kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

-- MUKADDiME --
217
ermiş, Tatarlar bölgeye girmiş, halifeyi öldürmüşler ve devleti tamamen ortadan kaldırmışlardır.
Mağrib'teki Sınhaceler için de aynı şey geçerlidir. Beşinci yüzyıldan itibaren, veya
daha önceden asabiyetleri bozulduğu için devletleri küçülmeye başlamış ve sadece Mehdiyye,
Biciye, Kal'a, ve Afrika'daki diğer bazı yerlerle sınırlı kalmıştır. Her ne kadar hükümdarlığı
onlardan almak için onlarla mücadele edenler, oralara da saldırmış iseler de,
hükümdarlık ve iktidar onlarda kaldı ve bu durum Allah'ın onların devletinin yıkılmasını
takdir edene kadar devam etti. Sonra Muvahhidler (Muvahhidin Devleti), Masamide
içindeki çok güçlü bir asabiyetle gelmişler ve onların izlerini tamamen silmişlerdir.
Endülüs'teki Emevi Devleti için de durum farklı değildir. Arapların asabiyeti bozulduktan
sonra Tavaif hükümdarları iktidarı onlardan almışlar, sonra kendi aralarında
rekabete girerek devleti parçalamışlardır ve her biri kendi bulunduğu bölgede hüküm
sürmeye başlamıştır. Bunlar, acemlerin (Arap olmayanların) Abbasi Devleti'ndeki konumlarını
haber alınca, kendilerine yapılacak saldırılardan emin bir şekilde hükümdarların
lakaplarını ve şiarlarını kullanmaya başlamışlardır. Çünkü Endülüs, ileride bahsedeceğimiz
gibi kabilelerin veya asabiyetlerin olduğu bir yer değildir. Onun için onların bu
hali İbn-i Şeref'in dediği gibi sürüp gitmiştir:
Beni Endülüs'ten soğutan şeylerden biri de
Orada duyduğum Mu'tasım ve Mu'tezid isimleridir
Bunlar layık olunmadan kullanılan hükümdar isimleri olup
Kedinin aslan şekli almak için kendini şişirmesine benziyor
Bu hükümdarlar da azatlıların, kendi himayelerinde yetişenlerin ve Berberiler ve
Zenateler gibi Endülüs'e dışardan gelenlerin desteklerine başvurdular. Bu hususta Endülüs
Emevi Devleti'nin Arap asabiyetinin zayıfladığı son zamanlarında kendi desteklerine
başvurmasını örnek almışlardı. Evet, Endülüs Emevileri bunların desteklerine dayanmıştı
ve İbn-i Ebu Amir de devlet yönetiminde tek başına söz sahibi olmuştu. Bu hükümdarlardan
her biri Endülüs'ün bir tarafında büyük devletlere sahip oldular ve hükümdarlıkları
da paylaştıkları Endülüs Emevi Devleti'ne göre daha güçlüydü. İktidarları, Lemtune
kabilesinden olan ve güçlü bir asabiyete sahip Murabitlerin (Murabitı'.i.n) denizi geçip
onları bulundukları yerlerden çıkarana ve devletlerine son verene kadar devam etti. Asabiyetleri
olmadığı için Murabitlere karşı kendilerini savunamadılar.
İşte, başlangıç aşamasındaki bir devletin kuruluşu ve korunması bu asabiyet sayesinde
olur. Tartuşi, devletlerin mutlak olarak paralı askerlerle korunduğunu sanmaktadır.
Bu görüşünü "Siracu'l-Muluk" isimli kitabında, dile getirmiştir. Ancak onun söylediği
şey, devletlerin başlangıçları için değil, aksine devletin kurulup istikrar bulmasından ve
iktidar sahiplerinin bu konumlan iyice yerleşip sağlamlaştıktan sonrası için geçerlidir.
Tartuşi'nin böyle düşünmesinin sebebi, onun Endülüs Emevi Devleti'nin ihtiyarlık
dönemine yetişmiş olması ve bu yüzden devletin, savunma için önce azatlıların ve
kendi himayelerinde yetişmiş kimselerin, sonra da paralı askerlerin desteğine başvurduğuna
şahit olmasıdır. Evet, bu dönem Arap asabiyetinin kaybolduğu ve Emevi Devleti'nin