kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

-- İBN-İ HALDÜN --
190
Bir asabiyet kendi kavmi içinde galip gelip üstünlük kurunca, tabiat gereği, kendisinden
daha uzakta olan bir başka asabiyetin sahiplerine de galip gelmek ve onlar üzerinde
de üstünlük kurmak isteyecektir. Eğer üzerinde üstünlük kurmak istediği onlara
denk olur ve kendini savunarak onlara bu fırsatı vermezse, bu durumda, dünyadaki dağınık
bir şekilde yaşayan diğer kabile ve halklar gibi, her iki asabiyet de sadece kendi ka -
vimleri ve bölgeleri içinde galip ve üstün olmaya devam ederler. Fakat eğer o asabiyete
galip gelir ve onu da bünyesine dahil ederse, bu durumda gücüne güç katmış olur ve birincisinden
daha yüksek bir üstünlük ve hakimiyete yönelir. Bu büyüme ve genişleme
eğilimi, devlet olına gücünü ele geçirene kadar devam eder.
Devlet olma gücüne eriştiklerinde, kendisini savunacak asabiyeti olan, ama artık
ihtiyarlık (çöküş) dönemine ulaşmış bir devletle karşılaşırlarsa onu hırsla ele geçirip bu
devlete sahip olurlar. Fakat devlet olma gücüne eriştiklerinde, ihtiyarlık dönemine gelmiş
(artık tehlike çanları çalan) bir devletle değil de, daha ziyade asabiyet sahibi kimselerin
yardımına ve desteğine ihtiyaç duyan, bu asabiyet sahiplerini yardımcıları (idarecileri)
arasına katmaya istekli bir devletle karşılaşırlarsa, o zaman da maslahatlarına uygun olarak
bu devlete yardım edip destek olurlar. Bu destekleri sayesinde devlette sahip olacakları
idarecilik, tek bir hükümdarın bulunduğu hükümdarlık şeklinden daha düşük olsa
da, sonuçta bu da bir çeşit hükümdarlık sayılır. Türklerin Abbasiler içindeki; Sınhace ve
Zenatilerin Kütameler içindeki; ve Hamedanoğulları'nın Şii hükümdarlıkları ve Abbasiler
içindeki durumları böyledir.
Böylece hükümdarlığın (devletin), asabiyetin nihai noktası olduğu açıklığa kavuşmuş
oldu. Asabiyet bu noktaya ulaştığında, artık kabile hükümdarlığa (devlete) sahip
olur. Bu, o güce ulaştığındaki duruma göre ya tek başına hükümdarlık ya da bir devlete
yardım edip desteklemek suretiyle elde ettiği hükümdarlık (koalisyon) şeklinde olur. Biraz
sonra açıklayacağımız gibi, eğer bazı engellerden dolayı asabiyet bu nihai noktaya ulaşamazsa,
Allah'ın onun hakkında vereceği kesin hükme kadar olduğu hal üzere kalır.