kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

-- MUKADDiME --
181
diası gerçek anlamda değil, mecazidir. İkisi arasındaki ortak nokta, ataların hayır ve üstünlükleri
ile sayılmasıdır. Eğer asillik, şan ve şeref kelimelerinin her iki grup için de gerçek
anlamda kullanıldığı sabit olsa bile, bu durumda bu kelimeler birden fazla gerçek anlamda
kullanılıyor demektir.
Önceleri asabiyetin (güç ve nüfuzun) eşlik ettiği gerçek anlamda asil ve şanlı olan
bir sülale, şehre yerleşip asabiyetlerini kaybedince asillik ve şanlarını da kaybederler. Ancak
içlerinde asil oldukları vesvesesi kalır ve kendilerini asil sülalelerden biri sayarlar. Oysa
asabiyetleri yok olup gittiği için, asillikleri de tamamen yok olup gitmiştir. Şehirlere
yerleşen Arap ve acem sülalelerinden çoğu ilk dönemlerde hep bu vesveseyle avunmuşlardır.
Bu vesvesenin kalplerinde en köklü şekilde yerleştiği kimseler ise İsrailoğullan'dır.
Çünkü bir zamanlar dünyanın en asil ve şanlı milletlerinden biriydiler. Bunda bir çok etken
vardı:
İlk olarak neseplerindeki ataları içinde Hz. İbrahim ve Hz. Musa'nın da aralarında
bulunduğu çok sayıda peygamber bulunuyordu ve ayrıca da büyüle bir güçleri (asabiyetleri)
vardı. İkinci olarak ise Allah onlara vermeyi vaat ettiği büyüle bir hükümdarlık ve
saltanat bahşetmişti. Ancak daha sonra bütün bunlar onlardan çekilip alındı ve zillet, hakirlik
ve aşağılanma içine düştürler. Sonra binlercesi yurtlanndan çıkarılarak yeryüzünde
sürgün hayatı yaşadılar ve kafirlerin köleleri oldular. Bu a ... 'Uiltunun hala onlara eşlik
ettiği ve konuşmalarında şöyle dedikleri görülüyor: "Bunun atası Harun'dur, bu Yuşa'nın
neslinden, şu Kalib'in soyundan, şu da Yahuda'nın soyundan ..." Oysa çok uzun zamandan
beri asabiyetlerini kaybetmişler ve zillet içlerine iyice yerlmiştir. Nesepleri asabiyetten
soyutlanmış şehirlilerden pek çoğu da aynı hezeyanları sayıklamaktadır.
Ebu Velid İbn-i Rüşd, "El-Hıtabetu Min Talhlsi Kitabi'l-Muallimi'l-Evvel"74 isimli
kitapta asillikten bahsederken bu hususu karıştırmıştır. Orada şöyle diyor: "Asillik, bir
kavmin şehre eskiden yerleşmiş olmasından gelir." Kendisi, bizim burada söylediklerimize
ise hiç değinmemiştir. Acaba düşmanlarını korkutabilecekleri ve kendilerini başkalarına
kabul ettirecekleri bir güçleri olmazsa, şehre önceden gelip yerlmiş olmalarının kendilerine
ne gibi bir faydası dokunabilir? EbU Velid lbn-i Rüşd, asilliği adeta yalnızca adları
sayılacak ataların çokluğuna bağlamıştır. Oysa (ele aldığı konu olan) "hitabet" (baştakinin),
kendi düşüncesine çekilmeleri önemli olan ehl-i hal ve'l-akd'ı (şfua meclisi üyelerini)
etkileme sanatıdır. Halbuki hiçbir gücü olmayan birine kimse dönüp bakmaz, o
da kimseyi kendi görüşüne çekmeye güç yettiremez. Şehirlerde yaşayanlar işte bu durumdadır.
Ancak lbn-i Rüşd, asabiyetin olmadığı ve asabiyetle ilgili durumların bilinip uygulanmadığı
bir çağda ve yerde yaşadığından, asilliği de sadece ataların sayılması olarak
görmüştür. Bu hususta asabiyetin hakikatini ve insanlar içindeki sırrını ise hiç göz önünde
tutmamıştır. Allah her şeyi bilir.
74 "Birinci Muallim"in Kitabından Özetle Hitabet". Burada "birinci muallim" ile kastedilen Aristo'dur. (Farabi'ye de ikinci muallim
deniliyor).