kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

İKİNCİ FASIL
Devletin Güçlenip İstikrar
Bulmasından Sonra Asabiyete İhtiyaç
Duymayabileceği Hakkında
Bunun sebebi de şudur: Başlangıçta insanlar devlet otoritesine alışkın olmadıkları
için, nefislere devlete boyun eğip itaat etmek zor gelir ve bu ancak onlara galip gelip
güç kullanmak suretiyle sağlanır. Devlet içinde iktidarı elinde bulunduranların konumu
istikrar bulup sağlamlaştıktan ve kuşaklar boyunca arkalarından gelenlere devrolunduktan
sonra, nefisler başlangıçtaki durumu unuturlar. Çünkü iktidarı elinde bulunduranların
başkanlıkları sağlamlaşmış ve zihinlerde onlara itaat edileceği inancı, dini bir renk kazanarak
iyice yerleşmiştir.
Artık insanlar onların yanında ve onlar için, dini inançları için savaşıyormuşçasına
savaşırlar. İşte bu durumda .baştakiler, asabiyete (kendileri etrafında kenetlenmiş ve
genelde kabile bağlarına dayalı özel bir gruba) ihtiyaç duymazlar. Aksine sanki onlara itaat
edilmesi, Allah tarafından farz kılınmış ve değiştirilmesi mümkün olmayan bir emir
gibi algılanır. Bu yüzden (akaid kitaplarında), iman esaslarının son kısmında, sanki inanç
esaslarından biriymiş gibi, "imamet"ten bahsedilir. Baştakiler bu aşamada iktidarları ve
devletleri için, ya asabiyetin gölgesinde veya dışında yetişmiş olan azatlılarının ve sonradan
neseplerine kabul ettiği kimselerin; ya da neseplerinin dışında ancak devlet idaresinin
içinde olan güçlü toplulukların (asabiyet sahiplerinin) yardımına ve desteklerine başvururlar.
Bunun örnekleri Abbasi Devleti'nde vardır. Halife Mu'tasım ve oğlu Vasık zamanında
Arap asabiyeti bozulduğu için bunlar acemler, Türkler, Deylemler, Selçuklular ve
diğer toplumlardan olan azatlıların desteklerine dayanmışlardır. Sonra Arap olmayan bu
topluluklar devletin çoğu yerlerine hakim olmuşlar ve geriye sadece Bağdat ve civarı kalmıştır.
Hatta sonunda Deylemler oraya da hakim olmuşlar ve böylece halifeler onların
hakimiyetine girmiştir. Sonra Selçuklular, Deylemlerin hakimiyetine son vermişler ve halifeler
bu sefer de onların hakimiyetine girmiştir. Daha sonra onların iktidarları da sona