşma
ve bütünleşme olmuyor. Bütün bunular bilinen ve bizzat tanık olunan şeylerdir.
Devletler son dönemlerinde (kurucu asabiyetin dışındaki) yabancıları bünyelerine
alırlar ve onlardan yararlanırlar. Ancak bu kimseler, devletin kurulmasından önce katılanların
elde ettikleri gibi bir üstünlüğü ve şerefe nail olamazlar. Çünkü katılımları henüz
çok yakındır ve devlet de çöküşün eşiğindedir. Böylece onlar da çöküş ve yok olmanın
içinde yer almış olurlar.
Hükümdarların, devletin ilk kuruluşunda yer alan dost ve yardımcılarından yüz
çevirip, yeni yardımcılara yönelmelerinin sebebi, ilk yardımcıların hükümdarın yanında
kendilerini çok kıymetli görmeleri ve onlara az itaat etmeleridir. Çünkü onlarla aynı soydan
gelmektedirler ve asırlardır birlikte yetişip büyüdüklerinden ve onların atalarıyla ve
aile büyükleriyle de bağlantılı olduklarından dolayı aralarında tam bir bütünleşme olmuştur.
İşte bundan dolayı hükümdarlar onlardan uzaklaşarak, başkalarını yardımcı edinirler.
Ancak hükümdarların, onların yerine başkalarını seçip kendilerine yardımcılar
edinmelerinin geçmişi çok yakın olduğu için, bu kimseler büyük bir dereceye ve şerefe
nail olamazlar ve hep dışarıdan birileri olarak kalırlar.
İşte devletlerin son dönemlerindeki durumları böyledir. Dost ve veliler ismi daha
çok başlangıçta hükümdarın yanında yer alanlara (kuruculara) verilir. Sonradan katılanlar
ise yardımcılar ve hizmetliler (hademeler) olarak isimlendirilir. Allah, mü'minlerin
velisidir (dostudur) ve O her şeyin üzerinde koruyucu ve vekildir.