04.09.2022 Views

kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

-- MUKADDIME --

23

bu farklı anlamları aynı kelime ile ifade etmek yerine, söz konusu kelime

hangi anlamda kullanılmışsa biz de o şekilde çevirmeyi tercih ettik. Veya

o kelimeyi orijinal şekliyle sadece en bilinen ve yaygın anlamı için kullandık.

Örneğin "umran" kelimesini olduğu gibi aktarmışsak, bununla toplum/toplumsal

yaşam kastedilmiştir.

-lbn-i Haldun'un söylediklerini çağımızın gözüyle değil, bizzat

onun kendi perspektifinden aktarmaya özel bir titizlik gösterdik. Örneğin

onun kendi dönemini ifade etmek için kullandığı ve o dönemin şartları

içinde gerçeği yansıtan "ileri teknoloji" ve "sanayi" şeklinde çevrilebilecek

ifadelerini biz de bu şekilde çevirdik. Çağımızın penceresinden bakarak,

bunları "el işçiliği" veya "zanaat" şeklinde çevirme yoluna gitmedik.

-lbn-i Haldun'un kullanmış olduğu ve çağımızda da temelde aynı

bağlamda kullanılmakla birlikte, anlam değişmesine veya genişlemesine

uğramış olan kelime ve kavramları olduğu gibi aktarmak yerine, bunlarla

lbn-i Haldun'un gerçekte tam olarak neyi kastettiğini ifade edecek şekilde

çevirmeye özen gösterdik. Örneğin lbn-i Haldun "medenilik" ve "medenileşme"

ile genel olarak "köylülüğün" ve "bedeviliğin" karşıtı olan "şehirlilik"

ve "şehirleşmeyi" kasteder. Her ne kadar bu kullanım, günümüzde

"medenileşme" ve "medeniyet" e yüklenen çok yönlü anlamdan tamamen

uzak olmasa da, yine de aradaki fark açıktır. Bu yüzden İbn-i Haldun'un

kastetmediği bir anlamı ona nispet etmek yanlışına düşmemek için gerekli

hassasiyeti göstermeye gayret ettik.

-lbn-i Haldun, "Mukaddime"nin pek çok yerinde dönemin hakim

kültürü gereği herkes tarafından bilinen hususlara çok kısa bir şekilde işaret

etmekle yetinmiştir. Ancak günümüz insanına -özellikle de Arap olmayanlara-

yabancı olan bu hususların hiçbir açıklama yapılmadan olduğu

gibi aktarılması, onların gereğince anlaşılamaması sonucunu doğuracaktı.

Bu yüzden de dipnotlarla gerekli açıklamaları yaparak bu hususları anlaşılır

kılmaya çalıştık.

"Mukaddime"nin ilk (matbaa) baskıları, 19. yüzyılın ortalarında

farklı el yazma eserlere dayanılarak yapılmıştır. 1858 yılında Mısır'da yapılan

ilk baskıya lbn-i Haldun' un Uzak Mağrib Sultanı Ebu Faris Abdula-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!